DOQ

300.000 euro voor onderzoek naar cerebrale amyloid angiopathie

Prof. Marieke Wermer en dr. ir. Louise van der Weerd hebben een subsidie ontvangen van ZonMw en de Hersenstichting om het gebruik van minocycline in patiënten met cerebrale amyloid angiopathie te onderzoeken.

Een van de meest voorkomende oorzaken van een hersenbloeding bij ouderen is cerebrale amyloïd angiopathie (CAA). Bij CAA stapelt een eiwit (amyloïd-beta) zich op in de kleine vaten van de hersenen waardoor ze broos worden en sneller kapot gaan.

Katwijkse ziekte

CAA is meestal niet erfelijk, en wordt dan sporadische CAA genoemd. In Nederland komt echter rondom Katwijk en Scheveningen ook een erfelijke vorm van CAA voor. Deze ziekte noemen we in het Engels Hereditary Cerebral Hemorrhage with Amyloidosis – Dutch type (HCHWA-D of Katwijkse ziekte). Het ziektebeloop van deze erfelijke vorm is ernstiger. De meeste mensen met de Katwijkse ziekte krijgen rond hun 50e levensjaar al hun eerste hersenbloeding en gaan daarna vaak snel achteruit door nieuwe bloedingen en dementie. Uit dierexperimenteel onderzoek en onderzoek van de hersenen van CAA-patiënten na overlijden weten we dat ontsteking veel voorkomt bij CAA. Deze ontsteking in de hersenen is mogelijk een reactie op het amyloïd eiwit en speelt waarschijnlijk een rol bij het ontstaan van hersenbloedingen.

Minocycline

Minocycline is een antibioticum dat al heel lang in de kliniek gebruikt wordt. Naast de antibiotische werking, is het bekend dat minocycline ook ontstekingsreacties in de hersenen kan tegengaan en dat het kan helpen bij het versterken van de vaatwand. In experimenten met muizen bleek dat minocycline niet helpt om de amyloidstapeling te verminderen, maar wel om bloedingen bij CAA te voorkomen en het herstel te verbeteren.

Eerste studie

Het doel van het toegekende project is om te onderzoeken of minocycline ontsteking en andere vaatwandreacties in de hersenen kan remmen bij zowel de Katwijkse ziekte als de niet erfelijke sporadische vorm van CAA. Verder kunnen de onderzoekers met dit onderzoek ervaring opdoen met de logistiek rondom het opzetten van medicijnstudies voor patiënten met CAA. Bij deze eerste klinische test worden patiënten zes maanden behandeld. Dit is niet lang genoeg om een klinisch effect te zien, de onderzoekers kijken bij deze eerste studie vooral naar stoffen in het hersenvocht die een indicatie zijn voor ontsteking en andere vaatwandreacties. Op deze manier kunnen ze onderzoeken of minocycline bij CAA werkt zoals zij denken dat het werkt. Naast de patiëntstudie zullen de onderzoekers in een CAA muismodel met minocycline behandeling dezelfde biomarkers onderzoeken, zodat ze beter kunnen interpreteren wat het verband is tussen de gemeten biomarkers en de werkelijke pathologie in de hersenen.

Met het onderzoeksproject hopen de onderzoekers inzicht te krijgen in het effect van het remmen van ontsteking en andere negatieve reacties in de vaatwand bij CAA en hiermee een eerste stap te zetten in de preventie van hersenbloedingen. Nogmaals, de verwachting is niet dat minocycline de amyloidstapeling in de vaatwand kan voorkomen. De hoop is er echter wel dat dit medicijn kan helpen om het optreden van bloedingen te verminderen.

Zie eerdere interviews op DOQ.nl met hoogleraar neurologie prof. Marieke Werner: ‘Kijk bij vrouwen verder dan klassieke risicofactoren voor beroerte’ en ‘Denk bij hersenbloeding op jonge leeftijd aan Katwijkse ziekte

Bron: LUMC

 

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: patiënte met dyspnoe en oedeem in het gelaat

Een 66-jarige vrouw presenteert zich met sinds drie weken progressief verminderde inspanningstolerantie en met name ’s ochtends een zwelling van het gelaat. Overdag verbeteren de klachten deels. Wat is uw diagnose?

Wat je verwacht, voel je: wat zorgverleners kunnen leren van placebo-effecten

Wat patiënten verwachten, beïnvloedt direct hoe zij pijn of bijwerkingen ervaren. Henriët van Middendorp legt uit hoe placebo- en nocebo-effecten werken, en hoe zorgverleners deze bewust en ethisch kunnen inzetten in de praktijk.

Trots op goed werkend meld­systeem voor bijwerk­ingen

Agnes Kant wijst op het belang van meer onderzoek naar bijwerkingen en roept zorgverleners op te blijven melden bij het Bijwerkingenmeldsysteem. “Van 70% van de geneesmiddelen is nog onduidelijk of deze veilig tijdens de zwangerschap gebruikt kunnen worden.”

Wandelend naar een betere gezondheid

Matthijs van der Poel combineert als huisarts en sportliefhebber zorg en beweging. Met stichting Looprecept wandelt hij wekelijks met patiënten – goed voor lijf, hoofd én verbinding. “Het is heel laagdrempelig en dat verklaart denk ik ook het succes.”

De patiënt doet lastig, en dan?

Patiënten met een persoonlijkheidsstoornis kunnen soms veel losmaken, zowel in het behandeltraject als bij de arts. Thom van den Heuvel geeft handvatten voor het omgaan met deze patiëntengroep. “Het contact vraagt meer tijd en legt tegelijk emotionele druk op de arts."

Vind meertalige zorgverleners via ikspreekmeerdan.nl

Als anios in een huisartsenpraktijk in Amsterdam merkte Daan Frehe dat taal voor veel patiënten een barrière vormt voor het krijgen van goede zorg. “Via ikspreekmeerdan.nl kan nu een zorgverlener met een gedeelde taal en cultuur gevonden worden. Dat is enorm waardevol.”

Casus: man met een veranderde vlek op het been

Een 72-jarige man presenteert zich op uw spreekuur met een veranderde plek op het bovenbeen rechts. De vlek is gegroeid en van kleur veranderd. De patiënt heeft een licht huidtype en een voorgeschiedenis van basaalcelcarcinoom. Wat is uw diagnose?

Maak van wachttijd in de ggz hersteltijd: vijf praktische adviezen

Sanne Booij en Christien Slofstra willen af van de stille wachttijd in de ggz. Met hulp van de huisarts kan het herstel al beginnen, nog vóór de intake. “Deze periode hoeft geen verloren tijd te zijn.”

Beteugelen geneesmiddel­prijzen noodzakelijk voor betaalbare zorg

Wilbert Bannenberg strijdt met Stichting Farma ter Verantwoording tegen excessieve geneesmiddelprijzen. Zijn missie: winsten beteugelen om zorg toegankelijk te houden. “Geneesmiddelprijzen moeten beteugeld gaan worden, anders wordt de zorg onbetaalbaar.”

Casus: vrouw met veranderd defecatiepatroon

Een vrouw wordt naar de polikliniek gestuurd in verband met een veranderd defecatiepatroon. Ze heeft wat frequenter dan gebruikelijk ontlasting. Er zijn wat vage buikklachten in de zin van rommelingen en krampen. Ze gebruikt geen medicatie. Wat is uw diagnose?


Lees ook: Hoogleraar neurologie prof. Wermer: ‘Kijk bij vrouwen verder dan klassieke risicofactoren voor beroerte’

Naar dit artikel »

Lees ook: Hoogleraar neurologie prof. Wermer: ‘Denk bij hersenbloeding op jonge leeftijd aan Katwijkse ziekte’

Naar dit artikel »