Ademanalyse in de diagnostiek van borstkanker
Internist-oncoloog Anja Timmer-Bonte van het Alexander Monro sprak tijdens het jaarlijkse Health Valley event in Nijmegen over de toepassing van de eNose bij de screening op borstkanker. In een interview met DOQ.nl legt ze uit waarom centraliseren van de zorg voordelen biedt en wat de stand van zaken is binnen haar onderzoek met de elektronische neus.
Anja Timmer-Bonte is als internist-oncoloog jarenlang werkzaam geweest in het Radboud en daar regelmatig te vinden, maar in 2013 stapte zij voor een groot deel over naar het Alexander Monro, een zelfstandig behandelcentrum (ZBC). Een focusziekenhuis dat uniek is voor Nederland, en werd opgezet rondom de keten borstkanker.
Timmer-Bonte: “Ik geloof in concentratie van de zorg, dit verbetert niet alleen de kwaliteit van zorg, maar heeft ook logistieke voordelen die direct ten goede komen aan de patiëntgerichtheid. In een regulier ziekenhuis kunnen er problemen ontstaan wanneer meerdere ketens en zorgpaden samenkomen. Wanneer je een ‘snelweg’ aanlegt voor mensen met borstkanker, hebben andere ketens daar last van. De verschillende zorgpaden leiden vaak langs ‘radiologie’ en ‘pathologie’, afdelingen die derhalve ‘alle’ ketens binnen het ziekenhuis moeten bedienen. Dat kan knelpunten opleveren. Voor sommige ziektebeelden is het volgens mij haalbaar om daarom een geheel eigen ziekenhuis te hebben. Het is een win-win: Vindt er een busongeluk plaats voor het Alexander Monro verstoort dat onze logistiek niet en hoeven er geen afspraken verzet. En de slachtoffers kunnen dan naar een ziekenhuis waar men niet de druk voelt van verzetten van de geplande zorg voor bijvoorbeeld borstkanker.
Borstkankerdiagnostiek
Mammografie is er al zo’n 60 jaar. Maar men zoekt nog altijd naar alternatieven. “We kunnen niet zonder, maar het is niet een favoriet onderzoek van veel vrouwen”, meent Timmer-Bonte. “. Ook de beoordeling is arbeidsintensief, omdat er ‘double reading’ wordt gedaan. . Uit een recente enquête van de Borstkankervereniging Nederland (BVN) blijkt dat vrouwen het een pijnlijk onderzoek vinden. Dit in combinatie met een foutpositieve uitslag (iets op de foto, waarbij uit verder onderzoek blijkt dat er niets aan de hand is), kan ertoe leiden dat vrouwen geen gehoor aan de vervolgoproep voor screening geven. Bij deze vrouwen blijkt uit buitenlands onderzoek dat in een later (minder goed behandelbaar) stadium gevonden wordt. Kortom, minder pijnlijke en minder arbeidsintensieve screening met zo min mogelijk foutpositieven is het doel.”
Pionieren
Timmer-Bonte: “Ik wilde ook binnen het onderzoek wat meer pionieren naar ademanalyse in de diagnostiek van borstkanker. We zochten een handheld apparaat, en ik wist dat de eNose Company een dergelijk ademanalyseapparaat had. Ik heb ze in 2013 benaderd en zij stelden ons twee prototypes ter beschikking voor een pilot Bij 120 vrouwen die naar het Monro werden verwezen, hebben we naast de normale diagnostiek, echo, mammografie, punctie, ook laten ademen in het apparaat. Wij keken daarbij of het apparaat kon vertellen of een vrouw wel of geen borstkanker heeft. De sensitiviteit en specificiteit waren veelbelovend, maar niet fantastisch voor de totale groep invasief mammacarcinoom. Maar we zagen tijdens de pilot wel, dat elf vrouwen uit de ‘homogenere’ lobulaire tumorgroep goed gevonden werden door de eNose., bij deze subgroep zagen we een sterke sensitiviteit en specificiteit.
eNose
Timmer-Bonte: “Je moet de eNose trainen. Het apparaat leert net zoals een baby ruiken. Je hebt al een fantastische neus, maar je weet niet wat je ruikt. Je herkent het patroon koffie, maar je weet nog niet dat het koffie is. Dus ook laat je de eNose ruiken aan vrouwen met borstkanker. Via complexe programma’s leert het apparaat hoe het een patroon van borstkanker kan herkennen. Het werkt dus zoals een neus, en door training, kan het wellicht beter onderscheid gaan maken in de heterogene ziekte borstkanker, in analogie blijvend ‘van welke boonsoort de koffie gemaakt is. Daarvoor start nu een groter onderzoek met 600 vrouwen. We werken hiervoor samen met de ziekenhuizen uit Deventer en Enschede. En dankzij Health Valley Event kunnen we Bernhoven misschien gaan toevoegen. De spreker uit Bernhoven in de sessie voor mij noemde zijdelings borstkanker als toepassing dus daar kon ik mooi op aanhaken door ze voor deelname uit te nodigen tijdens mijn voordracht. Ik ging naar huis met hun toezegging en het kaartje van de researchcoördinator van Bernhoven op zak, een mooi effect van een event zoals Health Valley.”
Foutpositieven
Timmer-Bonte verwacht nog wel een aantal jaar nodig te hebben voordat ademanalyse in de screening gebruikt kan gaan worden, misschien eerst als tussenstap om aantal onterechte verwijzingen en biopten te verminderen. “Hoe gaaf zou het zijn als er in de toekomst in de bus van het bevolkingsonderzoek Aeonoses staan i.pv. een mammograaf.”
Bronnen:
https://www.alexandermonro.nl/
https://www.healthvalley.nl/
https://www.enose.nl/
https://twitter.com/ElectronicNose
AUTEUR: LENNARD BONAPART
interview, oncologie