De impact van gewrichtsklachten bij IBD

De impact van bij IBD Musculoskeletale gewrichtsklachten zijn de meest voorkomende extra-intestinale manifestatie van een inflammatoire darmziekte (IBD). Bij een klein deel van de IBD-patiënten zijn deze klachten echter het gevolg van een bijkomende inflammatoire reumatische aandoening (IRD). Onderzoekers uit het Maasstad Ziekenhuis hebben de prevalentie en impact van gewrichtsklachten op de kwaliteit van leven bij patiënten met IBD onderzocht.

Voor zowel patiënten met IBD als patiënten met IRD is de ziektelast hoog, wat zich uit in een slechtere kwaliteit van leven. Veel patiënten met IBD ontwikkelen naast gastro-intestinale klachten ook gewrichtsklachten. Het is echter onduidelijk of de kwaliteit van leven van mensen met IBD voornamelijk beïnvloed wordt door de IRD of door de musculoskeletale gewrichtsklachten bij de IBD.

AppSpA-studie

De onderzoekers voerden een cross-sectionele studie uit. Hiervoor stuurden zij in eerste instantie vragenlijsten uit naar patiënten die onder controle waren bij een gastro-enteroloog in het Maasstad Ziekenhuis. Daarnaast zijn ook IBD-patiënten vanuit de AppSpA-studie gevraagd deel te nemen. De AppSpA-studie rekruteerde patiënten met IBD bij zowel huisartsenpraktijken in het zuidwesten van Nederland als bij de patiëntenvereniging Crohn & Colitis NL.

Van de in totaal 6.807 uitgenodigde patiënten deden er uiteindelijk 635 mee aan het cross-sectionele onderzoek (340 vanuit het Maasstad Ziekenhuis, 194 vanuit de huisartsenpraktijken en 101 via de patiëntenvereniging). Zij vulden zowel generieke vragenlijsten (de Short form-36, SF-36) als ziektespecifieke vragenlijsten (de Inflammatory Bowel Disease Questionnaire, IBDQ) in om de impact van gewrichtsklachten op de kwaliteit van leven te bepalen.

Verminderde kwaliteit van leven

Van de geïncludeerde patiënten had 52% de ziekte van Crohn en 48% colitis ulcerosa. In totaal ervaarde 56% van alle patiënten gewrichtsklachten. Na correctie voor mogelijke confounders bleek dat musculoskeletale gewrichtsklachten onafhankelijk geassocieerd waren met een verminderde kwaliteit van leven bij IBD, bij mensen met de ziekte van Crohn en bij mensen met colitis ulcerosa. Deze impact werd gezien met zowel de SF-36 als de IBDQ. De SF-36-scores waren voor elk domein significant lager bij IBD-patiënten met gewrichtsklachten ten opzichte van IBD-patiënten zonder gewrichtsklachten. In totaal had 11% van de IBD-patiënten een IRD-diagnose en de kwaliteit van leven bij deze patiënten was nog lager ten opzichte van IBD-patiënten met alleen gewrichtsklachten en zeker t.o.v. IBD-patiënten zonder gewrichtsklachten.

“Vraag routinematig gewrichtsklachten uit op het spreekuur”

Opnemen verwijsstrategieën

De onderzoekers concluderen dat het hebben van gewrichtsklachten een significante en onafhankelijke negatieve impact heeft op de kwaliteit van leven van IBD-patiënten, ongeacht het type IBD. Deze impact was het duidelijkst bij patiënten met IBD en een reumatologische aandoening. Omdat er een goede behandeling is voor axiale spondyloartritis (een van de meest voorkomende vorm van IRD bij IBD) in combinatie met IBD, bevelen zij daarom aan om routinematig bij IBD-patiënten middels vragenlijsten gewrichtsklachten uit te vragen op het spreekuur met de gastro-enteroloog of huisarts. Dit wordt momenteel nog niet standaard gedaan.

Daarnaast stellen de onderzoekers voor om verwijsstrategieën op te nemen in internationale richtlijnen voor gastro-enterologen en huisartsen ten behoeve van patiënten die risico lopen op reumatische aandoeningen. “Door systematisch te screenen naar gewrichtsklachten bij IBD en duidelijke verwijsstrategieën op te nemen in richtlijnen, kunnen we een brug slaan tussen de huisartsenpraktijk, gastro-enterologie en reumatologie. Dit verbetert niet alleen de vroegtijdige opsporing van reumatische aandoeningen, maar ook de integrale zorg voor onze patiënten”, aldus eerste auteur van het onderzoek Maha Jamal.

Referentie: Jamal M, Karreman M, de Bruijne F, et al. Impact of musculoskeletal joint complaints on quality of life in patients with inflammatory bowel disease: a cross-sectional study. BMJ Open 2024;14(11):e088350.

Lees meer over: