DOQ

Betere leefstijl: minder kans op depressie bij diabetes?

Mensen met diabetes type 2 hebben een verhoogde kans op een depressie. Deze kans wordt mogelijk kleiner door risicofactoren aan te pakken, zoals ongezond eten en hoge bloeddruk. Dit blijkt uit onderzoek van wetenschappers van het Maastricht UMC+. Zij analyseerden hiervoor de gegevens van bijna 78.000 mensen. 

Dat mensen met diabetes type 2 op latere leeftijd een verhoogde kans op ernstige depressie hebben was al aangetoond in eerder onderzoek. Maar de mate waarin wijziging van risicofactoren deze kans kan verkleinen, was onduidelijk. Het recente onderzoek van arts-onderzoeker April van Gennip, internist Thomas van Sloten en hoogleraar interne geneeskunde Coen Stehouwer suggereert nu ook dat dit risico op depressie te beperken is met een goede leefstijl en gerichte behandeling. De resultaten werden in februari gepubliceerd in The Lancet Healthy Longevity.

“We konden leefstijlfactoren en het ontstaan van depressie met elkaar in verband te brengen”

Arts-onderzoeker April van Gennip

Verband leefstijl – depressie

Onderzocht werd het verband tussen de incidentie van ernstige depressie en klinisch relevante depressieve symptomen bij personen met diabetes type 2, kijkend naar een aantal vastgestelde risicofactoren en vergeleken met mensen zonder diabetes. De onderzoekers deden een prospectieve analyse van gegevens uit de UK Biobank en de Maastricht Studie. Van de bijna 78.000 deelnemers van de UK Biobank hadden meer dan 9.000 mensen diabetes type 2. Deze gegevens strekken zich uit over gemiddeld 13 jaar. Dat maakte het mogelijk om leefstijlfactoren en het ontstaan van depressie met elkaar in verband te brengen. Het onderzoek werd herhaald met gegevens uit de Maastricht Studie. Daarin zagen de onderzoekers dezelfde verbanden.

Risicofactoren

De onderzoekers onderzochten zeven risicofactoren: bloedsuikerwaarde, bloeddruk, overgewicht en voedingspatroon, eiwit in de urine, fysieke activiteit en roken. Per factor bepaalden zij of deze voldoet aan de (internationale) standaarden voor gezond zijn en gezond leven. Zij bekeken in hoeverre de deelnemer deze factoren onder controle had. Bijvoorbeeld met een gezond gewicht, gezonde voeding, voldoende beweging en door niet te roken. Wat bleek? Hoe meer van deze factoren de deelnemer met diabetes onder controle heeft, hoe kleiner de kans dat deze te maken krijgt met ernstige depressie of depressieve klachten. Deze studie levert verder bewijs om strategieën voor het wijzigen van risicofactoren te bevorderen bij personen met diabetes type 2 en om de acceptatie van een gezonde levensstijl aan te moedigen.

“Deze onderzoeksresultaten bevestigen dat het nooit te laat is om je leefstijl te verbeteren – ook al heb je al diabetes type 2”

Nooit te laat voor betere leefstijl

Onderzoeker en promovenda April van Gennip onderzocht op dezelfde wijze al eerder diabetes, risicofactoren en de kans op dementie. Dit leidde tot vergelijkbare resultaten: hoe meer risicofactoren onder controle, hoe kleiner de kans op dementie op latere leeftijd. Van Gennip: “We hebben een verband aangetoond tussen leefstijl en de kans op de hersenziektes depressie en dementie. We weten nog niet hoe deze factoren hersenschade veroorzaken of voorkomen. En ook nog niet wat het effect is van een directe aanpak van de risicofactoren. Dit willen we in vervolgonderzoek verder in kaart brengen. Maar deze onderzoeksresultaten bevestigen wel al dat het nooit te laat is om je leefstijl te verbeteren – ook al heb je diabetes type 2.”

Referenties:

  1. Van Sloten T.T., Sedaghat S., Carenthon M.R., et al Cerebral microvascular complications of type 2 diabetes: stroke, cognitive dysfunction, and depression. The Lancet Diabetes & Endocinology. 2020; Volume 8, Number 4: p257-348.
  2. Van Gennip A.C.E., Schram M.T., Köhler S, et al. Association of type 2 diabetes according to the number of risk factors within the recommended range with incidence of major depression and clinically relevant depressive symptoms: a prospective analysis. The Lancet Healthy Longevity. 2023; Volume 4, Issue 2: E63-E71.
Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Minder administratie, beter contact

AI kan artsen ondersteunen door administratieve lasten te verlichten, ziet Juliën Rezek. Transcriptietools maken automatisch verslagen, waardoor artsen meer tijd hebben voor patiënten. “Hierdoor kunnen artsen dieper ingaan op klachten, wat resulteert in betere zorg.”

‘Laten we allemaal één stapje in elkaars domein zetten’

Zorgverleners hebben nog onvoldoende oog voor het verband tussen mentale klachten, hormonale klachten en hart- en vaatziekten bij vrouwen, aldus Sandra Kooij. Meer samenwerking tussen verschillende disciplines is nodig. “Kijk bij elkaar mee. Geef elkaar advies.”

Casus: oudere patiënte met reukproblemen

Op het spreekuur komt een 70-jarige vrouw in verband met problemen met ruiken. De problemen zijn enkele jaren eerder gestart. Initieel met minder goed ruiken (hyposmie), sinds een half jaar worden geuren steeds vaker als vies ervaren (kakosmie). Wat is uw diagnose?

Casus: man met klachten in de bovenbuik

Een man heeft in toenemende mate klachten van pijn in de bovenbuik. De pijn is zeurend en soms stekend en zit middenin de buik. Wat is uw diagnose?

Van tropenarts naar huisarts op Texel

Josine Blanksma werkte jarenlang als tropenarts voor Artsen zonder Grenzen en is een paar jaar geleden een nieuw avontuur aangegaan: ze werkt nu als huisarts op Texel. “Mijn nieuwe carrièrepad is heus niet minder uitdagend te noemen.”

‘Ik kan niet wachten op de eerste geprinte lasagne’

Ineke Obbema werkt met 3D-geprinte maaltijden voor mensen met slikproblemen bij het Máxima MC. De herkenbare vormen en verbeterde smaak bieden een opvallend alternatief voor traditionele gemalen voeding. “Je kunt meteen proeven dat er een chef-kok achter zit.”

Klimaatimpact onderzoeken voor een heel zorgpad

Lisanne Kouwenberg doet onderzoek naar de milieu-impact van zorgpaden. Dat kan aangrijpingspunten opleveren voor het verlagen van de klimaatimpact. “De meeste studies kijken naar één behandeling. Maar daar zit een heel traject omheen dat er ook aan bijdraagt.”

Help patiënten te stoppen met roken: ‘Minder zenden en meer interacteren’

Marieke Helmus combineert kunst en innovatie om het gesprek over stoppen met roken te starten. Met tools zoals een ‘Chat met je sigaret’-chatbot en humoristische ansichtkaarten helpt ze moeilijk bereikbare groepen om na te denken over hun rookgedrag.

Is er een dokter aan boord?

Wat doe je als er in een vliegtuig om een arts wordt gevraagd? Huisarts en luchtvaartgeneeskundige Peter Nijhof legt uit hoe medische noodgevallen in de lucht worden aangepakt, van de rol van artsen en cabinepersoneel tot het gebruik van medische kits en noodlandingen.

‘Stress verdient centrale plek in het consult’

Chronische stress, vaak gekoppeld aan sociale problemen, kan gezondheidsklachten veroorzaken. Feia Hemke pleit voor meer aandacht hiervoor in de spreekkamer en ontwikkelde tools om dit bespreekbaar te maken. “Hierdoor voorkom je onnodige medicalisering.”