DOQ

Cardiovasculair en metabool risicomanagement verlaagt ook kans op depressie

Schade aan de kleine bloedvaatjes in het brein en verhoogde bloedsuikerwaarden kunnen een rol spelen bij de ontwikkeling van depressie op latere leeftijd. Aandacht voor leefstijl kan daarom niet alleen het risico op hart- en vaatziekten en diabetes verminderen, maar ook het risico op depressie. Dat blijkt uit het promotieonderzoek van Anouk Geraets, onderzoeker bij Maastricht UMC+ en Alzheimer Centrum Limburg.

Depressie is een wereldwijd gezondheidsprobleem. De oorzaak van depressie is echter nog niet geheel duidelijk, mede doordat het een heterogene stoornis is die meerdere verschillende oorzaken kan hebben. Er zijn echter steeds meer aanwijzingen dat vasculaire ziekten en klachten een rol kunnen spelen bij het optreden ervan. Dat geldt in het bijzonder voor ouderdomsdepressie, depressie die zich voordoet bij mensen op latere leeftijd.

Onderzoeker Anouk Geraets

Twee depressiepieken

In een mensenleven zien we twee depressiepieken, legt Geraets uit. De eerste is op jongere leeftijd, rond een jaar of 20. “Dat heeft veelal te maken met stress, opleiding of als jongvolwassene nog niet goed je weg kunnen vinden in de samenleving. De andere piek doet zich voor bij mensen op latere leeftijd, de ouderdomsdepressie.”

“Hoe meer vasculaire schade en hoe hogere bloedsuikerwaarden iemand heeft, hoe hoger het risico dat hij of zij na vier of vijf jaar een depressie ontwikkelt”

De Maastricht Studie

Het vertrekpunt van Geraets’ onderzoek is dat depressie op latere leeftijd mede veroorzaakt kan worden door biologische factoren, zoals verhoogde bloedsuikerwaarden, verhoogde bloeddruk en vasculaire schade. Om haar hypothese te toetsen, maakte Geraets dankbaar gebruik van epidemiologische gegevens van De Maastricht Studie. “Dat is een uniek longitudinaal bevolkingsonderzoek onder de Zuid-Limburgse bevolking naar de oorzaken en gevolgen van type 2-diabetes mellitus (T2DM), hart- en vaatziekten en andere chronische aandoeningen.”
Met deze schat aan informatie kon Geraets van de meer dan negenduizend deelnemers aan de Maastricht Studie een uitgebreide hoeveelheid markers van vasculaire schade en bloedsuikerwaarden verzamelen. Bovendien kon ze unieke maten analyseren, zoals specifieke markers van microvasculaire disfunctie in de retina en in de huid. Ook had ze de beschikking over een grote hoeveelheid MRI-beelden van vasculaire breinschade.
Geraets relateerde de verschillende maten van vasculaire schade en bloedsuikers vervolgens aan een verhoogd risico op depressie bij deelnemers van De Maastricht Studie. “Aan de hand van de epidemiologische gegevens constateerde ik: hoe meer vasculaire schade en hoe hogere bloedsuikerwaarden iemand heeft, hoe hoger het risico dat hij of zij na vier, vijf jaar een depressie ontwikkelt.”  

“Je moet dus niet wachten tot je zestig bent voordat je gaat bewegen of gezonder gaat eten, dan ben je vermoedelijk te laat”

Vasculaire depressie-hypothese

Met haar bevindingen vond Geraets epidemiologische ondersteuning voor de zogenoemde vasculaire depressie-hypothese, de al langer bestaande hypothese die stelt dat vasculaire schade aan het brein bijdraagt aan depressie. Die schade is onomkeerbaar, benadrukt ze. Preventie en een gezonde leefstijl zijn daarom belangrijk om deze schade te voorkomen, en daarmee óók het risico op ouderdomsdepressie te verminderen. “Je moet dus niet wachten tot je zestig bent voordat je gaat bewegen of gezonder gaat eten, dan ben je vermoedelijk te laat. Mijn advies is om daarmee al te beginnen als je veertig of vijftig bent.”

“We weten dat mensen die depressief zijn, minder trouw hun diabetes- of hoge bloeddrukmedicatie nemen en minder bereid zijn een rondje hard te lopen, hoe goed dat ook voor hen is”

Screen patiënten op depressie

Daarnaast adviseert Geraets cardiologen en diabetesspecialisten om zich meer bewust te zijn van het risico op depressie bij hun patiënten in de spreekkamer. “Screen je patiënten hierop. Niet alleen omdat de depressie een negatieve invloed heeft op de behandeling. We weten dat mensen die depressief zijn, minder trouw hun diabetes- of hoge bloeddrukmedicatie nemen en minder bereid zijn een rondje hard te lopen, hoe goed dat ook voor hen is. En we weten ook dat mensen met een depressie en hart- en vaatziekten een verhoogd risico lopen op sterfte of complicaties. Bovendien kun je patiënten voor de behandeling van hun depressie doorverwijzen naar een psycholoog. Je behandelt dan niet alleen het hart of de verhoogde bloedsuikers, maar ook de depressie.”

Leefstijl voor hart en ziel

Succesvol cardiovasculair en metabool risicomanagement verlaagt kortom niet enkel het risico op hart- en vaatziekten maar mogelijk ook het risico op depressie, vat Geraets haar onderzoek samen. “Het is daarom wenselijk om nieuwe preventie- en behandelstrategieën te ontwikkelen voor depressie op latere leeftijd. En een leefstijl die goed is voor het hart, blijkt ook goed voor de ziel.”

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Boek over veilige sedatie toepassen op de SEH moet angst wegnemen

Vier SEH- artsen schreven een boek over veilige sedatie op de SEH. Het is bedoeld als naslagwerk en cursusmateriaal, vertellen Mischa Veen en Daniëlle van Winden. “Uniek is dat de informatie ook gericht is op het voorkomen van traumatische ervaringen voor patiënten.”

‘Wij willen over twintig jaar ook nog huisarts zijn’

Ties Janssen vertelt over het manifest ‘De huisarts van morgen’, waarmee de Lovah de continuïteit van de huisartsenzorg wil veiligstellen. “Al jaren wordt er nagedacht over vergrijzing en personeelstekorten in de zorg, en nog steeds kabbelt het maar voort.”

Casus: 13-jarig meisje met een bloedende moedervlek

Een 13-jarig meisje komt op het spreekuur omdat ze sinds enkele dagen een bloedende moedervlek heeft. De moedervlek zit er al sinds enkele maanden en is snel gegroeid en ook wat boller geworden. Verder geen klachten zoals pijn of jeuk. Wat is uw diagnose?

‘Ik heb medewerkers meegenomen naar waar ze het best op hun plek zijn’

Op de afdeling waar Jacqueline Loonen leiding geeft staat ‘persoonsgericht’ centraal, zowel in de patiëntenzorg als in de organisatie. “De patiënt en zorgverlener zijn samen verantwoordelijk. Iedereen komt vanuit zijn of haar expertise met voorstellen tot verbetering.”

Casus: vrouw met verkoudheid en oorpijn

Patiënte zit verkouden tegenover u met oorpijn links. De verkoudheid bestaat sinds gisteren maar de oorpijn is vannacht begonnen. De otalgie is pijnlijker dan de pijn die zij heeft ervaren bij de bevalling van haar kinderen. Het gehoor is links mogelijk iets minder dan rechts. Zij heeft geen koorts. Wat is uw diagnose?

Mededingings­toezicht biedt veel ruimte voor samen­werking

In ons zorgstelsel is veel ruimte voor samenwerking en netwerkvorming, vertelt Marco Varkevisser. “Veel zorgaanbieders denken dat heel veel niet mag van de ACM, terwijl die de afgelopen jaren heeft laten zien dat er juist veel ruimte is voor samenwerking.”

‘Vergroot herken­baarheid anti­biotica’

Een betere herkenbaarheid van antibiotica kan leiden tot verstandiger gebruik en zo helpen in de strijd tegen de wereldwijd groeiende antibioticaresistentie. Annelie Monnier en Heiman Wertheim vertellen over het ABACUS-project. “Resistentie kent geen grenzen.”

Medische hypnose: meer controle over je lijf en emoties

Kinderarts en hypnotherapeut Arine Vlieger vertelt over het gebruik van medische hypnose: “Als je de verwachtingen van de patiënt positief kan beïnvloeden dan heeft dat tevens effect op de behandeling. Taal is dan ook de basis van hypnose.”

Casus: vrouw met melaena, een steeds dikker wordende buik en een uitpuilende navel

Een vrouw wordt gepresenteerd op de Spoedeisende Hulp in verband met sinds 1 dag bestaande melaena. Daarnaast klaagt patiënte over een steeds dikker wordende buik, pijn in de rechter bovenbuik en een uitpuilende navel sinds 6 weken. Tevens zijn haar benen iets dikker geworden. Wat is uw diagnose?

In zes stappen afval op de OK reduceren

Roos Bleckman, Lukas Radema en hun collega’s van het OK Green Team bedachten een stappenplan om het afval op de OK de komende jaren met de helft te reduceren. “Het afdekmateriaal op de OK kon met maar liefst 20% gereduceerd kon worden.”


0
Laat een reactie achterx