DOQ

Anti­psycho­ticum als veel­beloven­de behandeling van blaaskanker

De onderzoeksgroep van Gabri van der Pluijm, hoofd van het Urology Research Laboratorium van het LUMC, bestudeert de effectiviteit van het antipsychoticum penfluridol voor de behandeling van blaaskanker. Mochten de uitkomsten positief zijn, dan kan het medicijn, dat vrij is van patent, worden ingezet als effectief en goedkoop anti-kankermiddel tegen oppervlakkige blaaskanker. “Effectief én goedkoop, dat is onze motivatie voor dit onderzoek.”

“Mensen met schizofrenie krijgen minder vaak blaaskanker”, vertelt Van der Pluijm. “We weten uit eerder onderzoek dat dit samenhangt met het gebruik van penfluridol, een anti-psychotisch geneesmiddel dat sinds de jaren 70 wordt voorgeschreven bij acute psychoses en chronische schizofrenie.”

Hoofd van het Urology Research Laboratorium LUMC dr. Gabri van der Pluijm

Blaasspoelingen

Het onderzoek van Van der Pluijm richt zich op het ontwikkelen van een betere en goedkopere behandeling van oppervlakkige blaaskanker door blaasspoelingen met penfluridol. “Onderzoek in ons laboratorium toonde eerder al aan dat penfluridol blaaskankercellen efficiënt kan doden en dat het veilig en werkzaam is als blaasspoeling in een diermodel. We zetten nu de stap naar klinisch onderzoek.”

Levenslange controles

In Nederland zijn ongeveer 41.000 blaaskanker patiënten. 70 procent van hen heeft de niet-spierinvasieve oppervlakkige vorm, met een goede kans op overleving (5-jaars overleving van 90 procent). Omdat de tumor na behandeling bij 75 procent van de mensen terugkomt, worden patiënten met niet-spierinvasieve blaaskanker vaak geconfronteerd met levenslange controles en heropnames.

De duurste kanker

Van der Pluijm: “Dat maakt het lichamelijk en geestelijk erg zwaar voor hen. Bovendien is deze vorm van kanker door alle heropnames en re-operaties een van de duurste kankers om te behandelen. Op dit moment bestaat de zorg voor niet-invasieve blaaskanker uit chemo- en/of immunotherapie. Maar blaastumoren reageren niet altijd goed op de huidige behandelingen, en sommige patiënten kunnen ze simpelweg niet verdragen.”

“Doordat het geneesmiddel al jaren op de markt is, zijn de bijwerkingen goed bekend”

Veilig en goed verdraagbaar

Penfluridol is nooit eerder gebruikt bij de behandeling van blaaskanker. “In onze studie willen we daarom eerst onderzoeken of we het veilig en goed verdraagbaar als blaasspoeling kunnen aanbieden. Het voordeel van een blaasspoeling is dat de behandeling lokaal in de blaas kan worden toegediend. Andere weefsels worden er niet aan blootgesteld.” Een ander voordeel is dat penfluridol een goedkoop geneesmiddel is, waarvan het patent al langer geleden is verlopen. Van der Pluijm: “Doordat het geneesmiddel al jaren op de markt is, zijn de bijwerkingen bovendien goed bekend.”

Optimale dosering

Het vierjarige onderzoek is opgebouwd uit een fase I- en een fase 2-studie. “In de fase I-studie naar de veiligheid van penfluridol starten we na chirurgische verwijdering van de tumor met blaasspoelingen met de laagste dosering penfluridol in plaats van het standaardbehandelingsprotocol (chemotherapeuticum). Twaalf patiënten worden wekelijks uitgebreid onderzocht op mogelijke bijwerkingen. Als de dosis veilig wordt bevonden, verhogen we deze maximaal nog twee keer. Totdat we de optimale dosering hebben bereikt.”

“Kan penfluridol de terugkeer van oppervlakkige blaaskanker afremmen en bestaande tumoren doden?”

Markerlaesie

In de fase 2-studie naar effectiviteit worden 43 blaaskankerpatiënten behandeld met de in fase 1 geselecteerde dosis penfluridol. “Bij blaaskanker worden vaak meerdere tumoren in de blaas gevonden. Een van de blaastumoren zullen we bewust niet verwijderen, de zogenaamde markerlaesie. Hierdoor kunnen we vaststellen of penfluridol de terugkeer van oppervlakkige blaaskanker afremt én of het ook bestaande tumoren (markerlaesie) kan doden.”

Registreren

Mocht blijken dat penfluridol als blaasspoeling goed verdragen wordt en veilig is, dan start het LUMC samen met Amsterdam UMC een fase 2-vervolgonderzoek naar de effectiviteit bij een grotere groep patiënten. “Dat is nodig om penfluridol in een later stadium, bij bewezen effectiviteit, te registreren als nieuw anti-kankermiddel bij de behandeling van oppervlakkige blaaskanker.”

“We willen effectief en goedkoop geneesmiddelen aanbieden aan patiënten”

Academic Pharma

Omdat het geneesmiddel goedkoop en patentvrij is, voert het LUMC binnen het onderzoeksthema Academic Pharma de productie van penfluridol in eerste instantie zelf uit. “De crux van Academic Pharma is dat academische centra zelf geneesmiddelen ontwikkelen, bijvoorbeeld van bestaande geneesmiddelen waar het patent vanaf is. Op die manier kunnen we effectief en goedkoop geneesmiddelen aanbieden aan patiënten. Effectief én goedkoop, dat is onze motivatie voor dit onderzoek.”

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Een medifoor gebruiken in medische gesprekken: zeven tips

Een medifoor is een getekende metafoor die helpt bij het eenvoudig uitleggen van medische begrippen. Charlie Obihara is initiatiefnemer van het Medifoor platform en legt uit hoe ze te gebruiken. “Ook voor volwassenen is het goed om de informatie juist te verpakken.”

Casus: man met koorts, malaise en huiduitslag

Een 36-jarige man heeft klachten van koorts, malaise en huiduitslag. Hij is 3 weken geleden teruggekeerd van een vakantie naar Bangkok. Wat is uw diagnose?

Spraakherkenning zorgt voor minder administratielast

Spraakherkenning leidt tot snelle, efficiënte dossiervoering voor de arts. Harm Wesseling legt uit hoe dit in de praktijk wordt gebruikt en welke winst er behaald kan worden. “Artsen kunnen eerder hun rapportage afronden. Dat hoeven ze dan niet ’s avonds nog te doen.”

Verlies­sensitief werken in de zorg

Artsen: herken en erken verlies bij de patiënten, stelt Herman de Mönnink. Hiermee kunnen leed en complicaties worden voorkomen. “Op het moment dat je ruimte neemt voor je eigen emotionele werkstress, kun je ook ruimte nemen voor de kant van de patiënt.”

Casus: patiënt met pijnlijke oorschelp en gewrichtsklachten

Dit is de tweede keer dat u deze 32-jarige patiënt ziet met dezelfde klacht. Vandaag gaat de pijnlijke rechter oorschelp ook gepaard met gewrichtsklachten. Het gehoor is goed en patiënt heeft geen neusobstructie of een inspiratoire stridor. Er is geen trauma in de anamnese. Wat is uw diagnose?

Casus: man met buikklachten en veranderd defecatiepatroon

Een man wordt gestuurd naar de polikliniek in verband met geleidelijk toenemende buikklachten met een verandering van het defecatiepatroon. Wat is uw diagnose?

AI-gestuurd model verbetert doorstroom

Esther Janssen ontwikkelde een AI-gestuurd model dat voor de operatie al voorspellingen doet over het ontslagmoment van een patiënt en de benodigde nazorg, en zo de doorstroom te verbeteren. “Hiermee kun je eerder schakelen, door nazorgpartners te benaderen.”

SPAT voor allergietesten

Senne Gorris bedacht de SPAT: een automatische machine die alle allergiekrasjes in een keer zet. Dit maakt de testen betrouwbaarder en sneller. “De resultaten zijn na een kwartier bekend en overal waar de SPAT wordt gebruikt zijn de testen en dus de uitslagen gelijk.”

Machte­loosheid drijft artsen tot ‘medische gas­lighting’

De uitdrukking ‘medische gaslighting’ popt steeds vaker op in discussies onder ontevreden patiënten en in de medische wereld zelf. Marlies van Hemert legt uit wat dit betekent en hoe om te gaan met de patiënt als een diagnose uitblijft. “Bescheidenheid helpt.”

Casus: patiënt met probleem bij uitsteken tong

Uw 24-jarige ietwat schuchtere patiënt 'steekt' zijn tong direct naar u uit als u vraagt wat u voor hem kan doen. Daarna vervolgt hij dat hij maar één probleem heeft... Wat is uw diagnose?


0
Laat een reactie achterx