DOQ

Belangrijke rol voor EGFR-TKI’s bij betere overleving longkanker

“Testen, testen, testen”, is het advies van radioloog Deirdre ten Berge (Erasmus MC) en onderzoeker Mieke Aarts (Integraal Kankercentrum Nederland, IKNL). Een doelgerichte behandeling bij patiënten met stadium IV niet-kleincellig longcarcinoom en een EGFR-mutatie blijkt namelijk een enorme invloed te hebben op de overleving van deze patiënten.

Sinds 2011 adviseren de Nederlandse longkankerrichtlijnen patiënten met stadium IV niet-kleincellig longcarcinoom (NSCLC) en een EGFR-mutatie te behandelen met doelgerichte therapie: een EGFR-tyrosinekinaseremmer, EGFR-TKI. Nu, ruim tien jaar later, is het een mooi moment om na te gaan wat de effecten van deze middelen op populatieniveau zijn, aldus Mieke Aarts en Deirdre ten Berge. In een groot onderzoek bij patiënten met stadium IV-NSCLC evalueerden zij samen met hun collega’s hoe de overleving van deze patiënten sinds 2011 is veranderd en welke invloed EGFR-TKI’s hebben gehad op de overleving van patiënten met een EGFR-mutatie.

“Ongeveer 7% van alle patiënten met stadium IV-NSCLC had een EGFR-mutatie”

Radioloog Deirdre ten Berge

30.000 patiënten

Voor hun onderzoek gebruikten Aarts en Ten Berge gegevens van de Nederlandse Kankerregistratie. Zij includeerden meer dan 30.000 patiënten die tussen 2011 en 2018 gediagnosticeerd waren met stadium IV-NSCLC (niet-plaveiselcelcarcinoom). Vervolgens bepaalden zij onder andere de overleving van deze hele patiëntenpopulatie. “Daarnaast hebben we gekeken naar de patiënten met een EGFR-mutatie, de overleving in deze groep en hoe deze overleving zich verhoudt tot de rest van de studiepopulatie”, zegt Aarts. “We richtten ons daarbij specifiek op de patiënten met een EGFR-mutatie die ook behandeld waren met een EGFR-TKI.”
Ten Berge: “We vonden dat ongeveer 7% van alle patiënten met stadium IV-NSCLC een EGFR-mutatie had. Dat is dus maar een kleine groep patiënten. We zagen verder dat van deze patiënten met een EGFR-mutatie ongeveer 80% een behandeling met een EGFR-TKI ontving.” De mediane overleving van de totale studiepopulatie was 4,8 maanden. Patiënten met een EGFR-mutatie die behandeld werden met een EGFR-TKI hadden de langste overleving: 19,9 maanden.

“We zagen dat de patiënten die wel een EGFR-mutatie hadden, maar geen doelgerichte therapie ontvingen, heel snel overleden”

Onderzoeker Mieke Aarts

Toename overleving in tijd

De mediane overleving van de totale studiepopulatie nam toe met de tijd. Deze toename was echter gering: van 4,6 maanden in 2011-2012 naar 5,2 maanden in 2017-2018 (een verschil van 0,6 maanden). “We zagen dat een groot deel van deze toename was toe te schrijven aan de kleine groep patiënten met een EGFR-mutatie die een behandeling met een EGFR-TKI ontving”, aldus Ten Berge. Van de geringe toename in overleving voor de hele populatie (0,6 maanden) werd ongeveer een derde (0,2 maanden) veroorzaakt door de EGFR-TKI’s. Ten Berge: “Ook op populatieniveau heeft deze behandeling dus echt een effect. De toename in overleving was daarbij het grootst bij jonge vrouwen.”
“We zagen verder dat de patiënten die wel een EGFR-mutatie hadden, maar geen doelgerichte therapie ontvingen, heel snel overleden”, vervolgt Aarts. “Waarom deze patiënten niet behandeld werden met een EGFR-TKI, weten we niet. Mogelijk was hun conditie hiervoor al te slecht.”

Testen

Op basis van de resultaten van dit onderzoek adviseren Aarts en Ten Berge longartsen om goed samen te werken met de pathologen die de moleculaire diagnostiek uitvoeren. “Daarnaast is het belangrijk om bij het afnemen van de biopten al rekening te houden met het feit dat uiteindelijk voldoende weefsel beschikbaar moet zijn om de moleculaire diagnostiek op uit te voeren.” Tot slot is het volgens Aarts en Ten Berge essentieel dat longartsen het belang inzien van het testen op de EGFR-mutatie. “Ons onderzoek laat zien dat de beschikbare eerstelijnsbehandelingen echt een enorme impact hebben op de overleving van stadium IV NSCLC-patiënten met een EGFR-mutatie”, besluiten Aarts en Ten Berge.

Referentie: Ten Berge DM, et al. A population-based study describing characteristics, survival and the effect of TKI treatment on patients with EGFR mutated stage IV NSCLC in the Netherlands. Eur J Cancer 2022;165:195-204.

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Boek over veilige sedatie toepassen op de SEH moet angst wegnemen

Vier SEH- artsen schreven een boek over veilige sedatie op de SEH. Het is bedoeld als naslagwerk en cursusmateriaal, vertellen Mischa Veen en Daniëlle van Winden. “Uniek is dat de informatie ook gericht is op het voorkomen van traumatische ervaringen voor patiënten.”

‘Wij willen over twintig jaar ook nog huisarts zijn’

Ties Janssen vertelt over het manifest ‘De huisarts van morgen’, waarmee de Lovah de continuïteit van de huisartsenzorg wil veiligstellen. “Al jaren wordt er nagedacht over vergrijzing en personeelstekorten in de zorg, en nog steeds kabbelt het maar voort.”

Casus: 13-jarig meisje met een bloedende moedervlek

Een 13-jarig meisje komt op het spreekuur omdat ze sinds enkele dagen een bloedende moedervlek heeft. De moedervlek zit er al sinds enkele maanden en is snel gegroeid en ook wat boller geworden. Verder geen klachten zoals pijn of jeuk. Wat is uw diagnose?

‘Ik heb medewerkers meegenomen naar waar ze het best op hun plek zijn’

Op de afdeling waar Jacqueline Loonen leiding geeft staat ‘persoonsgericht’ centraal, zowel in de patiëntenzorg als in de organisatie. “De patiënt en zorgverlener zijn samen verantwoordelijk. Iedereen komt vanuit zijn of haar expertise met voorstellen tot verbetering.”

Casus: vrouw met verkoudheid en oorpijn

Patiënte zit verkouden tegenover u met oorpijn links. De verkoudheid bestaat sinds gisteren maar de oorpijn is vannacht begonnen. De otalgie is pijnlijker dan de pijn die zij heeft ervaren bij de bevalling van haar kinderen. Het gehoor is links mogelijk iets minder dan rechts. Zij heeft geen koorts. Wat is uw diagnose?

Mededingings­toezicht biedt veel ruimte voor samen­werking

In ons zorgstelsel is veel ruimte voor samenwerking en netwerkvorming, vertelt Marco Varkevisser. “Veel zorgaanbieders denken dat heel veel niet mag van de ACM, terwijl die de afgelopen jaren heeft laten zien dat er juist veel ruimte is voor samenwerking.”

‘Vergroot herken­baarheid anti­biotica’

Een betere herkenbaarheid van antibiotica kan leiden tot verstandiger gebruik en zo helpen in de strijd tegen de wereldwijd groeiende antibioticaresistentie. Annelie Monnier en Heiman Wertheim vertellen over het ABACUS-project. “Resistentie kent geen grenzen.”

Medische hypnose: meer controle over je lijf en emoties

Kinderarts en hypnotherapeut Arine Vlieger vertelt over het gebruik van medische hypnose: “Als je de verwachtingen van de patiënt positief kan beïnvloeden dan heeft dat tevens effect op de behandeling. Taal is dan ook de basis van hypnose.”

Casus: vrouw met melaena, een steeds dikker wordende buik en een uitpuilende navel

Een vrouw wordt gepresenteerd op de Spoedeisende Hulp in verband met sinds 1 dag bestaande melaena. Daarnaast klaagt patiënte over een steeds dikker wordende buik, pijn in de rechter bovenbuik en een uitpuilende navel sinds 6 weken. Tevens zijn haar benen iets dikker geworden. Wat is uw diagnose?

In zes stappen afval op de OK reduceren

Roos Bleckman, Lukas Radema en hun collega’s van het OK Green Team bedachten een stappenplan om het afval op de OK de komende jaren met de helft te reduceren. “Het afdekmateriaal op de OK kon met maar liefst 20% gereduceerd kon worden.”


0
Laat een reactie achterx