DOQ

Belangrijke rol voor B-cellen tijdens de zwangerschap

Voor een gezonde placentavorming is een goed getimede interactie van correct functionerende immuuncellen van de moeder essentieel. De immunologische omgeving van de baarmoeder moet namelijk de semi-allogene foetus verdragen en voldoende trofoblastinvasie mogelijk maken. Een onderzoek van het Radboudumc dat verscheen in Cell Reports, wijst erop dat tolerogene B-cellen een rol hebben tijdens een gezonde zwangerschap. 

De baarmoeder is een zeer dynamisch compartiment. Tijdens iedere cyclus ondergaat het endometrium decidualisatie, een complex proces dat wordt gekenmerkt door mucosale differentiatie en een influx van immuuncellen.  

(Foto: Pixabay)

Immuuncellen tijdens implantatie 

Tijdens de vroege stadia van de zwangerschap is een goed getimede aanwezigheid van correct functionerende maternale immuuncellen essentieel. Dat draagt namelijk bij aan een juiste trofoblastinvasie van semi-allogene foetale cellen en hermodellering van spiraalvormige arteriën. Een afwijkende rekrutering, inductie of activering van immuuncellen op de foeto-maternale interface kunnen schadelijk zijn voor moeder en/of kind. Dit kan leiden tot miskramen, pre-eclampsie, intra-uteriene groeiretardatie of een premature bevalling. 

Immunologische omgeving 

Na de implantatie van de foetus moet de immunologische omgeving van de baarmoeder een ontstekingsremmend karakter hebben. Daarbij moeten maternale immuuncellen in de baarmoeder tegelijkertijd de respons op lokale of systemische infecties reguleren, bedreigingen voor de gezondheid van moeder en foetus tegengaan en voorkómen dat een schadelijke inflammatoire cascade optreedt.  Iedere disbalans in het lokale immuunsysteem tijdens deze cruciale ontwikkelingsfase kan invloed hebben op het ongeboren kind, met mogelijke langetermijneffecten op de immuniteit of de cognitieve functies.  
Tijdens het laatste stadium van de zwangerschap vergemakkelijkt de pro-inflammatoire signalering fysiologische samentrekkingen van de baarmoeder. Dat gebeurt door infiltratie van leukocyten in de decidua en het myometrium en door stimulatie van cytokinesecretie. Bovendien kunnen deze aanpassingen nuttig zijn als voorbereiding voor de wondgenezing en het weefselherstel postpartum. 

Dynamiek van de lokale immuuncellen 

In de afgelopen jaren is er steeds meer kennis vergaard over de chronologie van de systemische immunologische status tijdens de zwangerschap. Er is echter weinig onderzoek gedaan naar de veranderingen van de immuuncellen van de baarmoeder tijdens een zwangerschap.  
Onderzoekers van het Radboudumc hebben dynamiek van de lokale immuuncellen tijdens de zwangerschap geëvalueerd. Ze bieden een overzicht van de lymfocyten die aanwezig zijn in de baarmoeder tijdens de zwangerschap. Daarbij lag de focus op B-cellen die interleukine-10 (IL-10) kunnen secreteren, omdat bekend is dat IL-10 een cruciale rol speelt bij een gezonde zwangerschap en het voorkómen van vroeggeboortes. In tegenstelling tot de eerdere overtuiging dat B-cellen slechts een gevolg zijn van pathologie in de baarmoeder, produceren deciduale B-cellen IL-10 en blijken gelokaliseerd te zijn in clusters, samen met Foxp3-positieve T-cellen. 

Rol van B-cellen 

De onderzoekers uit Nijmegen presenteren een gedetailleerde analyse van de immunologische dynamiek op de foeto-maternale interface gedurende de zwangerschap. De aanwezigheid van B-cellen met een uniek fenotype is mogelijk een aanwijzing voor een regulerend mechanisme dat bijdraagt aan de lokale immunologische omgeving tijdens een gezonde zwangerschap. Deze kennis vergroot inzicht in complicaties tijdens de zwangerschap en mogelijke aanpak daarvan. 


Referentie: Benner M, Feyaerts D, Garcıa CC, et al. Clusters of Tolerogenic B Cells Feature in the Dynamic Immunological Landscape of the Pregnant Uterus. Cell Reports. 2020;32:108204.

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Hoe dramaseries artsen kunnen helpen bij morele keuzes

Drie afleveringen van House M.D. of Dexter op een avond kijken, puur voor de ontspanning? Voor zorgprofessionals kan het ook leerzaam zijn. Mediawetenschapper Merel van Ommen onderzocht hoe dramaseries artsen kunnen helpen om beter om te gaan met moreel ingewikkelde situaties.

Onderliggend denkpatroon stuurt voorschrijver bij keuze voor geneesmiddel

Het voorschrijven van geneesmiddelen is een afweging tussen richtlijnen, ervaring en patiëntkenmerken. Indeling in vier voorschrijversprofielen geeft inzicht in de eigen afwegingen. “En het helpt te begrijpen waarom een collega een andere beslissing neemt.”

‘Medicatiebeleid in de laatste levensfase kan beter’

6 op de 10 patiënten in de palliatieve fase krijgt door de huisarts medicatie voorgeschreven die niet langer passend is. Dat blijkt uit een onlangs verschenen factsheet van Nivel en PZNL. “We moeten voorschrijfgewoonten kritisch onder de loep nemen”, zegt Yvonne de Man, senior onderzoeker bij Nivel.

Casus: vrouw met pijnlijke oorschelp

Een 55-jarige vrouw heeft een hoed in haar hand als ze uw spreekkamer binnenkomt. Sinds een maand heeft zij ’s nachts last van pijn aan het linkeroor. Op de oorrand ziet u een nodulus die bij druk zeer pijnlijk is. Wat is uw diagnose?

‘Live well, die well’: rol van vrijwilligers in de laatste levensfase

Vrijwilligers aan het sterfbed in het ziekenhuis maken een groot verschil, stelt Anne Goossensen. Ze luisteren, troosten en verlichten de werkdruk van zorgverleners. “Ze bieden een luisterend oor en zijn aanwezig, zonder haast of medische agenda.”

Waarom melden vrouwen vaker bijwerkingen van medicijnen?

Vrouwen blijken vaker bijwerkingen van medicijnen te melden dan mannen. Onderzoeker Sieta de Vries van het UMC Groningen probeert te achterhalen hoe dit komt. En dat blijkt complexer dan het lijkt.

Gezondheid van mens, dier en natuur horen bij elkaar

Voorheen circuleerden het westnijl- en het usutuvirus alleen in Zuid-Europa. Maar inmiddels komen ze ook voor in Nederlandse vogels en muggen. Viroloog Marion Koopmans ziet daarin een duidelijke les: “De gezondheid van mensen kun je niet los zien van die van dieren en ecosystemen.”

Casus: hoestende man met koorts en dyspneu

Een 31-jarige Poolse man die vanwege de ziekte van Crohn wordt behandeld met infliximab bezoekt de SEH, omdat hij al twee weken hoest en benauwd is. Ook heeft hij koorts. Een antibioticumkuur van de huisarts heeft geen effect gehad. Wat is uw diagnose?

Casus: man met huidafwijking op de rug

Een 69-jarige man komt op uw spreekuur om een verruca seborrhoica in het gelaat te laten controleren. Bij algehele inspectie ziet u ook een huidafwijking op de rug. Wat is uw diagnose?

´Voorkom medicijn­resten, begin bij je eigen voorschrijven´

Minder diclofenac, lagere hormoondoses, terughoudend met azitromycine - zo kunnen zorgverleners volgens een recent rapport van het IVM bijdragen aan schoner water. “Aan de overwegingen die artsen maken bij voorschrijven zou ook duurzaamheid moeten worden toegevoegd.”