DOQ

Dr. Bleeker: ‘De nieuwe toepassing van het ECMO-apparaat was succesvol bij de eerste patiënt’

Door een bestaand apparaat in te zetten voor een nieuwe toepassing, kunnen interventiecardioloog dr. Gabe Bleeker en zijn collegas sommige patiënten laten overleven die voorheen zeker zouden zijn overleden. Toen de interventiecardioloog uit het HagaZiekenhuis dit voor het eerst voor elkaar kreeg en vervolgens een dankbrief kreeg van de man, had hij alle reden om even stil te zijn. Bleeker vertelt over het gebruik van een ECMO-apparaat voor mensen bij wie reanimatie geen soelaas heeft geboden in de eerste twintig minuten na de hartstilstand. 

“Het HagaZiekenhuis is het hartcentrum voor de regio Den Haag”, vertelt interventiecardioloog dr. Gabe Bleeker. “In de Nederlandse hartcentra zijn ECMO-apparaten een gangbare faciliteit. ECMO staat voor: ExtraCorporele Membraam Oxygenatie. Het is een hart-longmachine die al tientallen jaren zijn waarde bewijst tijdens hartoperaties. Terwijl het apparaat tijdelijk de bloedsomloop en de functies van het hart en de longen overneemt, kan de hartchirurg de ingreep aan het hart verrichten.”  

Interventiecardioloog dr. Gabe Bleeker

Hersenfunctie behouden 

Tegenwoordig wordt het ECMO-apparaat ook steeds meer gebruikt bij een andere patiëntcategorie: mensen die een hartstilstand hebben en bij wie in de eerste twintig minuten erna een normale reanimatie geen resultaat heeft opgeleverd. Bleeker: “Anders dan bij een normale reanimatie probeer je met het ECMO-apparaat niet het hart weer op gang te krijgen. Het doel is juist de hersenfunctie te behouden, omdat die het eerst afsterft wanneer de bloedsomloop stopt. De ECMO neemt tijdelijk de bloedsomloop en de functies van het hart en de longen over. Zo worden de hersenen beschermd en kan de interventiecardioloog zich concentreren op het eigenlijke euvel; je wint tijd om het hartprobleem op te lossen.” 

“De nieuwste ontwikkeling is dat de hart-longmachine wordt gebruikt bij mensen die ‘buiten’ een hartstilstand hebben gekregen en daarna naar het ziekenhuis zijn vervoerd” 

Nieuw 

“Dit scenario is mogelijk voor zowel mensen die een hartstilstand krijgen in het ziekenhuis als mensen die het daarbuiten overkomt en daarna snel naar het ziekenhuis zijn vervoerd”, zegt hij. “Dat de hart-longmachine ook wordt gebruikt bij die laatste groep, is de nieuwste ontwikkeling.” 

Op straat 

Hij vervolgt: “Stel, op straat krijgt iemand een hartstilstand, waarna bijvoorbeeld hartmassage, mond-op-mondbeademing of een AED binnen twintig minuten niets oplevert. En stel verder, de patiënt wordt snel naar een ziekenhuis vervoerd en ook de technieken daar brengen het hart niet op gang. Dan kan een ECMO-apparaat een oplossing zijn. Toen deze optie niet bestond, overleed iedere patiënt in deze situatie.” 

“Voorheen stierf iedereen binnen deze patiëntengroep, nu is er een kans om het anders te laten lopen” 

Kans 

In het afgelopen decennium is steeds meer bekend geraakt over de waarde van de nieuwe toepassing van het ECMO-apparaat. “Collega-interventiecardiologen uit het HagaZiekenhuis en ik hoorden erover spreken tijdens internationale congressen. En wetenschappelijk onderzoek wees uit dat sommige patiënten die twintig tot zestig minuten na de hartstilstand werden aangesloten op een ECMO-apparaat, uiteindelijk overleefden. Voor ons was dat aanleiding toe te werken naar een programma voor mensen die worden binnengebracht na vergeefs te zijn gereanimeerd buiten het ziekenhuis. Het programma is begin 2019 van start gegaan. Jaarlijks behandelen we tien tot vijftien patiënten. Een kwart tot een derde overleeft. Voorheen stierf iedereen binnen deze patiëntengroep, nu is er een kans om het anders te laten lopen.” 

“Tijdens de reanimatie was hij gedotterd, maar het haalde allemaal niets uit: het hart werkte niet meer. Toen hebben we tijdens de reanimatie het ECMO-apparaat aangesloten” 

In goede conditie 

“Voordat we zouden besluiten een officieel programma op te zetten, wilden we eerst het effect van het ECMO-apparaat zien bij een klein aantal patiënten”, vertelt Bleeker. “Was er voldoende reden om te beginnen met een programma? Waren deze patiënten soms werkelijk nog te redden? Het resultaat bij de eerste patiënt was meteen positief. Hij was getroffen door een groot hartinfarct. Tijdens de reanimatie was hij gedotterd, maar het haalde allemaal niets uit: het hart werkte niet meer. Toen hebben we tijdens de reanimatie het ECMO-apparaat aangesloten. Uiteindelijk ging de patiënt naar de intensive care, waar na een week bleek dat het hart weer voldoende functioneerde, zodat het apparaat kon worden verwijderd. De man is in goede conditie uit het ziekenhuis ontslagen en stuurde me later namens hem en zijn vrouw een mooie brief waarin ze hun dankbaarheid toonden. Ja, dat is mooi, helemaal als je weet dat deze man zou zijn overleden als wij niet hadden gekozen voor een nieuwe toepassing van het ECMO-apparaat.” 

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Minder administratie, beter contact

AI kan artsen ondersteunen door administratieve lasten te verlichten, ziet Juliën Rezek. Transcriptietools maken automatisch verslagen, waardoor artsen meer tijd hebben voor patiënten. “Hierdoor kunnen artsen dieper ingaan op klachten, wat resulteert in betere zorg.”

‘Laten we allemaal één stapje in elkaars domein zetten’

Zorgverleners hebben nog onvoldoende oog voor het verband tussen mentale klachten, hormonale klachten en hart- en vaatziekten bij vrouwen, aldus Sandra Kooij. Meer samenwerking tussen verschillende disciplines is nodig. “Kijk bij elkaar mee. Geef elkaar advies.”

Casus: oudere patiënte met reukproblemen

Op het spreekuur komt een 70-jarige vrouw in verband met problemen met ruiken. De problemen zijn enkele jaren eerder gestart. Initieel met minder goed ruiken (hyposmie), sinds een half jaar worden geuren steeds vaker als vies ervaren (kakosmie). Wat is uw diagnose?

Casus: man met klachten in de bovenbuik

Een man heeft in toenemende mate klachten van pijn in de bovenbuik. De pijn is zeurend en soms stekend en zit middenin de buik. Wat is uw diagnose?

Van tropenarts naar huisarts op Texel

Josine Blanksma werkte jarenlang als tropenarts voor Artsen zonder Grenzen en is een paar jaar geleden een nieuw avontuur aangegaan: ze werkt nu als huisarts op Texel. “Mijn nieuwe carrièrepad is heus niet minder uitdagend te noemen.”

‘Ik kan niet wachten op de eerste geprinte lasagne’

Ineke Obbema werkt met 3D-geprinte maaltijden voor mensen met slikproblemen bij het Máxima MC. De herkenbare vormen en verbeterde smaak bieden een opvallend alternatief voor traditionele gemalen voeding. “Je kunt meteen proeven dat er een chef-kok achter zit.”

Klimaatimpact onderzoeken voor een heel zorgpad

Lisanne Kouwenberg doet onderzoek naar de milieu-impact van zorgpaden. Dat kan aangrijpingspunten opleveren voor het verlagen van de klimaatimpact. “De meeste studies kijken naar één behandeling. Maar daar zit een heel traject omheen dat er ook aan bijdraagt.”

Help patiënten te stoppen met roken: ‘Minder zenden en meer interacteren’

Marieke Helmus combineert kunst en innovatie om het gesprek over stoppen met roken te starten. Met tools zoals een ‘Chat met je sigaret’-chatbot en humoristische ansichtkaarten helpt ze moeilijk bereikbare groepen om na te denken over hun rookgedrag.

Is er een dokter aan boord?

Wat doe je als er in een vliegtuig om een arts wordt gevraagd? Huisarts en luchtvaartgeneeskundige Peter Nijhof legt uit hoe medische noodgevallen in de lucht worden aangepakt, van de rol van artsen en cabinepersoneel tot het gebruik van medische kits en noodlandingen.

‘Stress verdient centrale plek in het consult’

Chronische stress, vaak gekoppeld aan sociale problemen, kan gezondheidsklachten veroorzaken. Feia Hemke pleit voor meer aandacht hiervoor in de spreekkamer en ontwikkelde tools om dit bespreekbaar te maken. “Hierdoor voorkom je onnodige medicalisering.”