Cognitieve gedragstherapie vermindert vermoeidheid bij mensen met MS
Ruim 80% van de mensen met MS heeft last van vermoeidheid. De afdeling revalidatiegeneeskunde van VUmc bestudeerde in nauwe samenwerking met acht andere Nederlandse instellingen het effect van drie verschillende behandelingen tegen vermoeidheid: conditietraining, energiemanagement en cognitieve gedragstherapie. Het blijkt dat alleen cognitieve gedragstherapie bij een psycholoog de vermoeidheid aanzienlijk vermindert. Binnenkort start daarom een uitgebreid vervolgonderzoek naar het verfijnen van deze behandeling.
Chronische vermoeidheid heeft grote negatieve gevolgen voor het dagelijks leven van mensen met MS. De oorzaak is nog onbekend en dat maakt effectieve behandeling moeilijk. In de multicenter TREFAMS-studie, TReating FAtigue in MS, bestudeerden onderzoekers het effect van drie behandelingen op ernstige vermoeidheid bij MS bij 266 patiënten: cognitieve gedragstherapie (91 patiënten), conditietraining (89 patiënten) en energiemanagement (86 patiënten).
Cognitieve gedragstherapie
Gedurende vier maanden kregen de deelnemers 12 sessies bij een psycholoog, waarbij het gedrag en de gedachten die de vermoeidheid in stand houden worden besproken en behandeld. Door deze behandeling verminderde de vermoeidheid aanzienlijk. Na de 12 sessies nam de vermoeidheid echter weer geleidelijk toe. In een vervolgonderzoek bekijken de onderzoekers of het positieve effect behouden kan blijven door de cognitieve gedragstherapie met enkele sessies te verlengen, zogenoemde ‘boostersessies’. Ook bestuderen de onderzoekers of een deel van de behandeling net zo effectief via internetsessies kan worden gegeven.
Conditietraining en energiemanagement
De twee andere behandelingen bleken te weinig effect te hebben. De deelnemende patiënten bleven ernstig vermoeid. Door de intensieve conditietraining trad weliswaar een geringe verbetering op ten opzichte van de controlebehandeling, maar dit effect was klein en leidde niet tot verbeteringen in maatschappelijk functioneren. Bovendien bleek het lastig om het intense trainingsschema vol te houden. Ook de derde behandeling, 12 sessies energiemanagement, had weliswaar enig effect, maar niet voldoende om deze therapie verder te ontwikkelen. De kern van energiemanagement is leren omgaan met de (minder) beschikbare energie.
Samenwerking en subsidie
Coördinator prof.dr. Vincent de Groot, revalidatiearts bij VUmc, werkte met zijn team nauw samen met ErasmusMC, UMC Utrecht, UMC St. Radboud, Sint Antonius, De Hoogstraat, Sint Maartenskliniek, Jeroen Bosch ziekenhuis en Leijpark Tilburg. Het onderzoek werd uitgevoerd in het kader van het ZonMW revalidatieprogramma en gesubsidieerd door Fonds NutsOhra. De resultaten zijn onlangs online gepubliceerd in drie afzonderlijke artikelen in het wetenschappelijke tijdschrift Multiple Sclerosis Journal. De vervolgstudie, waarvoor 166 deelnemers worden gezocht, gaat in het najaar van start en wordt gesubsidieerd door Stichting MS Research.
Bron: Multiple Sclerosis Journal
1. Conditietraining
2. Energiemanagement
3. Cognitieve gedragstherapie