Log in om uw persoonlijke bookmarks op te kunnen slaan.
Dr. Bos: ‘Dankzij de digitale vragenlijsten weet ik veel meer over mijn RA-patiënten’
Hoe kunnen reumatologen ervoor zorgen dat ze met hun RA-patiënten meer op één lijn komen te zitten? En dat alles bespreekbaar is in de spreekkamer? Die vraag hoopt dr. Wouter Bos, reumatoloog bij Reade in Amsterdam, te beantwoorden. “We moeten door dezelfde bril gaan kijken.“
‘Hoe gaat het met u?’, vraagt een reumatoloog. ‘Uw bloedonderzoek en röntgenfoto’s zien er goed uit.’ Maar eigenlijk wil de patiënt tegen de reumatoloog zeggen dat het helemaal niet goed gaat. Vermoeidheid, niet meer werken en al dagen chagrijnig. Voor veel patiënten met reumatoïde artritis (RA) is dit zeer herkenbaar.
Vandaag of ‘de toekomst’?
Hoe een arts naar RA kijkt, is in de loop van de jaren veranderd, legt reumatoloog dr. Wouter Bos uit. “De angst voor de toekomst was vroeger altijd groter dan de angst voor vandaag. Is er schade te zien aan de gewrichten en zien de röntgenfoto’s er goed uit of niet? Maar patiënten vinden vandaag veel belangrijker dan de toekomst. Ik kan nú niet werken, ik ben nú moe en heb nú pijn. Inmiddels is de ziekteactiviteit ook belangrijker geworden voor de arts, daar zie je al een flinke verandering. Als arts onderzoek je de patiënt, je vraagt iets, je voelt iets, je consult is minder gericht op mogelijke schade door reuma in de toekomst. Maar bij de patiënt blijft nog steeds de focus liggen op hoe het op dat moment gaat. Denk aan: ik heb last van bijwerkingen, ik ben de hele tijd zo moe. De patiënt en de dokter kijken nog teveel door een andere bril. De uitdaging is om door dezelfde bril te gaan kijken.”
Slim voorbereiden op spreekuur
Om dat te bereiken en de verschillen in de spreekkamer te verkleinen werken Bos en zijn collega’s in Reade sinds een aantal jaren met informatie die de patiënt vooraf aanlevert. Een week voordat een patiënt een afspraak heeft in het ziekenhuis, krijgt hij of zij digitaal een vragenlijst. Door die lijst in te vullen, denk je na over hoe het met je gaat. Bos: “Net zoals ik mijn spreekuur voorbereid, is het ook goed als mijn patiënt dit doet. Even tien minuten zelfreflectie door het invullen van de vragenlijst. Wat je daar invult, gebruiken we voor het gesprek in de spreekkamer.”
Meer halen uit het gesprek
Voor Bos is het een verademing om op deze manier te werken. “Ik weet veel meer over mijn patiënt. Ik krijg een beeld van hoe hij of zij de eigen gezondheid ziet. Ik leg mijn bevindingen en die van mijn patiënt naast elkaar en je ziet meteen waar er overlap zit en waar niet.” Niet iedereen vult de lijsten in en dat vindt reumatoloog Bos zonde. “Ik zeg dan altijd tegen deze mensen: ‘Hoe meer informatie ik over u heb, hoe beter ik voor u kan zorgen’. Dat is ook echt zo, het gesprek in de spreekkamer wordt beter als ik meer weet.”
“Bij de patiënt ligt de focus op hoe het op dát moment gaat. Denk aan: ‘ik heb last van bijwerkingen’, of: ‘ik ben de hele tijd zo moe’. De patiënt en de dokter kijken nog teveel door een andere bril.”
Dagboekje bijhouden
Nog niet alle ziekenhuizen werken op deze manier. Er zijn een paar voorlopers, zoals het Medisch Spectrum Twente en het Maasstad Ziekenhuis, en dus de reumatologen van Reade. Bos zou collega’s zeker aanraden om met een patiëntenvragenlijst te gaan werken en ook ReumaNederland steunt deze aanpak.
“Ik vind dat artsen altijd moeten vragen naar klachten, zoals vermoeidheid. Het simpele feit dat ernaar gevraagd wordt, dat er naar je geluisterd wordt en meegedacht, is vaak al heel fijn voor mensen met reuma.”
Maar ook als een reumatoloog niet met vragenlijsten werkt, zijn er manieren voor RA-patiënten om te zorgen dat ze gehoord worden in de spreekkamer, zegt Bos. Ze kunnen een dagboekje bijhouden waarin ze elke week opschrijven hoe het gaat met de zaken die zij belangrijk vinden Dus niet alleen de pijn, maar ook energie, vermoeidheid, sociale leven. Patiënten kunnen cijfers geven tussen de 0 en 10 en dit een lange periode bijhouden.Dit boekje kunnen ze meenemen naar de afspraak, of digitaal bijhouden via de ReumaMeter. “Ik vind dat artsen altijd moeten vragen naar klachten, zoals vermoeidheid”, zegt Bos. “Moeheid komt vaak niet ter sprake als je er niet naar vraagt. Mensen met reuma weten wel dat er nog geen oplossing is voor vermoeidheid. Maar het simpele feit dat ernaar gevraagd wordt, dat er naar je geluisterd wordt en meegedacht, is vaak al heel fijn voor mensen met reuma.”
Reumatoloog dr. Wouter Bos is in 2009 gepromoveerd en werkt sinds 2014 bij Reade. Sindsdien heeft hij zich gericht op het ontwikkelen en implementeren van een e-health-applicatie (de ReumaMeter) en het implementeren van patiënt gerapporteerde uitkomsten (PROMs).
