DOQ

Cognitieve gedragstherapie vermindert vermoeidheid bij mensen met MS

Ruim 80% van de mensen met MS heeft last van vermoeidheid. De afdeling revalidatiegeneeskunde van VUmc bestudeerde in nauwe samenwerking met acht andere Nederlandse instellingen het effect van drie verschillende behandelingen tegen vermoeidheid: conditietraining, energiemanagement en cognitieve gedragstherapie. Het blijkt dat alleen cognitieve gedragstherapie bij een psycholoog de vermoeidheid aanzienlijk vermindert. Binnenkort start daarom een uitgebreid vervolgonderzoek naar het verfijnen van deze behandeling.

Chronische vermoeidheid heeft grote negatieve gevolgen voor het dagelijks leven van mensen met MS. De oorzaak is nog onbekend en dat maakt effectieve behandeling moeilijk. In de multicenter TREFAMS-studie, TReating FAtigue in MS, bestudeerden onderzoekers het effect van drie behandelingen op ernstige vermoeidheid bij MS bij 266 patiënten: cognitieve gedragstherapie (91 patiënten), conditietraining (89 patiënten) en energiemanagement (86 patiënten).

Cognitieve gedragstherapie
Gedurende vier maanden kregen de deelnemers 12 sessies bij een psycholoog, waarbij het gedrag en de gedachten die de vermoeidheid in stand houden worden besproken en behandeld. Door deze behandeling verminderde de vermoeidheid aanzienlijk. Na de 12 sessies nam de vermoeidheid echter weer geleidelijk toe. In een vervolgonderzoek bekijken de onderzoekers of het positieve effect behouden kan blijven door de cognitieve gedragstherapie met enkele sessies te verlengen, zogenoemde ‘boostersessies’. Ook bestuderen de onderzoekers of een deel van de behandeling net zo effectief via internetsessies kan worden gegeven.

Conditietraining en energiemanagement
De twee andere behandelingen bleken te weinig effect te hebben. De deelnemende patiënten bleven ernstig vermoeid. Door de intensieve conditietraining trad weliswaar een geringe verbetering op ten opzichte van de controlebehandeling, maar dit effect was klein en leidde niet tot verbeteringen in maatschappelijk functioneren. Bovendien bleek het lastig om het intense trainingsschema vol te houden. Ook de derde behandeling, 12 sessies energiemanagement, had weliswaar enig effect, maar niet voldoende om deze therapie verder te ontwikkelen. De kern van energiemanagement is leren omgaan met de (minder) beschikbare energie.

Samenwerking en subsidie
Coördinator prof.dr. Vincent de Groot, revalidatiearts bij VUmc, werkte met zijn team nauw samen met ErasmusMC, UMC Utrecht, UMC St. Radboud, Sint Antonius, De Hoogstraat, Sint Maartenskliniek, Jeroen Bosch ziekenhuis en Leijpark Tilburg. Het onderzoek werd uitgevoerd in het kader van het ZonMW revalidatieprogramma en gesubsidieerd door Fonds NutsOhra. De resultaten zijn onlangs online gepubliceerd in drie afzonderlijke artikelen in het wetenschappelijke tijdschrift Multiple Sclerosis Journal. De vervolgstudie, waarvoor 166 deelnemers worden gezocht, gaat in het najaar van start en wordt gesubsidieerd door Stichting MS Research.

Bron: Multiple Sclerosis Journal
1. Conditietraining  
2. Energiemanagement
3. Cognitieve gedragstherapie

Persbericht: VUmc MS Centrum Amsterdam
Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: patiënte met dyspnoe en oedeem in het gelaat

Een 66-jarige vrouw presenteert zich met sinds drie weken progressief verminderde inspanningstolerantie en met name ’s ochtends een zwelling van het gelaat. Overdag verbeteren de klachten deels. Wat is uw diagnose?

Wat je verwacht, voel je: wat zorgverleners kunnen leren van placebo-effecten

Wat patiënten verwachten, beïnvloedt direct hoe zij pijn of bijwerkingen ervaren. Henriët van Middendorp legt uit hoe placebo- en nocebo-effecten werken, en hoe zorgverleners deze bewust en ethisch kunnen inzetten in de praktijk.

Trots op goed werkend meld­systeem voor bijwerk­ingen

Agnes Kant wijst op het belang van meer onderzoek naar bijwerkingen en roept zorgverleners op te blijven melden bij het Bijwerkingenmeldsysteem. “Van 70% van de geneesmiddelen is nog onduidelijk of deze veilig tijdens de zwangerschap gebruikt kunnen worden.”

Wandelend naar een betere gezondheid

Matthijs van der Poel combineert als huisarts en sportliefhebber zorg en beweging. Met stichting Looprecept wandelt hij wekelijks met patiënten – goed voor lijf, hoofd én verbinding. “Het is heel laagdrempelig en dat verklaart denk ik ook het succes.”

De patiënt doet lastig, en dan?

Patiënten met een persoonlijkheidsstoornis kunnen soms veel losmaken, zowel in het behandeltraject als bij de arts. Thom van den Heuvel geeft handvatten voor het omgaan met deze patiëntengroep. “Het contact vraagt meer tijd en legt tegelijk emotionele druk op de arts."

Vind meertalige zorgverleners via ikspreekmeerdan.nl

Als anios in een huisartsenpraktijk in Amsterdam merkte Daan Frehe dat taal voor veel patiënten een barrière vormt voor het krijgen van goede zorg. “Via ikspreekmeerdan.nl kan nu een zorgverlener met een gedeelde taal en cultuur gevonden worden. Dat is enorm waardevol.”

Casus: man met een veranderde vlek op het been

Een 72-jarige man presenteert zich op uw spreekuur met een veranderde plek op het bovenbeen rechts. De vlek is gegroeid en van kleur veranderd. De patiënt heeft een licht huidtype en een voorgeschiedenis van basaalcelcarcinoom. Wat is uw diagnose?

Maak van wachttijd in de ggz hersteltijd: vijf praktische adviezen

Sanne Booij en Christien Slofstra willen af van de stille wachttijd in de ggz. Met hulp van de huisarts kan het herstel al beginnen, nog vóór de intake. “Deze periode hoeft geen verloren tijd te zijn.”

Beteugelen geneesmiddel­prijzen noodzakelijk voor betaalbare zorg

Wilbert Bannenberg strijdt met Stichting Farma ter Verantwoording tegen excessieve geneesmiddelprijzen. Zijn missie: winsten beteugelen om zorg toegankelijk te houden. “Geneesmiddelprijzen moeten beteugeld gaan worden, anders wordt de zorg onbetaalbaar.”

Casus: vrouw met veranderd defecatiepatroon

Een vrouw wordt naar de polikliniek gestuurd in verband met een veranderd defecatiepatroon. Ze heeft wat frequenter dan gebruikelijk ontlasting. Er zijn wat vage buikklachten in de zin van rommelingen en krampen. Ze gebruikt geen medicatie. Wat is uw diagnose?