Apotheker Schouten – Tjin A Tsoi: ‘Mijn droom is intrinsieke motivatie bij apothekers aan te wakkeren’
Apotheker Sharon Schouten – Tjin A Tsoi traint en coacht apothekers en andere zorgprofessionals. Ze helpt hen te focussen op wat ze werkelijk willen, vast te houden aan hun gekozen ontwikkelrichting en zich niet te laten leiden door de waan van alledag opdat ze weer meer werkplezier ervaren.
“Bijna alle aspecten van de farmacie heb ik inmiddels wel gezien”, zo begint apotheker Sharon Schouten – Tjin A Tsoi het gesprek in een gezellige bar in het schilderachtig gelegen Soest. Ze heeft een apotheek geleid, werkte in een ziekenhuisapotheek als regiocoördinator van bijwerkingencentrum Lareb, was transmuraal apotheker in Amersfoort en bouwde ook nog eens een nascholingsinstituut op: PAOFarmacie. Dat leidde ze tot 2018, waarna ze besloot zich als zelfstandige te gaan richten op ontwikkelen van motiverende leer- en ontwikkeltrajecten voor zorgprofessionals. “Ik heb altijd al iets gehad met onderwijs. Tijdens mijn apotheekperiode verzorgde ik bijvoorbeeld scholing voor apothekers- en doktersassistenten.”
Schouten – Tjin A Tsoi wil met persoonlijke coaching en begeleiding de intrinsieke motivatie van zorgprofessionals voor leren en ontwikkelen stimuleren. Ze leert hen zelf de touwtjes in handen te nemen, weerbaar te worden en nascholing vooral te zien in het licht van persoonlijke ontwikkeling. Ook verzorgt ze training voor complete apotheekteams. Ook andere zorgverleners zoals fysiotherapeuten, artsen en verloskundigen biedt ze diensten.
“Bij autonome motivatie zijn de leeruitkomsten beter en krijgen mensen meer energie”
Self Determination Theory
De wens om meer met coaching en zelfprofessionalisering te gaan doen, groeide tijdens haar periode als directeur bij PAOFarmacie. “In die tijd promoveerde ik op dat onderwerp. Ik maakte kennis met inspirerende psychologische theorieën. Bijvoorbeeld de Self Determination Theory. Deze richt zich op de aard van de motivatie. Motivatie valt uiteen in autonome – intrinsieke – motivatie en gecontroleerde – extrinsieke – motivatie. Bij autonome motivatie zijn de leeruitkomsten beter en krijgen mensen meer energie. Bij gecontroleerde motivatie leert iemand omdat het moet, om nascholingspunten te halen. Dat leidt tot faalangst en burn-out.”
“De apothekersassistente begon het telefoongesprek wat onderkruiperig met ‘sorry dat ik u stoor’. Dat lokte ‘bovengedrag’ uit bij de arts”
Tijdens haar promotieonderzoek ontdekte ze dat apothekers een sterke intrinsieke motivatie hebben voor hun werk als ze pas zijn afgestudeerd. “Maar in de loop van de tijd neigt hun motivatie steeds meer naar de gecontroleerde variant door alle omstandigheden en druktes in de apotheek. Je merkt dan dat ze alleen nascholen voor de punten. Het is belangrijk, ook voor een goede uitstraling als zorgverlener, dat apothekers intrinsiek gemotiveerd zijn om aan hun persoonlijke ontwikkeling te werken. Mijn droom is die intrinsieke motivatie bij hen aan te wakkeren, een belangrijk wapen tegen burn-out.”
Waan van de dag
Apothekers komen bijvoorbeeld bij haar omdat ze voelen ‘dat ze geen idee hebben welke kant ze op willen met het vak’. “Dat is niet altijd concreet te maken, maar het is een gevoel dat ze hebben. Ze zijn de regie kwijt. Ze verdrinken in de waan van de dag: FTO’s, artsen die bellen, assistenten die vragen stellen, gedoe met zorgverzekeraars, et cetera. Door de juiste vragen te stellen, krijgen ze meer zelfinzicht in wat hen meer energie geeft of wat hen belemmert en – ook niet onbelangrijk – hoe ze zich verder willen ontwikkelen als zorgprofessional. Het is van groot belang om ze op deze manier te behouden voor de zorg.”
Schouten – Tjin A Tsoi geeft naast coaching ook trainingen aan apothekers en apotheekteams die grotendeels gaan over persoonlijke ontwikkeling en reflectief leren. “Door deze trainingen wordt het gemakkelijker om je eigen grenzen te stellen, ‘nee’ te zeggen en je bewust te worden van de manier waarop je communiceert. De manier waarop je communiceert kan een reactie uitlokken bij de ander. Tijdens een training van een apotheekteam vertelde een apothekersassistente dat een arts zo arrogant reageerde aan de telefoon: ‘Hij moet beter gaan communiceren’. Wat bleek? Die assistente begon het telefoongesprek wat onderkruiperig met ‘sorry dat ik u stoor’. Dat lokte ‘bovengedrag’ uit bij de arts. Op de assistente kwam dit arrogant over. De teamsessies kunnen echt leiden tot eyeopeners als mensen zich ervan bewust worden welk tegengedrag hun gedrag bij een ander uitlokt.”
“Ideaal zou zijn als apothekers zelf met een eigen opleidingsplan komen inclusief cursussen die niet standaard geaccrediteerd zijn voor apothekers”
Rigide systeem
Het huidige nascholingssysteem voor apothekers is te rigide en te veel gericht op ‘nascholen, omdat het moet’, vindt Schouten – Tjin A Tsoi. Uit een evaluatieonderzoek dat Schouten – Tjin A Tsoi voor de KNMP uitvoerde, blijkt dat apothekers het belangrijk vinden om ook de kwaliteit van hun apotheekteam te stimuleren door cursussen en trainingen. Een van de adviezen uit dat onderzoek is het stimuleren van een persoonlijk leerpad. “Ideaal zou zijn als apothekers zelf met een eigen opleidingsplan komen inclusief cursussen die niet standaard geaccrediteerd zijn voor apothekers. Aan het einde van ontwikkeltrajecten zouden apothekers kunnen dienen als buddy’s voor elkaar opdat ze hierover kunnen sparren. Dat werkt motiverend. Of stel dat je een interessante cursus hebt gevolgd buiten het huidige nascholingsaanbod, bij de huisartsen. Dan zou de drempel om deze te accrediteren via de KNMP lager moeten zijn dan deze nu is. Op zo’n manier bezig zijn met je persoonlijke ontwikkeling, stimuleert de intrinsieke motivatie en versterkt het werkplezier van de zorgprofessional.”
apothekers, coaching