DOQ

Belangrijke rol voor B-cellen tijdens de zwangerschap

Voor een gezonde placentavorming is een goed getimede interactie van correct functionerende immuuncellen van de moeder essentieel. De immunologische omgeving van de baarmoeder moet namelijk de semi-allogene foetus verdragen en voldoende trofoblastinvasie mogelijk maken. Een onderzoek van het Radboudumc dat verscheen in Cell Reports, wijst erop dat tolerogene B-cellen een rol hebben tijdens een gezonde zwangerschap. 

De baarmoeder is een zeer dynamisch compartiment. Tijdens iedere cyclus ondergaat het endometrium decidualisatie, een complex proces dat wordt gekenmerkt door mucosale differentiatie en een influx van immuuncellen.  

(Foto: Pixabay)

Immuuncellen tijdens implantatie 

Tijdens de vroege stadia van de zwangerschap is een goed getimede aanwezigheid van correct functionerende maternale immuuncellen essentieel. Dat draagt namelijk bij aan een juiste trofoblastinvasie van semi-allogene foetale cellen en hermodellering van spiraalvormige arteriën. Een afwijkende rekrutering, inductie of activering van immuuncellen op de foeto-maternale interface kunnen schadelijk zijn voor moeder en/of kind. Dit kan leiden tot miskramen, pre-eclampsie, intra-uteriene groeiretardatie of een premature bevalling. 

Immunologische omgeving 

Na de implantatie van de foetus moet de immunologische omgeving van de baarmoeder een ontstekingsremmend karakter hebben. Daarbij moeten maternale immuuncellen in de baarmoeder tegelijkertijd de respons op lokale of systemische infecties reguleren, bedreigingen voor de gezondheid van moeder en foetus tegengaan en voorkómen dat een schadelijke inflammatoire cascade optreedt.  Iedere disbalans in het lokale immuunsysteem tijdens deze cruciale ontwikkelingsfase kan invloed hebben op het ongeboren kind, met mogelijke langetermijneffecten op de immuniteit of de cognitieve functies.  
Tijdens het laatste stadium van de zwangerschap vergemakkelijkt de pro-inflammatoire signalering fysiologische samentrekkingen van de baarmoeder. Dat gebeurt door infiltratie van leukocyten in de decidua en het myometrium en door stimulatie van cytokinesecretie. Bovendien kunnen deze aanpassingen nuttig zijn als voorbereiding voor de wondgenezing en het weefselherstel postpartum. 

Dynamiek van de lokale immuuncellen 

In de afgelopen jaren is er steeds meer kennis vergaard over de chronologie van de systemische immunologische status tijdens de zwangerschap. Er is echter weinig onderzoek gedaan naar de veranderingen van de immuuncellen van de baarmoeder tijdens een zwangerschap.  
Onderzoekers van het Radboudumc hebben dynamiek van de lokale immuuncellen tijdens de zwangerschap geëvalueerd. Ze bieden een overzicht van de lymfocyten die aanwezig zijn in de baarmoeder tijdens de zwangerschap. Daarbij lag de focus op B-cellen die interleukine-10 (IL-10) kunnen secreteren, omdat bekend is dat IL-10 een cruciale rol speelt bij een gezonde zwangerschap en het voorkómen van vroeggeboortes. In tegenstelling tot de eerdere overtuiging dat B-cellen slechts een gevolg zijn van pathologie in de baarmoeder, produceren deciduale B-cellen IL-10 en blijken gelokaliseerd te zijn in clusters, samen met Foxp3-positieve T-cellen. 

Rol van B-cellen 

De onderzoekers uit Nijmegen presenteren een gedetailleerde analyse van de immunologische dynamiek op de foeto-maternale interface gedurende de zwangerschap. De aanwezigheid van B-cellen met een uniek fenotype is mogelijk een aanwijzing voor een regulerend mechanisme dat bijdraagt aan de lokale immunologische omgeving tijdens een gezonde zwangerschap. Deze kennis vergroot inzicht in complicaties tijdens de zwangerschap en mogelijke aanpak daarvan. 


Referentie: Benner M, Feyaerts D, Garcıa CC, et al. Clusters of Tolerogenic B Cells Feature in the Dynamic Immunological Landscape of the Pregnant Uterus. Cell Reports. 2020;32:108204.

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Minder administratie, beter contact

AI kan artsen ondersteunen door administratieve lasten te verlichten, ziet Juliën Rezek. Transcriptietools maken automatisch verslagen, waardoor artsen meer tijd hebben voor patiënten. “Hierdoor kunnen artsen dieper ingaan op klachten, wat resulteert in betere zorg.”

‘Laten we allemaal één stapje in elkaars domein zetten’

Zorgverleners hebben nog onvoldoende oog voor het verband tussen mentale klachten, hormonale klachten en hart- en vaatziekten bij vrouwen, aldus Sandra Kooij. Meer samenwerking tussen verschillende disciplines is nodig. “Kijk bij elkaar mee. Geef elkaar advies.”

Casus: oudere patiënte met reukproblemen

Op het spreekuur komt een 70-jarige vrouw in verband met problemen met ruiken. De problemen zijn enkele jaren eerder gestart. Initieel met minder goed ruiken (hyposmie), sinds een half jaar worden geuren steeds vaker als vies ervaren (kakosmie). Wat is uw diagnose?

Casus: man met klachten in de bovenbuik

Een man heeft in toenemende mate klachten van pijn in de bovenbuik. De pijn is zeurend en soms stekend en zit middenin de buik. Wat is uw diagnose?

Van tropenarts naar huisarts op Texel

Josine Blanksma werkte jarenlang als tropenarts voor Artsen zonder Grenzen en is een paar jaar geleden een nieuw avontuur aangegaan: ze werkt nu als huisarts op Texel. “Mijn nieuwe carrièrepad is heus niet minder uitdagend te noemen.”

‘Ik kan niet wachten op de eerste geprinte lasagne’

Ineke Obbema werkt met 3D-geprinte maaltijden voor mensen met slikproblemen bij het Máxima MC. De herkenbare vormen en verbeterde smaak bieden een opvallend alternatief voor traditionele gemalen voeding. “Je kunt meteen proeven dat er een chef-kok achter zit.”

Klimaatimpact onderzoeken voor een heel zorgpad

Lisanne Kouwenberg doet onderzoek naar de milieu-impact van zorgpaden. Dat kan aangrijpingspunten opleveren voor het verlagen van de klimaatimpact. “De meeste studies kijken naar één behandeling. Maar daar zit een heel traject omheen dat er ook aan bijdraagt.”

Help patiënten te stoppen met roken: ‘Minder zenden en meer interacteren’

Marieke Helmus combineert kunst en innovatie om het gesprek over stoppen met roken te starten. Met tools zoals een ‘Chat met je sigaret’-chatbot en humoristische ansichtkaarten helpt ze moeilijk bereikbare groepen om na te denken over hun rookgedrag.

Is er een dokter aan boord?

Wat doe je als er in een vliegtuig om een arts wordt gevraagd? Huisarts en luchtvaartgeneeskundige Peter Nijhof legt uit hoe medische noodgevallen in de lucht worden aangepakt, van de rol van artsen en cabinepersoneel tot het gebruik van medische kits en noodlandingen.

‘Stress verdient centrale plek in het consult’

Chronische stress, vaak gekoppeld aan sociale problemen, kan gezondheidsklachten veroorzaken. Feia Hemke pleit voor meer aandacht hiervoor in de spreekkamer en ontwikkelde tools om dit bespreekbaar te maken. “Hierdoor voorkom je onnodige medicalisering.”