DOQ

Cognitieve gedragstherapie vermindert vermoeidheid bij mensen met MS

Redactioneel
30 mei 2017

Ruim 80% van de mensen met MS heeft last van vermoeidheid. De afdeling revalidatiegeneeskunde van VUmc bestudeerde in nauwe samenwerking met acht andere Nederlandse instellingen het effect van drie verschillende behandelingen tegen vermoeidheid: conditietraining, energiemanagement en cognitieve gedragstherapie. Het blijkt dat alleen cognitieve gedragstherapie bij een psycholoog de vermoeidheid aanzienlijk vermindert. Binnenkort start daarom een uitgebreid vervolgonderzoek naar het verfijnen van deze behandeling.

Chronische vermoeidheid heeft grote negatieve gevolgen voor het dagelijks leven van mensen met MS. De oorzaak is nog onbekend en dat maakt effectieve behandeling moeilijk. In de multicenter TREFAMS-studie, TReating FAtigue in MS, bestudeerden onderzoekers het effect van drie behandelingen op ernstige vermoeidheid bij MS bij 266 patiënten: cognitieve gedragstherapie (91 patiënten), conditietraining (89 patiënten) en energiemanagement (86 patiënten).

Cognitieve gedragstherapie
Gedurende vier maanden kregen de deelnemers 12 sessies bij een psycholoog, waarbij het gedrag en de gedachten die de vermoeidheid in stand houden worden besproken en behandeld. Door deze behandeling verminderde de vermoeidheid aanzienlijk. Na de 12 sessies nam de vermoeidheid echter weer geleidelijk toe. In een vervolgonderzoek bekijken de onderzoekers of het positieve effect behouden kan blijven door de cognitieve gedragstherapie met enkele sessies te verlengen, zogenoemde ‘boostersessies’. Ook bestuderen de onderzoekers of een deel van de behandeling net zo effectief via internetsessies kan worden gegeven.

Conditietraining en energiemanagement
De twee andere behandelingen bleken te weinig effect te hebben. De deelnemende patiënten bleven ernstig vermoeid. Door de intensieve conditietraining trad weliswaar een geringe verbetering op ten opzichte van de controlebehandeling, maar dit effect was klein en leidde niet tot verbeteringen in maatschappelijk functioneren. Bovendien bleek het lastig om het intense trainingsschema vol te houden. Ook de derde behandeling, 12 sessies energiemanagement, had weliswaar enig effect, maar niet voldoende om deze therapie verder te ontwikkelen. De kern van energiemanagement is leren omgaan met de (minder) beschikbare energie.

Samenwerking en subsidie
Coördinator prof.dr. Vincent de Groot, revalidatiearts bij VUmc, werkte met zijn team nauw samen met ErasmusMC, UMC Utrecht, UMC St. Radboud, Sint Antonius, De Hoogstraat, Sint Maartenskliniek, Jeroen Bosch ziekenhuis en Leijpark Tilburg. Het onderzoek werd uitgevoerd in het kader van het ZonMW revalidatieprogramma en gesubsidieerd door Fonds NutsOhra. De resultaten zijn onlangs online gepubliceerd in drie afzonderlijke artikelen in het wetenschappelijke tijdschrift Multiple Sclerosis Journal. De vervolgstudie, waarvoor 166 deelnemers worden gezocht, gaat in het najaar van start en wordt gesubsidieerd door Stichting MS Research.

Bron: Multiple Sclerosis Journal
1. Conditietraining  
2. Energiemanagement
3. Cognitieve gedragstherapie

Persbericht: VUmc MS Centrum Amsterdam
Lees meer over:
Neurologie

Meld u gratis aan

Al 17.000 zorgprofessionals gingen u voor. Meld u gratis aan en krijg toegang tot alle artikelen.

Praat mee

“Voorheen werd gedacht dat een slechtnieuwsgesprek altijd in de spreekkamer moest”
Martijn Stommel
Gastro-intestinaal/oncologisch chirurg

Populaire artikelen

‘Waarom een patiënt rondrijden als hij zelf kan lopen?’

‘Niet zelden krijgen vrouwen te horen dat het tussen de oren zit’

Het Calamiteiten­­hospi­taal: in dertig minuten opera­tioneel na een ramp 

Voor u geselecteerde artikelen

‘Wil je het komende jaar zwanger worden?’

De vraag ‘Wil je het komend jaar zwanger worden?’ zou veel vaker gesteld moeten worden door álle hulpverleners, stelt Annemarie Mulders. “Gezond zwanger worden begint bij bewustwording en kennis over het belang van de periode vóór de zwangerschap.”

Casus: vrouw met kleine rode puntjes in de huid

Een vrouw komt met kleine rode puntjes in de huid van vooral de benen. De klachten zijn ontstaan na een keelinfectie, circa 2 weken geleden. Een week geleden heeft zij zich minimaal gestoten en had zij daarna een groot hematoom op het bovenbeen. Wat is uw diagnose?

‘Arbeids­gerichte zorg hoort in de spreekkamer van medisch specia­listen’

Gezonde arbeidsparticipatie is óók een zaak van de medisch specialist, betoogt Annelies Boonen, initiatiefnemer van de poli Werk en Gezondheid. Hier kunnen patiënten terecht met vragen over werk en inkomen. “Vraag je patiënt naar zijn of haar werk!”

Geheugen­problemen herkennen blijkt niet zo eenvoudig

Van maar liefst 42% van hun oudere patiënten hebben artsen en verpleegkundigen niet door dat ze geheugenproblemen hebben, ontdekte Fleur Visser. Ze wil hier een advies over meegeven aan zorgverleners. “Eerste indrukken kunnen je op het verkeerde been zetten.”

Voorkom voorschrijf­cascades: ‘aandoening’ kan bijwerking medicatie zijn

Een niet-herkende bijwerking van medicatie kan als vermeende nieuwe aandoening leiden tot inzet van nieuwe medicatie: een zogeheten voorschrijfcascade. Fatma Karapinar: “Voorschrijfcascades drukken ons met de neus op de feiten: we weten nog weinig over bijwerkingen.”

Casus: 77-jarige vrouw met korstjes op de oorrand

Een 77-jarige vrouw met voorgeschiedenis van plaveiselcelcarcinoom komt op het spreekuur van de doktersassistente omdat ze korstjes op haar oorrand wil laten aanstippen. Ze heeft geen klachten van de afwijking. Wat is uw diagnose?

‘Minder onnodige diagnostiek is goed voor patiënt en maatschappij’

In ziekenhuizen vindt veel onnodige diagnostiek plaats. Eerst goed luisteren en nadenken en dan pas diagnostiek aanvragen, loont voor zowel patiënt als de maatschappij, betoogt Fabienne Ropers. “Enige risicoacceptatie is noodzakelijk voor proportionele diagnostiek.”

Zorgsysteem staat vaak initiatieven voor multimorbiditeit in de weg

Multimorbiditeit leidt tot versplintering van zorg. Toine Remers onderzocht enkele veelbelovende initiatieven voor het stroomlijnen van de zorg bij multimorbiditeit. “Een initiatief begint vaak vanuit overtuiging van een arts, maar ‘het systeem’ werkt vaak tegen.”

De lessen van de langst­vliegende MMT-arts van Nederland

MMT-arts Nico Hoogerwerf vertelt over zijn ervaringen als medisch specialistische zorgverlener per helikopter. “Wij dóen vooral, we voeren handelingen uit. Wij voelen niet de machteloosheid die politiemensen wel kunnen voelen.”

Casus: patiënt met zwelling in de mond

Een patiënte komt op het spreekuur met sinds 2 maanden een zwelling in de mond aan de linkerzijde. Het was destijds 1-2cm, welke spontaan ontlastte met dik taai slijm. Sindsdien komt het in wisselende grootte regelmatig terug. Wat is uw diagnose?

Bewaren

Log in om uw persoonlijke bookmarks op te kunnen slaan.

Herinner mij later

Delen artikel

Of kopieer de link