Dr. Pinedo: ‘Het on demand-karakter van het preventieprogramma is een voordeel’

‘Uw bloeddruk is te hoog, u doet er verstandig aan uw leefstijl te veranderen.’ Deze woorden zijn gemakkelijk uitgesproken door een arts, maar hoe dóet de persoon tegenover je dat; zijn gedrag aanpassen? Vasculair internist dr. Sabine Pinedo en cardioloog dr. Roderik Kraaijenhagen ontwikkelden een programma dat heeft geleid tot een verdere samenwerking met de Hartstichting.

Het is multidisciplinair, het verloopt digitaal én het gaat on demand. Zie hier drie cruciale eigenschappen van het leefstijlprogramma dat is bedacht en opgezet door Vital10, een zorginstelling opgericht door medisch specialisten met als doel mensen te helpen bij hun gezondheid. Het programma, tot stand gekomen met steun van de Hartstichting, is bepaald geen overbodige luxe; hoeveel Nederlanders leiden geen ongezond leven en hoe vaak verzuchten artsen niet dat zij er maar niet in slagen een patiënt een zetje in de juiste richting te geven?

Verschillende zorgverleners

Dr. Sabine Pinedo, vasculair internist binnen Vital10, ziet ook dergelijke patiënten. “Huisartsen verwijzen bijvoorbeeld mensen met een te hoge bloeddruk of een cholesterolgehalte dat uit de pas loopt.” Samen met cardioloog dr. Roderik Kraaijenhagen ontwikkelde zij een programma waarbinnen de cliënt kan worden begeleid door verschillende zorgverleners: een diëtist, fysiotherapeut, ergotherapeut, gedragspsycholoog, cardioloog en verpleegkundige.

“Aan het begin stelt de deelnemer twee doelen die hij stapje voor stapje gaat proberen te bereiken”

Begeleiding

“We gaan niet te rigoureus aan de slag, want daarmee voorkom je het risico op een terugval”, vertelt Pinedo. “Aan het begin stelt de deelnemer twee doelen die hij stapje voor stapje gaat proberen te bereiken. Bijvoorbeeld: steeds wat minder zoutinname. Of: steeds wat minder zitten en steeds wat meer wandelen. Je wordt begeleid door zorgprofessionals. Meestal gaat het om coaches die jou het best kunnen helpen bij de afgesproken doelen. Denk aan een gedragspsycholoog wanneer iemand moeite heeft om te stoppen met roken.”

Revalidatie hartpatiënten

Oorspronkelijk is het programma – CardioVitaal – opgezet voor patiënten die een openhartoperatie achter de rug hebben en moeten revalideren. Pinedo: “We werken daarvoor samen met ziekenhuizen. Aanvankelijk werden deelnemers online begeleid én kwamen ze in groepjes bij elkaar op zeven locaties in het land, waar dan ook coaches waren. Corona heeft een streep gehaald door de fysieke ontmoetingen. Dat was voor ons reden om de begeleiding volledig digitaal aan te bieden. Vijf tot tien mensen doen bijvoorbeeld allemaal in hun eigen omgeving oefeningen terwijl ze worden gecoacht door een fysiotherapeut.”

Holistisch

Als een multidisciplinaire aanpak met een holistische kijk en een focus op de psyche een positief effect heeft op de gezondheid van hartpatiënten, waarom zou deze benadering dan niet ook nuttig zijn voor mensen die niet ziek zijn, maar wel risico daarop lopen? Mensen met een te hoge bloeddruk bijvoorbeeld? Vanuit deze gedachte besloten de Hartstichting en Vital10 de handen ineen te slaan.

Pinedo: “De Hartstichting voert campagne om mensen aan te zetten regelmatig hun bloeddruk te meten. In 2019 kon winkelend publiek bijvoorbeeld de bloeddruk laten meten in supermarkten. Op die manier kwam menigeen erachter een te hoge bloeddruk te hebben. Maar wat is dan het vervolg? Ja, mensen kregen adviezen om hun leefstijl te veranderen, maar hoe krijgen zij dat nu werkelijk voor elkaar? Hoe pak je dat aan en houd je het vol? De Hartstichting biedt op korte termijn twintig mensen de kans gratis deel te nemen aan het leefstijlprogramma.

“Mensen kunnen zich na tien weken ook nog tot een coach wenden op het platform, bijvoorbeeld wanneer ze vrezen voor een terugval”

Niet achter de feiten aan

Het programma duurt tien weken. Deelnemers krijgen toegang tot een digitaal platform waar zij contact hebben met hun coaches. Pinedo: “Stel, iemand slaagt er niet in de voorgenomen 10.000 stappen per dag af te leggen. Dan kan hij meteen tips en ondersteuning vragen aan een coach. Dit on demand-karakter van het programma is een voordeel, evenals de continue digitale monitoring van onder meer de bloeddruk. Vergelijk het met de reguliere driemaandencontrole bij de poh in de huisartsenpraktijk. Als de zorgverlener op dat moment constateert dat de bloeddruk is gestegen en van de patiënt hoort dat deze moeite heeft voldoende te bewegen, loop je achter de feiten aan.”

De uitdaging bij een leefstijlverandering is deze een structureel karakter te geven. Pinedo: “Daarom kunnen mensen zich na tien weken ook nog tot een coach wenden op het platform, bijvoorbeeld wanneer ze vrezen voor een terugval.”

“Als zorgprofessionals, ziekenhuizen en zorgverzekeraars de schouders eronder zetten, kunnen ze een heleboel gezondheidsproblemen voorkomen”

Preventie

De vasculair internist houdt in bredere zin een pleidooi voor preventie. “Een artikel in The Lancet vorig jaar beschreef dat van de Amerikaanse zorgkosten in 2016 maar liefst voor 27 procent waren toe te schrijven aan overgewicht, hoge bloeddruk, te hoge nuchtere bloedsuikers, eenzijdige voeding en tabaksgebruik. Als we met elkaar, dus ook ziekenhuizen en zorgverzekeraars, de schouders eronder zetten, kunnen we een heleboel gezondheidsproblemen voorkomen.”

bloeddruk, cardioloog dr. Roderik Kraaijenhagen, hartstichting, leefstijl, vasculair internist dr. Sabine Pinedo, Vital10