DOQ

Goede communicatie met RA-patiënten bij overstap van dure biological naar goedkopere biosimilar vermindert nocebo-effect

Promovenda Lieke Tweehuysen, AIOS reumatologie, heeft het effect onderzocht van het overstappen van een dure biological naar een goedkopere biosimilar door RA-patiënten. Zij concludeert dat de meerderheid van de patiënten bij de overstap geen verandering in effectiviteit of veiligheid ervaart. Toch stopte een kwart van de patiënten binnen een half jaar vanwege klachten. Negatieve verwachtingen rondom de overstap lijken tot het zogenoemde ‘nocebo-effect’ te leiden. Een goed communicatieplan over hoe te communiceren met patiënten over de overstap, vermindert het nocebo-effect.

Promovenda Lieke Tweehuysen, AIOS reumatologie, wilde weten in hoeverre het voor patiënten met ontstekingsreuma mogelijk en gewenst is om over te stappen van een (dure) biological naar een (goedkopere) biosimilar, zonder dat dit invloed heeft op de effectiviteit en veiligheid. Ze zette hiervoor de BIO-SWITCH-studie op, en heeft met de resultaten daarvan aangetoond dat overstappen voor de meerderheid van de reumapatiënten mogelijk is. Op basis van literatuuronderzoek heeft zij zij bovendien geconcludeerd dat er geen relevante biomarkers zijn die kunnen voorspellen welke patiënten met een stabiele lage ziekteactiviteit kunnen afbouwen of stoppen met een biological. In de literatuur heeft ze ook geen relevante factoren gevonden die de individuele respons na het starten van een biological kunnen voorspellen. Toch stopte een kwart van de patiënten binnen zes maanden na de overstap van biological naar biosimilar weer met het gebruik van de biosimilar, wegens ervaren klachten. Die klachten bleken vooral pijnlijke gewrichten en een hogere ervaren ziekteactiviteit. Maar het aantal gezwollen gewrichten was niet hoger.

Subjectieve gezondheidsklachten

Tweehuysen wilde weten waarom dan toch het stakingspercentage zo hoog is, vertelde ze in een presentatie tijdens een congres<link invoegen: https://vimeo.com/266493287 > van Biosimilars Nederland kort voor haar promotie (Radboud Universiteit 29 mei 2018, op het proefschrift Optimizing biologial treatment in inflammatory rheunatic diseases). “Iemand zou kunnen zeggen: misschien is die biosimilar toch minder effectief of veilig dan de biological”, zei ze tijdens haar presentatie, “maar er is een aantal redenen waarom dat onwaarschijnlijk is.” Het blijkt namelijk vooral om subjectieve gezondheidsklachten te gaan. “Het is onwaarschijnlijk dat het komt door een farmacologisch verschil tussen beide middelen.”

Negatief leidt tot nocebo

Een mogelijke verklaring is volgens Tweehuysen het nocebo-effect. “Het is waarschijnlijker dat de patiënten negatieve verwachtingen hebben over de overstap en daardoor meer klachten ervaren.” De definitie van het begrip ‘nocebo-effect’ dateert uit 1961 van Walther Kennedy: ‘Het ontstaan of verergeren van klachten bij een patiënt door negatieve verwachtingen over een behandeling’. Tweehuysen: “Het is het resultaat van arts/patiënt-communicatie en van de verwachtingen van de patiënt.” Ze wees op een gebrek aan kennis over biosimilars, het ontbreken van uniforme communicatie erover en negatief getinte informatie erover. “Als een patiënt wordt gezegd: we gaan over omdat het goedkoper is, dan kan die denken: dan zal het wel minder goed zijn.”

Communicatieplan heeft succes

Als vervolg op haar onderzoek heeft Tweehuysen de BIO-SPAN-studie opgezet, waarmee ze heeft aangetoond dat het toepassen van een communicatieplan effect sorteert. Méér patiënten maken de overstap van biological naar biosimilar, en het aantal patiënten daalt dat vervolgens toch weer stopt met de biosimilar. Het communicatieplan behelst onderwijs over biosimilars aan zorgaanbieders enerzijds en anderzijds eenduidige informatievoorziening aan patiënten. Inmiddels heeft dit tot een gevolg voor de dagelijkse praktijk geleid, want de Federatie Medisch Specialisten heeft op basis van de bevindingen van Tweehuysen haar standpunt over het switchen van biological naar biosimilar versoepeld. In het oorspronkelijke standpunt, uit 2015, werd dit switchen nog afgeraden voor patiënten met een goede respons op een biological. Nu stimuleert de Federatie ziekenhuizen juist om het goedkoopste biologische geneesmiddel voor te schrijven.

 

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

‘Achter een gezondheidsklacht kan een negatieve ervaring uit het verleden schuilgaan’

Seksueel misbruik kan via chronische stress leiden tot gezondheidsklachten, vertelt Janneke van ’t Hooft. Ze pleit voor meer bewustzijn bij zorgverleners om deze klachten beter te herkennen en behandelen. “Een ‘tweesporenbeleid’ kan helpend zijn.”

‘Ik ben een beetje klaar met de vraag hoe veilig AI is’

Daan Geijs onderzoekt hoe AI kan helpen bij het beoordelen van huidkanker en zo veel routinematig werk uit handen kan nemen. Hij ziet AI als cruciaal om de zorg efficiënter te maken. “Nederland heeft het in zich om koploper te zijn bij AI-toepassingen in de zorg.”

Van overleven naar regie: werkplezier terugvinden als arts

Angelique van Dam, voormalig huisarts, begeleidt zorgprofessionals naar meer werkplezier en regie in hun leven. “Iedere arts kan bewust kiezen om in leiderschap te stappen, los van functie of positie.”

Casus: man met laesie ter hoogte van de borst

Een 47-jarige man komt met een laesie ter hoogte van de linkerborst die al aanwezig is sinds de geboorte. Hij heeft geen voorgeschiedenis van huidkanker en heeft een huidtype 3. Wat is uw diagnose?

‘We leven in een oceaan van chemicaliën’

Chemische vervuiling heeft een grote impact op onze gezondheid, waarschuwt Saer Samanipour. Correlaties met gezondheidsproblemen nemen toe, maar wet- en regelgeving blijven achter. “Artsen kunnen een sleutelrol spelen in bewustwording en actie.”

Casus: dame met bultje op de neus

Op het spreekuur presenteert zich een dame van 71 jaar met sinds enkele maanden een bultje op de neus. Het bultje is progressief in omvang en heeft de laatste tijd ook een wondje erop. Het is meestal niet pijnlijk. Wat is uw diagnose?

Bezuinigen op onderzoek maakt de zorg juist duurder

Het kabinet wil bezuinigen op onderzoek. Bas Groot Koerkamp vertelt waarom dit een slecht idee is. “Deze bezuinigingen gaan niet alleen ten koste van de kwaliteit van de zorg, maar zullen de maatschappij op de lange termijn juist op meer kosten jagen.”

Vliegerarts ziet kameraadschap als grote bonus

Marco van Leeuwen combineert zijn passie voor geneeskunde en de luchtmacht als vliegerarts. Tussen medische evacuaties, zorg voor militairen en ziekenhuiswerk vindt hij daar kameraadschap en avontuur. “De kans dat je ingezet wordt, speelt natuurlijk wel in deze tijd.”

Minder allergieën: ‘beetje modder, minder zeep en wat gezonde chaos’

Het aantal mensen met een allergie neemt toe. Hoe komt dit en is dit tij te keren? Allergoloog Hanneke Oude Elberink geeft uitleg en praktische adviezen. “We zien een wereldwijde trend die we niet louter op een verhoogde perceptie kunnen afschuiven.”

Casus: vrouw met mogelijke pneumonie

Een 64-jarige vrouw presenteert zich op de spoedeisende hulp vanwege verdenking op een pneumonie. Ze heeft een voorgeschiedenis van COPD en twee maanden eerder had zij een symptomatische COVID-19-infectie. Wat is uw diagnose?


0
Laat een reactie achterx