DOQ

Dr. De Vos: ‘Ook ná het overlijden van mijn schoonvader werd ik getroffen door de warmte van de zorgverleners op mijn afdeling’

Een patiënt die je bijblijft, die impact heeft. Neuroloog dr. Margo de Vos vertelt over de spoedopname van haar schoonvader na een beroerte op haar eigen afdeling. “Ik bekeek de zaken deze keer eens niet vanuit het medisch oogpunt. Mijn schoonvader had basiszorg nodig. Maar dankzij de bejegening en houding van het verplegend personeel, ook richting de familie, was sprake van topzorg.”

Basiszorg veranderen in topzorg. Neuroloog Margo de Vos zag dit op haar eigen afdeling in het Martini Ziekenhuis gebeuren tijdens de opname van haar schoonvader. In de plotse hoedanigheid van ‘familielid van een patiënt’ merkte ze hoe verpleegkundigen het verschil maakten door aandacht te hebben voor de zogeheten kleine dingen. Als arts waren die haar nooit in die mate opgevallen.

Neuroloog Margot de Vos

Spoedambulance

“Als echtgenoot van een neuroloog heeft mijn man dikwijls gehoord wat te doen wanneer iemand een beroerte heeft gekregen: 112 bellen en om een spoedambulance vragen. Hij aarzelde dan ook geen moment toen hij zijn vader thuis hiermee aantrof. Ik was de volgende die hij belde; om te vertellen dat zijn vader werd vervoerd naar het ziekenhuis en de afdeling waar ik werk. Op dat moment had ik ook dienst.”

Van ‘witte jas’ naar familielid

Het heeft niet de voorkeur dat een arts de diagnose stelt en behandeling uitvoert bij een familielid. “Daarom boog een collega zich over mijn schoonvader”, vertelt ze. “In deze situatie droeg ik dus opeens geen witte jas meer en was ik – zoals zovelen dat dagelijks worden – familielid van een patiënt. Ik bekeek de zaken deze keer eens niet vanuit het medisch oogpunt. Dankzij het nieuwe perspectief kreeg ik oog voor andere facetten. Mijn schoonvader had, zoals men dat tegenwoordig noemt, basiszorg nodig, maar dankzij de bejegening en houding van het verplegend personeel, ook richting de familie, was sprake van topzorg.”

Bij elkaar op kamer

“De positieve benadering stond los van het feit dat ik neuroloog ben op de afdeling. Na de behandeling van mijn schoonvader heb ik dikwijls gezien dat verpleegkundigen deze attitude hebben bij andere patiënten en familieleden. Een voorbeeld? Mijn schoonvader, die overigens een aantal dagen na de beroerte naar huis is gegaan om daar te sterven, had een vriendin. Een verpleegkundige bood aan voor haar een uitklap-bed te plaatsen op de kamer waar mijn schoonvader verbleef. Zo konden ze ook ’s nachts bij elkaar zijn. Familieleden van veel andere patiënten krijgen deze mogelijkheid ook.”

Liefdevolle zorgvuldigheid

“Op een rustig moment tijdens mijn nachtdienst besloot ik een kijkje te nemen in de kamer van mijn schoonvader en zijn vriendin. De verpleging was zich niet bewust van mijn aanwezigheid, want ik was naar binnen geslopen en stil in een donker hoekje gaan zitten. Opeens ging de deur op een kier. Een verpleegkundige, die mij dan ook niet had gezien, stak haar gezicht om de hoek en informeerde bij de twee of alles in orde was. Ik raakte een beetje emotioneel door de liefdevolle zorgvuldigheid van deze verpleegkundige. Zij realiseerde zich dat mijn schoonvader waarschijnlijk spoedig zou gaan overlijden en wilde weten hoe het binnen de gegeven situatie was met het comfort van hem en zijn vriendin.”

Warmte

“Ook ná het overlijden van mijn schoonvader werd ik getroffen door de warmte van de zorgverleners op mijn afdeling. Iedereen kwam me condoleren. Nu kun je zeggen: dat is normaal. Maar vergeet niet dat een ziekenhuis een bedrijf is, een organisatie waar hard moet worden gewerkt en iedereen het druk heeft.”

Bevlogen

“De ervaringen met de fijne bejegening van mijn schoonvader hebben invloed op mijn werk als neuroloog die artsen opleidt. Aan arts-assistenten vertel ik wanneer je in mijn ogen een goede arts bent. Allereerst heb je medische kennis en kunde nodig. Weet je die vervolgens toe te passen, dan is sprake van geneeskunst. Maar om vervolgens echt een goede dokter te zijn, is het van belang dat je liefdevolle en persoonlijk aandacht weet te geven. Dat is de factor ‘bevlogenheid’. Ik ben ervan overtuigd dat dokters met liefdevolle en persoonlijk aandacht voor hun patiënten langer kunnen blijven werken. Het zorgt ervoor dat je niet laat ontmoedigen en demotiveren door administratieve lasten en afvinklijstjes; je blijft bevlogen.”

Niet de eigen maatstaf

“Met liefdevolle en persoonlijk aandacht bedoel ik ook dat je de patiënt niet beoordeelt op basis van je eigen maatstaven. Kijk naar de voorkeuren en interesses en het karakter van het individu tegenover je. Stel, een patiënt heeft vele beperkingen en je kunt je vanuit je eigen beleving niet voorstellen dat hij het zinvol en zinnig vindt verder te leven. Benader hem niet vanuit die gedachte. Ik heb eens meegemaakt dat een dergelijke patiënt een groot muziekliefhebber bleek te zijn en genoot van een van de weinige dingen die hij nog wel kon: naar muziek luisteren.”

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Minder administratie, beter contact

AI kan artsen ondersteunen door administratieve lasten te verlichten, ziet Juliën Rezek. Transcriptietools maken automatisch verslagen, waardoor artsen meer tijd hebben voor patiënten. “Hierdoor kunnen artsen dieper ingaan op klachten, wat resulteert in betere zorg.”

‘Laten we allemaal één stapje in elkaars domein zetten’

Zorgverleners hebben nog onvoldoende oog voor het verband tussen mentale klachten, hormonale klachten en hart- en vaatziekten bij vrouwen, aldus Sandra Kooij. Meer samenwerking tussen verschillende disciplines is nodig. “Kijk bij elkaar mee. Geef elkaar advies.”

Casus: oudere patiënte met reukproblemen

Op het spreekuur komt een 70-jarige vrouw in verband met problemen met ruiken. De problemen zijn enkele jaren eerder gestart. Initieel met minder goed ruiken (hyposmie), sinds een half jaar worden geuren steeds vaker als vies ervaren (kakosmie). Wat is uw diagnose?

Casus: man met klachten in de bovenbuik

Een man heeft in toenemende mate klachten van pijn in de bovenbuik. De pijn is zeurend en soms stekend en zit middenin de buik. Wat is uw diagnose?

Van tropenarts naar huisarts op Texel

Josine Blanksma werkte jarenlang als tropenarts voor Artsen zonder Grenzen en is een paar jaar geleden een nieuw avontuur aangegaan: ze werkt nu als huisarts op Texel. “Mijn nieuwe carrièrepad is heus niet minder uitdagend te noemen.”

‘Ik kan niet wachten op de eerste geprinte lasagne’

Ineke Obbema werkt met 3D-geprinte maaltijden voor mensen met slikproblemen bij het Máxima MC. De herkenbare vormen en verbeterde smaak bieden een opvallend alternatief voor traditionele gemalen voeding. “Je kunt meteen proeven dat er een chef-kok achter zit.”

Klimaatimpact onderzoeken voor een heel zorgpad

Lisanne Kouwenberg doet onderzoek naar de milieu-impact van zorgpaden. Dat kan aangrijpingspunten opleveren voor het verlagen van de klimaatimpact. “De meeste studies kijken naar één behandeling. Maar daar zit een heel traject omheen dat er ook aan bijdraagt.”

Help patiënten te stoppen met roken: ‘Minder zenden en meer interacteren’

Marieke Helmus combineert kunst en innovatie om het gesprek over stoppen met roken te starten. Met tools zoals een ‘Chat met je sigaret’-chatbot en humoristische ansichtkaarten helpt ze moeilijk bereikbare groepen om na te denken over hun rookgedrag.

Is er een dokter aan boord?

Wat doe je als er in een vliegtuig om een arts wordt gevraagd? Huisarts en luchtvaartgeneeskundige Peter Nijhof legt uit hoe medische noodgevallen in de lucht worden aangepakt, van de rol van artsen en cabinepersoneel tot het gebruik van medische kits en noodlandingen.

‘Stress verdient centrale plek in het consult’

Chronische stress, vaak gekoppeld aan sociale problemen, kan gezondheidsklachten veroorzaken. Feia Hemke pleit voor meer aandacht hiervoor in de spreekkamer en ontwikkelde tools om dit bespreekbaar te maken. “Hierdoor voorkom je onnodige medicalisering.”