Log in om uw persoonlijke bookmarks op te kunnen slaan.
Dr. Bleeker: ‘De nieuwe toepassing van het ECMO-apparaat was succesvol bij de eerste patiënt’
Door een bestaand apparaat in te zetten voor een nieuwe toepassing, kunnen interventiecardioloog dr. Gabe Bleeker en zijn collega’s sommige patiënten laten overleven die voorheen zeker zouden zijn overleden. Toen de interventiecardioloog uit het HagaZiekenhuis dit voor het eerst voor elkaar kreeg en vervolgens een dankbrief kreeg van de man, had hij alle reden om even stil te zijn. Bleeker vertelt over het gebruik van een ECMO-apparaat voor mensen bij wie reanimatie geen soelaas heeft geboden in de eerste twintig minuten na de hartstilstand.
“Het HagaZiekenhuis is het hartcentrum voor de regio Den Haag”, vertelt interventiecardioloog dr. Gabe Bleeker. “In de Nederlandse hartcentra zijn ECMO-apparaten een gangbare faciliteit. ECMO staat voor: ExtraCorporele Membraam Oxygenatie. Het is een hart-longmachine die al tientallen jaren zijn waarde bewijst tijdens hartoperaties. Terwijl het apparaat tijdelijk de bloedsomloop en de functies van het hart en de longen overneemt, kan de hartchirurg de ingreep aan het hart verrichten.”

Hersenfunctie behouden
Tegenwoordig wordt het ECMO-apparaat ook steeds meer gebruikt bij een andere patiëntcategorie: mensen die een hartstilstand hebben en bij wie in de eerste twintig minuten erna een normale reanimatie geen resultaat heeft opgeleverd. Bleeker: “Anders dan bij een normale reanimatie probeer je met het ECMO-apparaat niet het hart weer op gang te krijgen. Het doel is juist de hersenfunctie te behouden, omdat die het eerst afsterft wanneer de bloedsomloop stopt. De ECMO neemt tijdelijk de bloedsomloop en de functies van het hart en de longen over. Zo worden de hersenen beschermd en kan de interventiecardioloog zich concentreren op het eigenlijke euvel; je wint tijd om het hartprobleem op te lossen.”
“De nieuwste ontwikkeling is dat de hart-longmachine wordt gebruikt bij mensen die ‘buiten’ een hartstilstand hebben gekregen en daarna naar het ziekenhuis zijn vervoerd”
Nieuw
“Dit scenario is mogelijk voor zowel mensen die een hartstilstand krijgen in het ziekenhuis als mensen die het daarbuiten overkomt en daarna snel naar het ziekenhuis zijn vervoerd”, zegt hij. “Dat de hart-longmachine ook wordt gebruikt bij die laatste groep, is de nieuwste ontwikkeling.”
Op straat
Hij vervolgt: “Stel, op straat krijgt iemand een hartstilstand, waarna bijvoorbeeld hartmassage, mond-op-mondbeademing of een AED binnen twintig minuten niets oplevert. En stel verder, de patiënt wordt snel naar een ziekenhuis vervoerd en ook de technieken daar brengen het hart niet op gang. Dan kan een ECMO-apparaat een oplossing zijn. Toen deze optie niet bestond, overleed iedere patiënt in deze situatie.”
“Voorheen stierf iedereen binnen deze patiëntengroep, nu is er een kans om het anders te laten lopen”
Kans
In het afgelopen decennium is steeds meer bekend geraakt over de waarde van de nieuwe toepassing van het ECMO-apparaat. “Collega-interventiecardiologen uit het HagaZiekenhuis en ik hoorden erover spreken tijdens internationale congressen. En wetenschappelijk onderzoek wees uit dat sommige patiënten die twintig tot zestig minuten na de hartstilstand werden aangesloten op een ECMO-apparaat, uiteindelijk overleefden. Voor ons was dat aanleiding toe te werken naar een programma voor mensen die worden binnengebracht na vergeefs te zijn gereanimeerd buiten het ziekenhuis. Het programma is begin 2019 van start gegaan. Jaarlijks behandelen we tien tot vijftien patiënten. Een kwart tot een derde overleeft. Voorheen stierf iedereen binnen deze patiëntengroep, nu is er een kans om het anders te laten lopen.”
“Tijdens de reanimatie was hij gedotterd, maar het haalde allemaal niets uit: het hart werkte niet meer. Toen hebben we tijdens de reanimatie het ECMO-apparaat aangesloten”
In goede conditie
“Voordat we zouden besluiten een officieel programma op te zetten, wilden we eerst het effect van het ECMO-apparaat zien bij een klein aantal patiënten”, vertelt Bleeker. “Was er voldoende reden om te beginnen met een programma? Waren deze patiënten soms werkelijk nog te redden? Het resultaat bij de eerste patiënt was meteen positief. Hij was getroffen door een groot hartinfarct. Tijdens de reanimatie was hij gedotterd, maar het haalde allemaal niets uit: het hart werkte niet meer. Toen hebben we tijdens de reanimatie het ECMO-apparaat aangesloten. Uiteindelijk ging de patiënt naar de intensive care, waar na een week bleek dat het hart weer voldoende functioneerde, zodat het apparaat kon worden verwijderd. De man is in goede conditie uit het ziekenhuis ontslagen en stuurde me later namens hem en zijn vrouw een mooie brief waarin ze hun dankbaarheid toonden. Ja, dat is mooi, helemaal als je weet dat deze man zou zijn overleden als wij niet hadden gekozen voor een nieuwe toepassing van het ECMO-apparaat.”