DOQ

Dr. Brouwer: ‘Vrouwen met RA en kinderwens tijdig beginnen met gezinsplanning’

Veertig procent van de vrouwen met reumatoïde artritis (RA) en een kinderwens is verminderd vruchtbaar, zo blijkt uit onderzoek van fertiliteitsarts dr. Jenny Brouwer. Het duurt bij hen langer dan een jaar voordat zij zwanger raken. Dit lijkt samen te hangen met de ziekteactiviteit, het gebruik van anti-reumatica en een snellere hormoonafname. Goede samenwerking tussen reumatoloog en gynaecoloog is daarom zinvol. “Bij voorkeur dus al voordat de patiënt zwanger raakt.”

Vrouwen met reumatoïde artritis (RA) en een kinderwens doen er langer over om zwanger te raken dan gezonde vrouwen. Zo blijkt uit recent promotieonderzoek van dr. Jenny Brouwer, fertiliteitsarts aan het Erasmus MC.

Voor het onderzoek, dat mede mogelijk is gemaakt door het Reumafonds, bestudeerde Brouwer de gegevens van meer dan 300 jonge vrouwen met RA, die langdurig worden gevolgd in het PARA-cohort. Ze keek hierbij naar de invloed van de ziekte op de vruchtbaarheid en naar de invloed van medicatie. “Gezonde vrouwen hebben gemiddeld drie maanden nodig om zwanger te worden. Vrouwen met RA deden er gemiddeld zes maanden over om zwanger te raken. En bij veertig procent van de vrouwen duurde het langer dan een jaar. We spreken dan van verminderde vruchtbaarheid. Dit is het geval bij tien tot vijftien procent van de Nederlandse vrouwen”, vertelt ze.

Eerder in de overgang
Het later zwanger raken lijkt samen te hangen met het hebben van actieve ziekte. Brouwer: “Ook het chronisch gebruik van NSAID’s en prednison in doses van meer dan 7,5 mg per dag lijken een negatieve invloed te hebben op de snelheid waarmee vrouwen met RA zwanger raken.”
Brouwer vond daarnaast dat bij vrouwen met RA het anti-Müllers Hormoon (AMH) sneller afneemt dan bij gezonde vrouwen. “AMH wordt afgegeven tijdens de vroege rijping van de eicellen. Bij vrouwen met een eerdere afname van dit hormoon raken de eierstokken sneller verouderd. Hoe dit komt weten we niet precies. Uit onderzoek uit de jaren ’80 blijkt dat RA-patiënten ongeveer anderhalf jaar eerder in de overgang komen.”

Tijdige gezinsplanning
De Rotterdamse arts pleit er daarom voor om RA-patiënten jonger dan 40 jaar actief te vragen naar een eventuele kinderwens. Bij voorkeur al bij de diagnose. Brouwer: “Het is verstandig direct te vertellen over de invloed van NSAID’s en prednison, en aan te geven dat ze bij een kinderwens beter op tijd kunnen beginnen met hun gezinsplanning, als dat mogelijk is natuurlijk.”

Reumatoloog en gynaecoloog
Bij een kinderwens kan de reumatoloog een behandeling instellen met medicijnen die veilig zijn tijdens de zwangerschap, zonder gebruik te maken van NSAID’s en prednison in doses van meer dan 7,5 mg per dag. “Het doel is immers te streven naar een zo’n laag mogelijke ziekteactiviteit”, aldus Brouwer. Verder is goede communicatie en samenwerking tussen reumatoloog en gynaecoloog, zoals in het Erasmus MC al gebeurt op de gespecialiseerde Kinderwens- en Zwangerschapspoli van de afdeling Reumatologie, volgens haar van groot belang. “Bij voorkeur dus al voordat de patiënt zwanger raakt.”

Auteur: Mirjam Bedaf, medisch journalist

 

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: patiënte met dyspnoe en oedeem in het gelaat

Een 66-jarige vrouw presenteert zich met sinds drie weken progressief verminderde inspanningstolerantie en met name ’s ochtends een zwelling van het gelaat. Overdag verbeteren de klachten deels. Wat is uw diagnose?

Wat je verwacht, voel je: wat zorgverleners kunnen leren van placebo-effecten

Wat patiënten verwachten, beïnvloedt direct hoe zij pijn of bijwerkingen ervaren. Henriët van Middendorp legt uit hoe placebo- en nocebo-effecten werken, en hoe zorgverleners deze bewust en ethisch kunnen inzetten in de praktijk.

Trots op goed werkend meld­systeem voor bijwerk­ingen

Agnes Kant wijst op het belang van meer onderzoek naar bijwerkingen en roept zorgverleners op te blijven melden bij het Bijwerkingenmeldsysteem. “Van 70% van de geneesmiddelen is nog onduidelijk of deze veilig tijdens de zwangerschap gebruikt kunnen worden.”

Wandelend naar een betere gezondheid

Matthijs van der Poel combineert als huisarts en sportliefhebber zorg en beweging. Met stichting Looprecept wandelt hij wekelijks met patiënten – goed voor lijf, hoofd én verbinding. “Het is heel laagdrempelig en dat verklaart denk ik ook het succes.”

De patiënt doet lastig, en dan?

Patiënten met een persoonlijkheidsstoornis kunnen soms veel losmaken, zowel in het behandeltraject als bij de arts. Thom van den Heuvel geeft handvatten voor het omgaan met deze patiëntengroep. “Het contact vraagt meer tijd en legt tegelijk emotionele druk op de arts."

Vind meertalige zorgverleners via ikspreekmeerdan.nl

Als anios in een huisartsenpraktijk in Amsterdam merkte Daan Frehe dat taal voor veel patiënten een barrière vormt voor het krijgen van goede zorg. “Via ikspreekmeerdan.nl kan nu een zorgverlener met een gedeelde taal en cultuur gevonden worden. Dat is enorm waardevol.”

Casus: man met een veranderde vlek op het been

Een 72-jarige man presenteert zich op uw spreekuur met een veranderde plek op het bovenbeen rechts. De vlek is gegroeid en van kleur veranderd. De patiënt heeft een licht huidtype en een voorgeschiedenis van basaalcelcarcinoom. Wat is uw diagnose?

Maak van wachttijd in de ggz hersteltijd: vijf praktische adviezen

Sanne Booij en Christien Slofstra willen af van de stille wachttijd in de ggz. Met hulp van de huisarts kan het herstel al beginnen, nog vóór de intake. “Deze periode hoeft geen verloren tijd te zijn.”

Beteugelen geneesmiddel­prijzen noodzakelijk voor betaalbare zorg

Wilbert Bannenberg strijdt met Stichting Farma ter Verantwoording tegen excessieve geneesmiddelprijzen. Zijn missie: winsten beteugelen om zorg toegankelijk te houden. “Geneesmiddelprijzen moeten beteugeld gaan worden, anders wordt de zorg onbetaalbaar.”

Casus: vrouw met veranderd defecatiepatroon

Een vrouw wordt naar de polikliniek gestuurd in verband met een veranderd defecatiepatroon. Ze heeft wat frequenter dan gebruikelijk ontlasting. Er zijn wat vage buikklachten in de zin van rommelingen en krampen. Ze gebruikt geen medicatie. Wat is uw diagnose?