DOQ

Beter Samen Beslissen: wat is écht belangrijk voor de patiënt?

Hoe maak je het gesprek tussen arts en patiënt nog meer patiëntgericht? Een vraag waar gynaecologisch oncoloog Annemijn Aarts van Amsterdam UMC zich al jaren mee bezighoudt. Ze onderzoekt samen met haar promovendi hoe je het proces van samen beslissen kunt verbeteren. Zodat je erachter komt wat écht belangrijk is voor de patiënt.

“We kunnen met keuzehulpen goed aan patiënten laten zien dat er meerdere behandelopties beschikbaar zijn,” zegt gynaecologisch oncoloog Annemijn Aarts van Amsterdam UMC. “Maar wat artsen nog niet altijd doen, is écht achterhalen wat voor die betreffende patiënt belangrijk is, zodat je de keuze die voorligt in de context van de patiënt kunt passen. Dat is ook het moeilijkste van samen beslissen.”

“Als je weinig tijd hebt, kun je nog steeds naar de patiënt luisteren en net die ene geïnteresseerde vraag stellen”

Gynaecologisch oncoloog Annemijn Aarts

Naar de patiënt luisteren

Als je echt gepersonaliseerd wilt werken moet je de patiënt leren kennen, weet Aarts. “Je moet goed naar boven zien te halen wat voor die patiënt belangrijk is in zijn of haar leven, om op basis daarvan samen een keuze te kunnen maken. Trainingen of gesprekshulpen kunnen helpen om beter te worden in zulke gesprekken.” Het heersende idee dat voor deze gesprekken niet altijd tijd is, betwist ze. “Als je weinig tijd hebt, kun je nog steeds naar de patiënt luisteren en net die ene geïnteresseerde vraag stellen.” 

Expertises laten samenkomen

“De patiënt brengt de expertise over zijn of haar leven mee, en ik heb als arts de medische expertise,” zegt Aarts. “Dat wil je samen laten komen in een gesprek. Het gaat er niet zo zeer om wie uiteindelijk de beslissing neemt. Als je maar samen tot die beslissing komt.” Het kan helpen de patiënt tussen de gesprekken in de tijd te geven om erover na te denken, adviseert ze. Overigens vindt niet elke patiënt het gemakkelijk om te worden betrokken in het keuzeproces. “Die hebben liever dat ik beslis,” zegt Aarts. “Dat betekent niet dat er geen sprake kan zijn van gezamenlijke besluitvorming. Want ook dan vind ik het belangrijk om te luisteren naar wie die patiënt is, wat belangrijk voor haar is en of de medisch gezien meeste effectieve behandeling wel echt passend is.”

“Soms zijn er alternatieven die medisch inhoudelijk gezien misschien niet het meest effectief zijn, maar voor de patiënt veel passender”

Passende alternatieven

Wat volgens Aarts lastig kan zijn voor artsen is dat de meest effectieve behandeling niet altijd de behandeling is die het beste bij de patiënt pas. “We maken richtlijnen, we moeten passende zorg leveren. Maar er zijn soms alternatieven die medisch inhoudelijk gezien misschien niet het meest effectief zijn, maar voor de patiënt veel passender. Zo kan een bepaalde bijwerking voor de ene patiënt bijvoorbeeld veel meer impact hebben dan voor de andere patiënt.”

Medische kant soms uitschakelen

Het is de kunst om je medische kant als arts soms uit te schakelen, weet Aarts uit eigen ervaring. “Bij een 85-jarige patiënt met een agressieve vorm van baarmoederkanker was ons advies aanvullende chemotherapie na de baarmoederoperatie. Hoewel het bij deze vorm van baarmoederkanker wel de vraag was in hoeverre dat iets zou opleveren. Na twee gesprekken zag ze ervan af, omdat ze zich veel beter voelde dan voor de operatie en niet ziek wilde worden van de chemotherapie. Ze wilde graag nog veel leuke dingen doen.”

“Toen deze patiënt later uitzaaiingen in haar lever bleek te hebben, heb ik wel even gedacht: oei, wat als ze wel voor die chemotherapie had gekozen?”

Tevreden met de keuze

Aarts had het idee dat ze samen goed tot deze keuze waren gekomen, en dat het een keuze was die bij deze patiënt paste. “Maar toen deze patiënt een paar maanden later uitzaaiingen in haar lever bleek te hebben, heb ik wel even gedacht: oei, wat als ze wel voor die chemotherapie had gekozen? Toch was ze zelf heel tevreden met de keuze die ze eerder had gemaakt. En dat is het belangrijkste.”

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Een medifoor gebruiken in medische gesprekken: zeven tips

Een medifoor is een getekende metafoor die helpt bij het eenvoudig uitleggen van medische begrippen. Charlie Obihara is initiatiefnemer van het Medifoor platform en legt uit hoe ze te gebruiken. “Ook voor volwassenen is het goed om de informatie juist te verpakken.”

Casus: man met koorts, malaise en huiduitslag

Een 36-jarige man heeft klachten van koorts, malaise en huiduitslag. Hij is 3 weken geleden teruggekeerd van een vakantie naar Bangkok. Wat is uw diagnose?

Spraakherkenning zorgt voor minder administratielast

Spraakherkenning leidt tot snelle, efficiënte dossiervoering voor de arts. Harm Wesseling legt uit hoe dit in de praktijk wordt gebruikt en welke winst er behaald kan worden. “Artsen kunnen eerder hun rapportage afronden. Dat hoeven ze dan niet ’s avonds nog te doen.”

Verlies­sensitief werken in de zorg

Artsen: herken en erken verlies bij de patiënten, stelt Herman de Mönnink. Hiermee kunnen leed en complicaties worden voorkomen. “Op het moment dat je ruimte neemt voor je eigen emotionele werkstress, kun je ook ruimte nemen voor de kant van de patiënt.”

Casus: patiënt met pijnlijke oorschelp en gewrichtsklachten

Dit is de tweede keer dat u deze 32-jarige patiënt ziet met dezelfde klacht. Vandaag gaat de pijnlijke rechter oorschelp ook gepaard met gewrichtsklachten. Het gehoor is goed en patiënt heeft geen neusobstructie of een inspiratoire stridor. Er is geen trauma in de anamnese. Wat is uw diagnose?

Casus: man met buikklachten en veranderd defecatiepatroon

Een man wordt gestuurd naar de polikliniek in verband met geleidelijk toenemende buikklachten met een verandering van het defecatiepatroon. Wat is uw diagnose?

AI-gestuurd model verbetert doorstroom

Esther Janssen ontwikkelde een AI-gestuurd model dat voor de operatie al voorspellingen doet over het ontslagmoment van een patiënt en de benodigde nazorg, en zo de doorstroom te verbeteren. “Hiermee kun je eerder schakelen, door nazorgpartners te benaderen.”

SPAT voor allergietesten

Senne Gorris bedacht de SPAT: een automatische machine die alle allergiekrasjes in een keer zet. Dit maakt de testen betrouwbaarder en sneller. “De resultaten zijn na een kwartier bekend en overal waar de SPAT wordt gebruikt zijn de testen en dus de uitslagen gelijk.”

Machte­loosheid drijft artsen tot ‘medische gas­lighting’

De uitdrukking ‘medische gaslighting’ popt steeds vaker op in discussies onder ontevreden patiënten en in de medische wereld zelf. Marlies van Hemert legt uit wat dit betekent en hoe om te gaan met de patiënt als een diagnose uitblijft. “Bescheidenheid helpt.”

Casus: patiënt met probleem bij uitsteken tong

Uw 24-jarige ietwat schuchtere patiënt 'steekt' zijn tong direct naar u uit als u vraagt wat u voor hem kan doen. Daarna vervolgt hij dat hij maar één probleem heeft... Wat is uw diagnose?


0
Laat een reactie achterx