DOQ

Afweercellen herinneren zich een hoog cholesterolgehalte

Zelfs als statines een te hoog cholesterol bij patiënten hebben verlaagd, is de kans op hart- en vaatziekten nog altijd verhoogd. Onderzoekers van het Radboudumc en Nederlandse collega’s hebben nu ontdekt dat bepaalde afweercellen daar mogelijk aan bijdragen. Hun geheugen is de boosdoener, schrijven ze in Cell Metabolism.

Specifieke afweercellen

Een te hoog cholesterol vergroot de kans op aderverkalking en hart- en vaatziekten. Om dit cholesterol te verlagen worden meestal statines gebruikt. Ondanks die verlaging krijgen veel patiënten toch nog hart- en vaatziekten. Langzaam wordt duidelijk dat het niet alleen gaat om cholesterol. Ook het afweersysteem speelt een belangrijke rol bij het ontstaan van aderverkalking (atherosclerose) en het ontstaan van hart- en vaatziekten.
In een artikel in het wetenschapsblad Cell Metabolism geven Siroon Bekkering van het Radboudumc en collega’s uit Nijmegen, Amsterdam en Rotterdam nu een nieuwe mogelijke verklaring voor dit verschijnsel. Het ‘resterende’ risico op hart- en vaatziekten hangt volgens hen samen met een blijvende activering van het immuunsysteem bij de met statines behandelde patiënten.

Cholesterol

Bekkering en collega’s onderzochten een onderdeel van het afweersysteem bij mensen met een verhoogd cholesterol en mensen met een normaal cholesterol. Ze zagen daar dat specifieke afweercellen in het bloed (de monocyten) bij mensen met een te hoog cholesterol veel actiever waren dan bij mensen uit de andere groep. Monocyten pakken ziekteverwekkers in het bloed aan en reizen via het bloed naar plaatsen waar infecties zijn ontstaan. Maar monocyten maken ook allerlei ontstekingsstoffen die bijdragen aan het ontstaan van hart- en vaatziekten.
Vervolgens werden de patiënten met een te hoog cholesterol (hypercholesterolemie) behandeld met statines. Drie maanden later werden ze opnieuw onderzocht. Opmerkelijk genoeg waren de monocyten bij hen nog altijd even actief, ondanks het inmiddels verlaagde cholesterolniveau.

Afweercellen

Niels Riksen, hoogleraar Interne Geneeskunde aan het Radboudumc en coördinator van het onderzoeksproject: “Het lijkt erop alsof de afweercellen die verhoogde cholesterolniveaus nog in hun ‘geheugen’ hebben zitten en blijven doen wat ze deden. Ze blijven even actief als daarvoor, ook al is het cholesterol inmiddels duidelijk gedaald. De bevinding dat monocyten onthouden waar ze eerder aan zijn blootgesteld – en dus een soort geheugen hebben – is pas recent ontdekt. Het verschijnsel wordt ‘trained immunity’ genoemd en in dit onderzoek is het voor het eerst ook daadwerkelijk aangetoond in patiënten.”

Monocyten kalmeren

Riksen wil graag onderzoeken hoe lang de monocyten onthouden dat ze te maken hebben gehad met een verhoogd cholesterol. Zit er misschien een limiet aan, waarna de cellen het weer rustiger aan gaan doen? En ook erg interessant: zijn er misschien geneesmiddelen, zoals ontstekingsremmers, die de monocyten kunnen kalmeren? Mogelijk kan op die manier het risico op hart- en vaatziekten verder worden teruggebracht.

Bron: Radboudumc

 

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: patiënte met dyspnoe en oedeem in het gelaat

Een 66-jarige vrouw presenteert zich met sinds drie weken progressief verminderde inspanningstolerantie en met name ’s ochtends een zwelling van het gelaat. Overdag verbeteren de klachten deels. Wat is uw diagnose?

Wat je verwacht, voel je: wat zorgverleners kunnen leren van placebo-effecten

Wat patiënten verwachten, beïnvloedt direct hoe zij pijn of bijwerkingen ervaren. Henriët van Middendorp legt uit hoe placebo- en nocebo-effecten werken, en hoe zorgverleners deze bewust en ethisch kunnen inzetten in de praktijk.

Trots op goed werkend meld­systeem voor bijwerk­ingen

Agnes Kant wijst op het belang van meer onderzoek naar bijwerkingen en roept zorgverleners op te blijven melden bij het Bijwerkingenmeldsysteem. “Van 70% van de geneesmiddelen is nog onduidelijk of deze veilig tijdens de zwangerschap gebruikt kunnen worden.”

Wandelend naar een betere gezondheid

Matthijs van der Poel combineert als huisarts en sportliefhebber zorg en beweging. Met stichting Looprecept wandelt hij wekelijks met patiënten – goed voor lijf, hoofd én verbinding. “Het is heel laagdrempelig en dat verklaart denk ik ook het succes.”

De patiënt doet lastig, en dan?

Patiënten met een persoonlijkheidsstoornis kunnen soms veel losmaken, zowel in het behandeltraject als bij de arts. Thom van den Heuvel geeft handvatten voor het omgaan met deze patiëntengroep. “Het contact vraagt meer tijd en legt tegelijk emotionele druk op de arts."

Vind meertalige zorgverleners via ikspreekmeerdan.nl

Als anios in een huisartsenpraktijk in Amsterdam merkte Daan Frehe dat taal voor veel patiënten een barrière vormt voor het krijgen van goede zorg. “Via ikspreekmeerdan.nl kan nu een zorgverlener met een gedeelde taal en cultuur gevonden worden. Dat is enorm waardevol.”

Casus: man met een veranderde vlek op het been

Een 72-jarige man presenteert zich op uw spreekuur met een veranderde plek op het bovenbeen rechts. De vlek is gegroeid en van kleur veranderd. De patiënt heeft een licht huidtype en een voorgeschiedenis van basaalcelcarcinoom. Wat is uw diagnose?

Maak van wachttijd in de ggz hersteltijd: vijf praktische adviezen

Sanne Booij en Christien Slofstra willen af van de stille wachttijd in de ggz. Met hulp van de huisarts kan het herstel al beginnen, nog vóór de intake. “Deze periode hoeft geen verloren tijd te zijn.”

Beteugelen geneesmiddel­prijzen noodzakelijk voor betaalbare zorg

Wilbert Bannenberg strijdt met Stichting Farma ter Verantwoording tegen excessieve geneesmiddelprijzen. Zijn missie: winsten beteugelen om zorg toegankelijk te houden. “Geneesmiddelprijzen moeten beteugeld gaan worden, anders wordt de zorg onbetaalbaar.”

Casus: vrouw met veranderd defecatiepatroon

Een vrouw wordt naar de polikliniek gestuurd in verband met een veranderd defecatiepatroon. Ze heeft wat frequenter dan gebruikelijk ontlasting. Er zijn wat vage buikklachten in de zin van rommelingen en krampen. Ze gebruikt geen medicatie. Wat is uw diagnose?