DOQ

Biomarkermeting in bloed helpt bij inschatten kwetsbaarheid ouderen

Verouderingsonderzoekers onder leiding van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) hebben een combinatie van biomarkers in het bloed gevonden die kan helpen de gezondheidsstatus en kwetsbaarheid van ouderen in te schatten. Hun meting gaf consistente resultaten voor mannen en vrouwen boven de zestig jaar in vijf Europese landen. 

De wetenschappers zochten in het bloed van 44.168 personen naar biomarkers die iets zeggen over de levensverwachting van ouderen. Een groot deel van die personen was boven de zestig jaar. Na een uitgebreide analyse kwamen ze uit bij een set van 14 biomarkers die samen een goed beeld geven van de levensverwachting gedurende de komende 5 tot 10 jaar in het leven van de deelnemers.

In de set van biomarkers zitten bijvoorbeeld verschillende aminozuren – de bouwstenen van eiwitten – en het ‘goede’ en ‘slechte’ cholesterolniveau, de balans van vetzuren en ontstekingsparameters. De meting, ontwikkeld in Finland, is volgens de onderzoekers gemakkelijk uit te voeren en betaalbaar bij meting van grote aantallen mensen. De meting kan daardoor heel goed worden gebruikt in lopend bevolkings- en klinisch onderzoek bij ouderen.

Deze studie, de grootste van zijn soort, kon worden verricht door internationale samenwerking tussen biobanken, BBMRI-NL (Biobanking and BioMolecular Resources research Infrastructure The Netherlands) en het Max Planck Instituut voor de Biologie van Veroudering. De onderzoekers beschrijven hun resultaten in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Communications.

Kwetsbare ouderen

De bloedmeting is bedoeld als eerste stap richting een meer persoonlijke behandeling van ouderen, legt onderzoeksleider prof. Eline Slagboom uit. “Als verouderingsonderzoekers willen we graag de biologische leeftijd vaststellen. De kalenderleeftijd zegt bij ouderen nu eenmaal niet zoveel over de algemene gezondheidsstatus: de ene 70-jarige is gezond, en de andere heeft al drie aandoeningen. Ouderen hebben soms ongemerkt een hoge biologische leeftijd, lopen risico op meerdere ziekten en reageren vaak onverwacht op een behandeling.”

Slagboom: “Als we met deze bloedmeting kwetsbare ouderen kunnen identificeren, is de volgende stap om hierop te anticiperen. Denk bijvoorbeeld aan aangepaste voeding voor iemand die een hoog risico heeft om snel spiermassa te verliezen tijdens een ziekenhuisopname. Het is ook denkbaar dat een dergelijke meting wordt gebruikt om te onderzoeken of een nieuw medicijn het risico op overlijden op een gunstige of ongunstige mate beïnvloedt.”

Niet voor het individu

Maar zo ver is het nog niet, benadrukt ze. “De uitslag van de bloedmeting zegt momenteel iets over de algemene gezondheidsstatus van de ruim 44 duizend personen in onze studie. Heel mooi, maar we kunnen nog niks zeggen over het risico op specifieke aandoeningen of het risico voor een individu. Zegt de uitslag bijvoorbeeld iets over het immuunsysteem, het metabolisme, spierkracht of over cognitie? En welke adviezen passen hierbij? Zo lang we niet weten waarnaar we precies kijken, kunnen we er geen adviezen op baseren en de meting niet toepassen in de kliniek.” De onderzoekers hebben nu wel een startpunt en werken aan het beantwoorden van deze vragen in BBMRI en het onderzoeksverband VOILA (Vitality Oriented Innovations fort he Lifecourse of the Ageing Society).

Bron: LUMC
Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Tussen de spreekkamer en het schetsboek: arts met beeld als tweede taal

Aios dermatologie Loes Vos maakt naast haar werk medische illustraties. Voor collega’s, patiënten én landelijke campagnes vertaalt ze complexe informatie naar helder beeld. “Ik teken bijna bij elk consult wel iets uit.”

Casus: patiënte met dyspnoe en oedeem in het gelaat

Een 66-jarige vrouw presenteert zich met sinds drie weken progressief verminderde inspanningstolerantie en met name ’s ochtends een zwelling van het gelaat. Overdag verbeteren de klachten deels. Wat is uw diagnose?

Wat je verwacht, voel je: wat zorgverleners kunnen leren van placebo-effecten

Wat patiënten verwachten, beïnvloedt direct hoe zij pijn of bijwerkingen ervaren. Henriët van Middendorp legt uit hoe placebo- en nocebo-effecten werken, en hoe zorgverleners deze bewust en ethisch kunnen inzetten in de praktijk.

Trots op goed werkend meld­systeem voor bijwerk­ingen

Agnes Kant wijst op het belang van meer onderzoek naar bijwerkingen en roept zorgverleners op te blijven melden bij het Bijwerkingenmeldsysteem. “Van 70% van de geneesmiddelen is nog onduidelijk of deze veilig tijdens de zwangerschap gebruikt kunnen worden.”

Wandelend naar een betere gezondheid

Matthijs van der Poel combineert als huisarts en sportliefhebber zorg en beweging. Met stichting Looprecept wandelt hij wekelijks met patiënten – goed voor lijf, hoofd én verbinding. “Het is heel laagdrempelig en dat verklaart denk ik ook het succes.”

De patiënt doet lastig, en dan?

Patiënten met een persoonlijkheidsstoornis kunnen soms veel losmaken, zowel in het behandeltraject als bij de arts. Thom van den Heuvel geeft handvatten voor het omgaan met deze patiëntengroep. “Het contact vraagt meer tijd en legt tegelijk emotionele druk op de arts."

Vind meertalige zorgverleners via ikspreekmeerdan.nl

Als anios in een huisartsenpraktijk in Amsterdam merkte Daan Frehe dat taal voor veel patiënten een barrière vormt voor het krijgen van goede zorg. “Via ikspreekmeerdan.nl kan nu een zorgverlener met een gedeelde taal en cultuur gevonden worden. Dat is enorm waardevol.”

Casus: man met een veranderde vlek op het been

Een 72-jarige man presenteert zich op uw spreekuur met een veranderde plek op het bovenbeen rechts. De vlek is gegroeid en van kleur veranderd. De patiënt heeft een licht huidtype en een voorgeschiedenis van basaalcelcarcinoom. Wat is uw diagnose?

Maak van wachttijd in de ggz hersteltijd: vijf praktische adviezen

Sanne Booij en Christien Slofstra willen af van de stille wachttijd in de ggz. Met hulp van de huisarts kan het herstel al beginnen, nog vóór de intake. “Deze periode hoeft geen verloren tijd te zijn.”

Beteugelen geneesmiddel­prijzen noodzakelijk voor betaalbare zorg

Wilbert Bannenberg strijdt met Stichting Farma ter Verantwoording tegen excessieve geneesmiddelprijzen. Zijn missie: winsten beteugelen om zorg toegankelijk te houden. “Geneesmiddelprijzen moeten beteugeld gaan worden, anders wordt de zorg onbetaalbaar.”