DOQ

Artsen kunnen vrouwen met RA actiever bij behandeling betrekken en beter informeren

Vrouwen met reuma hebben vaak een slechter ziekteverloop en ondervinden meer problemen dan mannen bij het omgaan met hun ziekte. Onderzoekers van het Nivel onderzochten welke factoren deze ‘behandellast’ beïnvloeden en welke rol sekse en gender daarin spelen.

Vrouwen hebben driemaal zoveel kans op reumatoïde arthritis (RA) als mannen. Ook zijn er aanwijzingen dat vrouwen met deze aandoening meer hinder ondervinden dan mannen, met een snellere toename van klachten, meer pijn en een lagere kwaliteit van leven.  

(Foto: Pixabay)

Onderzoekers van het Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg (Nivel) wilden weten wat de reden is voor deze verschillen. Daarbij maakten zij gebruik van het relatief nieuwe begrip ‘behandellast’. Dat is de zelfzorg die patiënten met een chronische ziekte moeten verrichten en de gevolgen die dat heeft voor hun leven. De behandeling van RA en andere vormen van opvlambare reumatische ziekten, zoals Ankylosing Spondylitis (AS) and Arthritis Psoriatica (AP), vraagt veel van de patiënt, waardoor het hun soms niet lukt de vele medische en zorgadviezen op te volgen. Denk daarbij aan het regelmatig doen van oefeningen, het innemen van medicatie en het injecteren van medicijnen. 

Literatuurstudie en focusgroepen

Om erachter te komen wat de oorzaken en gevolgen zijn van behandellast bij opvlambare reumatische ziekten, bestudeerden de onderzoekers de literatuur over patiëntenervaringen van deze groep. Daarnaast hielden zij een enquête onder patiënten en analyseerden zij patiëntervaringen uit eerder onderzoek. Op basis hiervan werd een bestaand theoretisch model onderzocht en aangepast voor RA. Ook stelden zij een agenda op met acties om gendersensitieve reumazorg en -onderzoek  te stimuleren.

Zes aspecten

Er werden zes aspecten van behandellast gevonden: fysiek ongemak en medicatiezorgen; het goed uitvoeren van oefeningen en leefstijlaanpassingen; het contact met zorgverleners en -organisaties; de tijd die de behandeling kost; problemen met rollen als ouder of werknemer; en het meest genoemd: het begrijpen van de ziekte en het behandeladvies.

Verschillen in behandellast

Vrouwen bleken meer pijn en klachten te hebben, meer bijeffecten van de medicatie, waren meer tijd kwijt aan behandelingen en konden die minder goed combineren met betaald werk dan mannen. Ze hadden meer behoefte aan informatie en een actieve rol in de behandeling dan mannen, hoewel zij daarin door zorgverleners minder werden aangemoedigd. De onderzoekers concluderen dat zorgverleners beter moeten letten op de persoonlijke voorkeuren van patiënten ten aanzien van behandelkeuzes, zelfzorg en informatievoorziening. Daarbij is extra aandacht nodig voor de verschillen tussen mannen en vrouwen. Dat zal leiden tot een betere therapietrouw, minder behandellast en een afname van klachten bij zowel mannen als vrouwen.

Bron: ZonMW
Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: patiënte met dyspnoe en oedeem in het gelaat

Een 66-jarige vrouw presenteert zich met sinds drie weken progressief verminderde inspanningstolerantie en met name ’s ochtends een zwelling van het gelaat. Overdag verbeteren de klachten deels. Wat is uw diagnose?

Wat je verwacht, voel je: wat zorgverleners kunnen leren van placebo-effecten

Wat patiënten verwachten, beïnvloedt direct hoe zij pijn of bijwerkingen ervaren. Henriët van Middendorp legt uit hoe placebo- en nocebo-effecten werken, en hoe zorgverleners deze bewust en ethisch kunnen inzetten in de praktijk.

Trots op goed werkend meld­systeem voor bijwerk­ingen

Agnes Kant wijst op het belang van meer onderzoek naar bijwerkingen en roept zorgverleners op te blijven melden bij het Bijwerkingenmeldsysteem. “Van 70% van de geneesmiddelen is nog onduidelijk of deze veilig tijdens de zwangerschap gebruikt kunnen worden.”

Wandelend naar een betere gezondheid

Matthijs van der Poel combineert als huisarts en sportliefhebber zorg en beweging. Met stichting Looprecept wandelt hij wekelijks met patiënten – goed voor lijf, hoofd én verbinding. “Het is heel laagdrempelig en dat verklaart denk ik ook het succes.”

De patiënt doet lastig, en dan?

Patiënten met een persoonlijkheidsstoornis kunnen soms veel losmaken, zowel in het behandeltraject als bij de arts. Thom van den Heuvel geeft handvatten voor het omgaan met deze patiëntengroep. “Het contact vraagt meer tijd en legt tegelijk emotionele druk op de arts."

Vind meertalige zorgverleners via ikspreekmeerdan.nl

Als anios in een huisartsenpraktijk in Amsterdam merkte Daan Frehe dat taal voor veel patiënten een barrière vormt voor het krijgen van goede zorg. “Via ikspreekmeerdan.nl kan nu een zorgverlener met een gedeelde taal en cultuur gevonden worden. Dat is enorm waardevol.”

Casus: man met een veranderde vlek op het been

Een 72-jarige man presenteert zich op uw spreekuur met een veranderde plek op het bovenbeen rechts. De vlek is gegroeid en van kleur veranderd. De patiënt heeft een licht huidtype en een voorgeschiedenis van basaalcelcarcinoom. Wat is uw diagnose?

Maak van wachttijd in de ggz hersteltijd: vijf praktische adviezen

Sanne Booij en Christien Slofstra willen af van de stille wachttijd in de ggz. Met hulp van de huisarts kan het herstel al beginnen, nog vóór de intake. “Deze periode hoeft geen verloren tijd te zijn.”

Beteugelen geneesmiddel­prijzen noodzakelijk voor betaalbare zorg

Wilbert Bannenberg strijdt met Stichting Farma ter Verantwoording tegen excessieve geneesmiddelprijzen. Zijn missie: winsten beteugelen om zorg toegankelijk te houden. “Geneesmiddelprijzen moeten beteugeld gaan worden, anders wordt de zorg onbetaalbaar.”

Casus: vrouw met veranderd defecatiepatroon

Een vrouw wordt naar de polikliniek gestuurd in verband met een veranderd defecatiepatroon. Ze heeft wat frequenter dan gebruikelijk ontlasting. Er zijn wat vage buikklachten in de zin van rommelingen en krampen. Ze gebruikt geen medicatie. Wat is uw diagnose?