DOQ

Belangrijke rol voor EGFR-TKI’s bij betere overleving longkanker

“Testen, testen, testen”, is het advies van radioloog Deirdre ten Berge (Erasmus MC) en onderzoeker Mieke Aarts (Integraal Kankercentrum Nederland, IKNL). Een doelgerichte behandeling bij patiënten met stadium IV niet-kleincellig longcarcinoom en een EGFR-mutatie blijkt namelijk een enorme invloed te hebben op de overleving van deze patiënten.

Sinds 2011 adviseren de Nederlandse longkankerrichtlijnen patiënten met stadium IV niet-kleincellig longcarcinoom (NSCLC) en een EGFR-mutatie te behandelen met doelgerichte therapie: een EGFR-tyrosinekinaseremmer, EGFR-TKI. Nu, ruim tien jaar later, is het een mooi moment om na te gaan wat de effecten van deze middelen op populatieniveau zijn, aldus Mieke Aarts en Deirdre ten Berge. In een groot onderzoek bij patiënten met stadium IV-NSCLC evalueerden zij samen met hun collega’s hoe de overleving van deze patiënten sinds 2011 is veranderd en welke invloed EGFR-TKI’s hebben gehad op de overleving van patiënten met een EGFR-mutatie.

“Ongeveer 7% van alle patiënten met stadium IV-NSCLC had een EGFR-mutatie”

Radioloog Deirdre ten Berge

30.000 patiënten

Voor hun onderzoek gebruikten Aarts en Ten Berge gegevens van de Nederlandse Kankerregistratie. Zij includeerden meer dan 30.000 patiënten die tussen 2011 en 2018 gediagnosticeerd waren met stadium IV-NSCLC (niet-plaveiselcelcarcinoom). Vervolgens bepaalden zij onder andere de overleving van deze hele patiëntenpopulatie. “Daarnaast hebben we gekeken naar de patiënten met een EGFR-mutatie, de overleving in deze groep en hoe deze overleving zich verhoudt tot de rest van de studiepopulatie”, zegt Aarts. “We richtten ons daarbij specifiek op de patiënten met een EGFR-mutatie die ook behandeld waren met een EGFR-TKI.”
Ten Berge: “We vonden dat ongeveer 7% van alle patiënten met stadium IV-NSCLC een EGFR-mutatie had. Dat is dus maar een kleine groep patiënten. We zagen verder dat van deze patiënten met een EGFR-mutatie ongeveer 80% een behandeling met een EGFR-TKI ontving.” De mediane overleving van de totale studiepopulatie was 4,8 maanden. Patiënten met een EGFR-mutatie die behandeld werden met een EGFR-TKI hadden de langste overleving: 19,9 maanden.

“We zagen dat de patiënten die wel een EGFR-mutatie hadden, maar geen doelgerichte therapie ontvingen, heel snel overleden”

Onderzoeker Mieke Aarts

Toename overleving in tijd

De mediane overleving van de totale studiepopulatie nam toe met de tijd. Deze toename was echter gering: van 4,6 maanden in 2011-2012 naar 5,2 maanden in 2017-2018 (een verschil van 0,6 maanden). “We zagen dat een groot deel van deze toename was toe te schrijven aan de kleine groep patiënten met een EGFR-mutatie die een behandeling met een EGFR-TKI ontving”, aldus Ten Berge. Van de geringe toename in overleving voor de hele populatie (0,6 maanden) werd ongeveer een derde (0,2 maanden) veroorzaakt door de EGFR-TKI’s. Ten Berge: “Ook op populatieniveau heeft deze behandeling dus echt een effect. De toename in overleving was daarbij het grootst bij jonge vrouwen.”
“We zagen verder dat de patiënten die wel een EGFR-mutatie hadden, maar geen doelgerichte therapie ontvingen, heel snel overleden”, vervolgt Aarts. “Waarom deze patiënten niet behandeld werden met een EGFR-TKI, weten we niet. Mogelijk was hun conditie hiervoor al te slecht.”

Testen

Op basis van de resultaten van dit onderzoek adviseren Aarts en Ten Berge longartsen om goed samen te werken met de pathologen die de moleculaire diagnostiek uitvoeren. “Daarnaast is het belangrijk om bij het afnemen van de biopten al rekening te houden met het feit dat uiteindelijk voldoende weefsel beschikbaar moet zijn om de moleculaire diagnostiek op uit te voeren.” Tot slot is het volgens Aarts en Ten Berge essentieel dat longartsen het belang inzien van het testen op de EGFR-mutatie. “Ons onderzoek laat zien dat de beschikbare eerstelijnsbehandelingen echt een enorme impact hebben op de overleving van stadium IV NSCLC-patiënten met een EGFR-mutatie”, besluiten Aarts en Ten Berge.

Referentie: Ten Berge DM, et al. A population-based study describing characteristics, survival and the effect of TKI treatment on patients with EGFR mutated stage IV NSCLC in the Netherlands. Eur J Cancer 2022;165:195-204.

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Wat als… jouw onderzoek plotseling is geasso­cieerd met de tabaks­industrie?

De farmaceut die het promotieonderzoek van Wytse van den Bosch financierde, werd plotseling overgenomen door een tabaksmultinational. Wat doe je dan als onderzoeker? “Door deze indirecte affiliatie ben je plotseling niet meer welkom op wetenschappelijke congressen.”

Meer rolmodel­len nodig in het medisch onderwijs

“De gezondheidszorg moet een afspiegeling zijn van de samenleving, dat is nu niet zo”, vindt Rashmi Kusurkar, hoogleraar inclusie en motivatie in medisch onderwijs. Er is behoefte aan meer inclusiviteit en diversiteit binnen het medisch onderwijs.

Zo deal je met de onzin van influencers in je spreekkamer

Patiënten vertrouwen influencers soms meer dan hun eigen arts. Jolanda van Boven en Annemie Galimont vertellen over hun ervaringen hiermee in de spreekkamer en hoe hiermee om te gaan. “Wees als arts alert dat je de patiënt goed voorlicht over de mogelijke gevolgen.”

‘Kunst kan de zorg transformeren’

Om de problemen van het overbelaste zorgsysteem het hoofd te bieden, moet kunst een structurele plaats krijgen, pleit Tineke Abma. “We willen duurzame programma’s van bewezen interventies vergoed door de zorgverzekeraar.”

Casus: jongen met gepig­menteerde huid­afwijking

Een tienjarige jongen heeft een opvallende laesie op de rechterbovenarm. Bij navraag blijkt deze laesie al jaren aanwezig. In de familie komen geen melanomen voor. De jongen heeft een blanco voorgeschiedenis. Wat is uw diagnose?

Casus: man met klachten van moeizaam plassen

Een man komt met een doorgemaakte blaasontsteking op uw spreekuur. Plassen gaat al een paar jaar langzaamaan moeilijker en moeilijker. De straal is zwak, nogal eens sproeiend en er wordt bijna altijd wat nagedruppeld. Persen helpt niet echt. Wat is uw diagnose?

Iedere arts moet zich voorbereiden op een leven lang leren

Welzijn is een voorwaarde voor professionele en persoonlijke ontwikkeling. En dat is in de medische sector meer dan ooit een punt van zorg, vindt Marjolein van de Pol. “De nieuwe bewegingen moet je gewoon volgen, in welke fase van je carrière je ook zit.”

‘‘Minder eten en meer bewegen’ is echt een misvatting’

Mensen met obesitas hebben vaak te maken met negatieve vooroordelen, ook in de zorg. Daardoor vermindert de kwaliteit van zorg, legt Paige Crompvoets uit. “Uit mijn onderzoek bleek dat mensen met obesitas soms belachelijk gemaakt worden door hun zorgverleners.”

Whispp biedt oplossing voor mensen met stem- en spraak­problemen

Joris Castermans ontwikkelde Whispp, een app die met behulp van AI fluister- en aangedane spraak kan omzetten in een heldere en natuurlijke stem. “Wie nog audio- of video-opnames heeft van de gezonde stem, kan met Whispp de eigen stem van vroeger creëren.”

Artsen voor Kinderen helpt kinderen met een chronische ziekte of beperking

Michel Weijerman van Stichting Artsen voor Kinderen vertelt over hun projecten voor betere zorg en welzijn voor kinderen met een chronische aandoening. “Zo’n 200 zorgprofessionals zijn op vrijwillige basis bij onze poli betrokken. Binnen 48 uur krijg je antwoord.”


0
Laat een reactie achterx