Artsen kunnen vrouwen met RA actiever bij behandeling betrekken en beter informeren
Vrouwen met reuma hebben vaak een slechter ziekteverloop en ondervinden meer problemen dan mannen bij het omgaan met hun ziekte. Onderzoekers van het Nivel onderzochten welke factoren deze ‘behandellast’ beïnvloeden en welke rol sekse en gender daarin spelen.
Vrouwen hebben driemaal zoveel kans op reumatoïde arthritis (RA) als mannen. Ook zijn er aanwijzingen dat vrouwen met deze aandoening meer hinder ondervinden dan mannen, met een snellere toename van klachten, meer pijn en een lagere kwaliteit van leven.
Onderzoekers van het Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg (Nivel) wilden weten wat de reden is voor deze verschillen. Daarbij maakten zij gebruik van het relatief nieuwe begrip ‘behandellast’. Dat is de zelfzorg die patiënten met een chronische ziekte moeten verrichten en de gevolgen die dat heeft voor hun leven. De behandeling van RA en andere vormen van opvlambare reumatische ziekten, zoals Ankylosing Spondylitis (AS) and Arthritis Psoriatica (AP), vraagt veel van de patiënt, waardoor het hun soms niet lukt de vele medische en zorgadviezen op te volgen. Denk daarbij aan het regelmatig doen van oefeningen, het innemen van medicatie en het injecteren van medicijnen.
Literatuurstudie en focusgroepen
Om erachter te komen wat de oorzaken en gevolgen zijn van behandellast bij opvlambare reumatische ziekten, bestudeerden de onderzoekers de literatuur over patiëntenervaringen van deze groep. Daarnaast hielden zij een enquête onder patiënten en analyseerden zij patiëntervaringen uit eerder onderzoek. Op basis hiervan werd een bestaand theoretisch model onderzocht en aangepast voor RA. Ook stelden zij een agenda op met acties om gendersensitieve reumazorg en -onderzoek te stimuleren.
Zes aspecten
Er werden zes aspecten van behandellast gevonden: fysiek ongemak en medicatiezorgen; het goed uitvoeren van oefeningen en leefstijlaanpassingen; het contact met zorgverleners en -organisaties; de tijd die de behandeling kost; problemen met rollen als ouder of werknemer; en het meest genoemd: het begrijpen van de ziekte en het behandeladvies.
Verschillen in behandellast
Vrouwen bleken meer pijn en klachten te hebben, meer bijeffecten van de medicatie, waren meer tijd kwijt aan behandelingen en konden die minder goed combineren met betaald werk dan mannen. Ze hadden meer behoefte aan informatie en een actieve rol in de behandeling dan mannen, hoewel zij daarin door zorgverleners minder werden aangemoedigd. De onderzoekers concluderen dat zorgverleners beter moeten letten op de persoonlijke voorkeuren van patiënten ten aanzien van behandelkeuzes, zelfzorg en informatievoorziening. Daarbij is extra aandacht nodig voor de verschillen tussen mannen en vrouwen. Dat zal leiden tot een betere therapietrouw, minder behandellast en een afname van klachten bij zowel mannen als vrouwen.