DOQ

Dunnere hersenschors bij kinderen en volwassenen met dwangstoornis

 

Zowel volwassenen als kinderen met een dwangstoornis hebben afwijkingen in een deel van de hersenen, de pariëtale hersenschors (zie afbeelding). Dat concluderen neurowetenschappers in een wereldwijde studie, waarin zij ruim 1.900 hersenscans van kinderen en volwassenen met een dwangstoornis vergeleken met die van een vergelijkbaar grote groep gezonde proefpersonen. De afwijkingen hebben mogelijk te maken met het herhalende karakter van dwanghandelingen, denken Premika Boedhoe (promovendus) en prof.dr. Odile van den Heuvel (psychiater en consortiumleider) van VUmc. Vandaag verschenen de resultaten in the American Journal of Psychiatry.

Obsessieve-compulsieve stoornis (OCD), ook wel dwangstoornis genoemd, is een psychiatrische ziekte die zich uit in terugkerende gedachten (obsessies) en herhaalde rituelen (compulsies). Het is bekend dat deze patiënten afwijkingen hebben in de hersendelen die betrokken zijn bij denkfuncties (aandacht, geheugen, denken) en emotionele processen.

Figuur 1: In het rood is het deel van de pariëtale hersenschors aangegeven dat is aangetast bij volwassenen en kinderen met OCD

Zoveel mogelijk hersenscans
Een grote beperking van hersenscanonderzoek is echter de beperkte repliceerbaarheid van onderzoeksresultaten ten gevolge van de vaak kleine groepen die worden onderzocht (mede door de hoge kosten van MRI-onderzoek) en de verschillen in gebruikte analysetechnieken.

Een elegante manier om tot betrouwbaardere resultaten te komen is het samenvoegen van zoveel mogelijk hersenscans en deze allemaal op dezelfde manier te analyseren. Dat is dan ook precies wat de onderzoekers Boedhoe, Van den Heuvel, Dan Stein (Universiteit van Kaapstad) en 69 onderzoekers van 27 verschillende onderzoeksinstituten wereldwijd hebben gedaan. Zij hebben de grootste studie tot dusver uitgevoerd in OCD, met hersenscans van 1.905 mensen met OCD en 1.760 controle proefpersonen.

Levensloop volgen
De onderzoeksresultaten suggereren dat een afwijking in de hersenontwikkeling in de pariëtale hersenschors van patiënten met een dwangstoornis op kinderleeftijd begint en aanhoudt op volwassen leeftijd. Om de resultaten te bevestigen zijn er meer studies nodig die patiënten over de verschillende fasen van de levensloop volgen.

Medicijngebruik
Een andere opmerkelijke uitkomst was dat op de hersenscans van volwassenen met OCD die medicatie gebruiken afwijkingen te zien waren, verspreid over het hele brein. Bij kinderen met OCD die medicijnen nemen waren er vooral in de voorste delen van het brein afwijkingen te onderscheiden. Patiënten die geen medicatie gebruiken hadden vergelijkbare hersenscans als de gezonde controlegroep. ‘Omdat er niet genoeg informatie was over duur, dosis en geschiedenis van medicijngebruik kun je nu nog geen definitieve conclusies trekken over het effect van de antidepressiva en antipsychotica. Daarvoor zou je vervolgonderzoek moeten doen met vergelijkingen voor en na medicatiegebruik’, aldus Van den Heuvel en Boedhoe.

Bron: VUmc
Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: jongen met gepig­menteerde huid­afwijking

Een tienjarige jongen heeft een opvallende laesie op de rechterbovenarm. Bij navraag blijkt deze laesie al jaren aanwezig. In de familie komen geen melanomen voor. De jongen heeft een blanco voorgeschiedenis. Wat is uw diagnose?

Casus: man met klachten van moeizaam plassen

Een man komt met een doorgemaakte blaasontsteking op uw spreekuur. Plassen gaat al een paar jaar langzaamaan moeilijker en moeilijker. De straal is zwak, nogal eens sproeiend en er wordt bijna altijd wat nagedruppeld. Persen helpt niet echt. Wat is uw diagnose?

Iedere arts moet zich voorbereiden op een leven lang leren

Welzijn is een voorwaarde voor professionele en persoonlijke ontwikkeling. En dat is in de medische sector meer dan ooit een punt van zorg, vindt Marjolein van de Pol. “De nieuwe bewegingen moet je gewoon volgen, in welke fase van je carrière je ook zit.”

‘‘Minder eten en meer bewegen’ is echt een misvatting’

Mensen met obesitas hebben vaak te maken met negatieve vooroordelen, ook in de zorg. Daardoor vermindert de kwaliteit van zorg, legt Paige Crompvoets uit. “Uit mijn onderzoek bleek dat mensen met obesitas soms belachelijk gemaakt worden door hun zorgverleners.”

Whispp biedt oplossing voor mensen met stem- en spraak­problemen

Joris Castermans ontwikkelde Whispp, een app die met behulp van AI fluister- en aangedane spraak kan omzetten in een heldere en natuurlijke stem. “Wie nog audio- of video-opnames heeft van de gezonde stem, kan met Whispp de eigen stem van vroeger creëren.”

Artsen voor Kinderen helpt kinderen met een chronische ziekte of beperking

Michel Weijerman van Stichting Artsen voor Kinderen vertelt over hun projecten voor betere zorg en welzijn voor kinderen met een chronische aandoening. “Zo’n 200 zorgprofessionals zijn op vrijwillige basis bij onze poli betrokken. Binnen 48 uur krijg je antwoord.”

Casus: patiënte met dagelijkse neusbloedingen

Een patiënte is de dagelijkse neusbloedingen rechts helemaal zat. Door het dichtknijpen van de neus gedurende 10 minuten stopt de bloeding wel steeds. Wat is uw diagnose?

‘Wees alert op opioïd­misbruik bij patiënten op SEH’

Opioïdgebruik komt bij SEH-patiënten vaker voor dan gemiddeld. Meer bewustzijn over misbruik van deze medicatie is nodig, aldus Joris Holkenborg. “Maar vergeleken met de VS doen we het in Nederland, mede dankzij apothekers en huisartsen, best wel goed.”

Voorkom een burn-out

Huisarts Nico Verhoef onderzocht waarom steeds meer artsen een burn-out krijgen, hoe dit te voorkomen, én geeft tips hoe je het werk leuk houdt voor jezelf. “Een middag per week maakte ik vrij voor kleine chirurgische ingrepen, omdat ik dat heel leuk vind om te doen.”

De zorgverlener als verwonderaar

Steeds meer resultaten wijzen uit dat een goed contact tussen de zorgverlener, het kind en de ouders, veel leed kan voorkomen. Piet Leroy zet zich in voor pijn- en traumavrije zorg bij kinderen. “Ik spreek nooit over lastige ouders, wel over kwetsbare ouders.”