DOQ

Betere leefstijl: minder kans op depressie bij diabetes?

Mensen met diabetes type 2 hebben een verhoogde kans op een depressie. Deze kans wordt mogelijk kleiner door risicofactoren aan te pakken, zoals ongezond eten en hoge bloeddruk. Dit blijkt uit onderzoek van wetenschappers van het Maastricht UMC+. Zij analyseerden hiervoor de gegevens van bijna 78.000 mensen. 

Dat mensen met diabetes type 2 op latere leeftijd een verhoogde kans op ernstige depressie hebben was al aangetoond in eerder onderzoek. Maar de mate waarin wijziging van risicofactoren deze kans kan verkleinen, was onduidelijk. Het recente onderzoek van arts-onderzoeker April van Gennip, internist Thomas van Sloten en hoogleraar interne geneeskunde Coen Stehouwer suggereert nu ook dat dit risico op depressie te beperken is met een goede leefstijl en gerichte behandeling. De resultaten werden in februari gepubliceerd in The Lancet Healthy Longevity.

“We konden leefstijlfactoren en het ontstaan van depressie met elkaar in verband te brengen”

Arts-onderzoeker April van Gennip

Verband leefstijl – depressie

Onderzocht werd het verband tussen de incidentie van ernstige depressie en klinisch relevante depressieve symptomen bij personen met diabetes type 2, kijkend naar een aantal vastgestelde risicofactoren en vergeleken met mensen zonder diabetes. De onderzoekers deden een prospectieve analyse van gegevens uit de UK Biobank en de Maastricht Studie. Van de bijna 78.000 deelnemers van de UK Biobank hadden meer dan 9.000 mensen diabetes type 2. Deze gegevens strekken zich uit over gemiddeld 13 jaar. Dat maakte het mogelijk om leefstijlfactoren en het ontstaan van depressie met elkaar in verband te brengen. Het onderzoek werd herhaald met gegevens uit de Maastricht Studie. Daarin zagen de onderzoekers dezelfde verbanden.

Risicofactoren

De onderzoekers onderzochten zeven risicofactoren: bloedsuikerwaarde, bloeddruk, overgewicht en voedingspatroon, eiwit in de urine, fysieke activiteit en roken. Per factor bepaalden zij of deze voldoet aan de (internationale) standaarden voor gezond zijn en gezond leven. Zij bekeken in hoeverre de deelnemer deze factoren onder controle had. Bijvoorbeeld met een gezond gewicht, gezonde voeding, voldoende beweging en door niet te roken. Wat bleek? Hoe meer van deze factoren de deelnemer met diabetes onder controle heeft, hoe kleiner de kans dat deze te maken krijgt met ernstige depressie of depressieve klachten. Deze studie levert verder bewijs om strategieën voor het wijzigen van risicofactoren te bevorderen bij personen met diabetes type 2 en om de acceptatie van een gezonde levensstijl aan te moedigen.

“Deze onderzoeksresultaten bevestigen dat het nooit te laat is om je leefstijl te verbeteren – ook al heb je al diabetes type 2”

Nooit te laat voor betere leefstijl

Onderzoeker en promovenda April van Gennip onderzocht op dezelfde wijze al eerder diabetes, risicofactoren en de kans op dementie. Dit leidde tot vergelijkbare resultaten: hoe meer risicofactoren onder controle, hoe kleiner de kans op dementie op latere leeftijd. Van Gennip: “We hebben een verband aangetoond tussen leefstijl en de kans op de hersenziektes depressie en dementie. We weten nog niet hoe deze factoren hersenschade veroorzaken of voorkomen. En ook nog niet wat het effect is van een directe aanpak van de risicofactoren. Dit willen we in vervolgonderzoek verder in kaart brengen. Maar deze onderzoeksresultaten bevestigen wel al dat het nooit te laat is om je leefstijl te verbeteren – ook al heb je diabetes type 2.”

Referenties:

  1. Van Sloten T.T., Sedaghat S., Carenthon M.R., et al Cerebral microvascular complications of type 2 diabetes: stroke, cognitive dysfunction, and depression. The Lancet Diabetes & Endocinology. 2020; Volume 8, Number 4: p257-348.
  2. Van Gennip A.C.E., Schram M.T., Köhler S, et al. Association of type 2 diabetes according to the number of risk factors within the recommended range with incidence of major depression and clinically relevant depressive symptoms: a prospective analysis. The Lancet Healthy Longevity. 2023; Volume 4, Issue 2: E63-E71.
Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

‘Wil je het komende jaar zwanger worden?’

De vraag ‘Wil je het komend jaar zwanger worden?’ zou veel vaker gesteld moeten worden door álle hulpverleners, stelt Annemarie Mulders. “Gezond zwanger worden begint bij bewustwording en kennis over het belang van de periode vóór de zwangerschap.”

Casus: vrouw met kleine rode puntjes in de huid

Een vrouw komt met kleine rode puntjes in de huid van vooral de benen. De klachten zijn ontstaan na een keelinfectie, circa 2 weken geleden. Een week geleden heeft zij zich minimaal gestoten en had zij daarna een groot hematoom op het bovenbeen. Wat is uw diagnose?

‘Arbeids­gerichte zorg hoort in de spreekkamer van medisch specia­listen’

Gezonde arbeidsparticipatie is óók een zaak van de medisch specialist, betoogt Annelies Boonen, initiatiefnemer van de poli Werk en Gezondheid. Hier kunnen patiënten terecht met vragen over werk en inkomen. “Vraag je patiënt naar zijn of haar werk!”

Geheugen­problemen herkennen blijkt niet zo eenvoudig

Van maar liefst 42% van hun oudere patiënten hebben artsen en verpleegkundigen niet door dat ze geheugenproblemen hebben, ontdekte Fleur Visser. Ze wil hier een advies over meegeven aan zorgverleners. “Eerste indrukken kunnen je op het verkeerde been zetten.”

Voorkom voorschrijf­cascades: ‘aandoening’ kan bijwerking medicatie zijn

Een niet-herkende bijwerking van medicatie kan als vermeende nieuwe aandoening leiden tot inzet van nieuwe medicatie: een zogeheten voorschrijfcascade. Fatma Karapinar: “Voorschrijfcascades drukken ons met de neus op de feiten: we weten nog weinig over bijwerkingen.”

Casus: 77-jarige vrouw met korstjes op de oorrand

Een 77-jarige vrouw met voorgeschiedenis van plaveiselcelcarcinoom komt op het spreekuur van de doktersassistente omdat ze korstjes op haar oorrand wil laten aanstippen. Ze heeft geen klachten van de afwijking. Wat is uw diagnose?

‘Minder onnodige diagnostiek is goed voor patiënt en maatschappij’

In ziekenhuizen vindt veel onnodige diagnostiek plaats. Eerst goed luisteren en nadenken en dan pas diagnostiek aanvragen, loont voor zowel patiënt als de maatschappij, betoogt Fabienne Ropers. “Enige risicoacceptatie is noodzakelijk voor proportionele diagnostiek.”

Zorgsysteem staat vaak initiatieven voor multimorbiditeit in de weg

Multimorbiditeit leidt tot versplintering van zorg. Toine Remers onderzocht enkele veelbelovende initiatieven voor het stroomlijnen van de zorg bij multimorbiditeit. “Een initiatief begint vaak vanuit overtuiging van een arts, maar ‘het systeem’ werkt vaak tegen.”

De lessen van de langst­vliegende MMT-arts van Nederland

MMT-arts Nico Hoogerwerf vertelt over zijn ervaringen als medisch specialistische zorgverlener per helikopter. “Wij dóen vooral, we voeren handelingen uit. Wij voelen niet de machteloosheid die politiemensen wel kunnen voelen.”

Casus: patiënt met zwelling in de mond

Een patiënte komt op het spreekuur met sinds 2 maanden een zwelling in de mond aan de linkerzijde. Het was destijds 1-2cm, welke spontaan ontlastte met dik taai slijm. Sindsdien komt het in wisselende grootte regelmatig terug. Wat is uw diagnose?