Dr. Kuppens: ‘Een “door moeder begeleide” keizersnede is zowel voor ouders als artsen een positieve ervaring’

Gynaecoloog dr. Simone Kuppens en haar collega’s voerden eind vorig jaar voor het eerst in hun ziekenhuis een ‘door moeder begeleide’ keizersnede uit. Kuppens vertelt wat dit ouders en artsen oplevert, en welke voorzorgsmaatregelen ervoor nodig zijn. “Het hele team moet de steriliteit goed in het oog houden.”

Van een keizersnede een zo mooi mogelijk moment maken, dat stellen gynaecoloog dr. Simone Kuppens en haar collega’s van het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven zichzelf al een aantal jaar tot doel. Wat begon met de ‘gentle sectio’ heeft nu een vervolg gekregen met de ‘door moeder begeleide’ keizersnede, geïnspireerd door de voorloper gynaecoloog dr. Koen Deurloo van het Diakonessenhuis in Utrecht.

Bewuster bevallen

“Wij zien al een aantal jaar dat mensen steeds meer bewust bezig zijn met hoe ze willen bevallen en wat ze belangrijk vinden,” vertelt Kuppens. “Daarom hebben wij in 2009 de ‘gentle sectio’ geïntroduceerd, ook wel de ‘natuurlijke keizersnede’ genoemd. Daarbij neem je de tijd en laat je de baarmoeder zelf het kind voor een deel eruit duwen. In die tijd kunnen de aanstaande ouders genieten van de geboorte zelf, want je laat ook de lakens zakken. De moeder maakt de geboorte zo veel bewuster mee. Omdat wij geen toename van wondinfecties zagen, wisten we al dat dit veilig was.”

“Je laat het hoofdje geboren worden, daarna de armpjes, en dan pak je de handen van moeder en die haak je onder de oksels van de baby”

Stap verder

Met de ‘door moeder begeleide’ keizersnede gaan ze in Eindhoven nog een stap verder. “Het is nu nog directer geworden,” licht Kuppens toe. “De ouders krijgen niet alleen de geboorte te zien, maar kunnen ook nog zelf meehelpen.” Voor de gynaecoloog die de keizersnede uitvoert, is er volgens Kuppens niet veel verschil. “Je laat het hoofdje geboren worden, daarna de armpjes, en dan pak je de handen van moeder en die haak je onder de oksels van de baby. Vanaf dat moment is het voor moeder heel natuurlijk om dat kindje naar zichzelf toe te trekken. Dan zet je als gynaecoloog bewust een stapje terug. Vervolgens mag de vader de navelstreng doorknippen als hij dat wil. Nadat de navelstreng is uitgeklopt en de baby is afgenaveld, worden er opnieuw doeken geplakt. “Dan is er weer een steriel veld voor ons als operateurs,” legt Kuppens uit. “Zodat moeder het operatiejasje uit kan trekken en huid-op-huid contact met haar baby kan hebben.”

“Omdat moeder met haar handen in het operatiegebied komt, leg je het infuus zo hoog mogelijk op haar onderarm”

Steriel werken

Zo maak je van de keizersnede een klein feestje, vindt Kuppens. “Ontzettend leuk om te doen.” Ze benadrukt dat het wel om een aantal voorzorgsmaatregelen vraagt. “Het hele team moet de steriliteit goed in het oog houden. Omdat moeder met haar handen – die eerst gewassen zijn en daarna zijn gedesinfecteerd en voorzien van handschoenen – in het operatiegebied komt, leg je het infuus bijvoorbeeld zo hoog mogelijk op haar onderarm. En normaal heeft moeder een naambandje om haar pols; dat doen we nu om haar enkel. Je moet moeder ook vooraf vertellen hoe ze haar handen moet schrobben. Aan vader leg je uit dat als hij de navelstreng wil doorknippen, hij niet met zijn handen in het steriele veld mag komen.”

Niet voor iedereen

Ouders krijgen een uitgebreide uitleg vooraf, over wat ze kunnen verwachten. “Ze moeten het ook écht zelf willen,” zegt Kuppens. “Dit type keizersnede kan niet in alle situaties”, vervolgt ze. “Een vereiste is dat de baby in hoofdligging ligt en dat de placenta niet voor de uitgang ligt. Uiteraard moet je dit ook niet doen in situaties waarin medische calamiteiten kunnen optreden of als de conditie van moeder of kind niet stabiel is. De moeder moet bovendien Nederlands of Engels spreken. Want als het ineens anders moet, moet je haar kunnen instrueren.”

“Wie veel baat bij deze werkwijze kunnen hebben, zijn vrouwen die een eerdere keizersnede als traumatisch hebben ervaren, of bang zijn”

Meerwaarde aanbieden

Kuppens verwacht dat slechts een kleine groep mensen heel gemotiveerd is voor dit type keizersnede. “Maar die kunnen we hiermee echt meerwaarde aanbieden, wat toch voor extra voldoening zorgt.” Wie volgens Kuppens veel baat bij deze werkwijze kunnen hebben, zijn vrouwen die een eerdere keizersnede als traumatisch hebben ervaren, of bang zijn. “Voor hen is het extra belangrijk dat hun keizersnede een zo positief mogelijke ervaring is.”

Catharina Ziekenhuis, gynaecoloog dr. Simone Kuppens, keizersnede