DOQ

Duurzaam gewichts­verlies: ‘Tem de hamster in je brein’

In zijn spreekkamer in het OLVG treft kinderarts Felix Kreier letterlijk en figuurlijk de zware ‘gevallen’. Zijn patiënten hebben niet alleen extreem overgewicht, vaak is er sprake van comorbiditeit waardoor de behandeling complex is. Kreier onderzocht waarom afvallen en op gewicht blijven zo verschrikkelijk moeilijk is. Hij ontwikkelde samen met oud-collega en intercollegiaal coach Maarten Biezeveld een methode waar jong én oud baat bij hebben.

In 2021 had de helft van de volwassen Nederlanders overgewicht, 14% had obesitas. Bij kinderen in de leeftijd tussen 4 en 12 jaar zijn deze percentages respectievelijk 15,5% en 3,6%. Het is dan ook niet vreemd dat in het concept Integraal Zorgakkoord duidelijke afspraken staan om met leefstijlinterventies overgewicht en obesitas aan te pakken. Koren op de molen voor Kreier en Biezeveld die met hun wetenschappelijk onderbouwde ‘Hamster-breinmethode’ mensen binnen en buiten het ziekenhuis helpen bij hun strijd tegen de kilo’s. Samen keren zij zich tegen het paradigma dat afvallen een kwestie is van discipline en doorzettingsvermogen.

Kinderartsen Felix Kreier en Maarten Biezeveld (l)

“Omdat je hamster al miljoenen jaren uitgaat van schaarste zal hij je altijd aanzetten tot eten, ook al is er tegenwoordig genoeg voedsel te vinden”

Kinderarts Felix Kreier

Langzaam

Een idee dat helaas ook onder veel artsen leeft, volgens Kreier. “Het gaat niet om een gebrek aan ruggengraat. Afvallen is gewoon heel erg moeilijk door de manier waarop je brein werkt. Als je dat begrijpt, dan snap je ook dat de oplossing zit in hele kleine stapjes je leefstijl aanpassen.” Het is de hoofdboodschap van de Hamster-breinmethode die Kreier en Biezeveld beschrijven in hun boek Hamster in je brein­. Aanvullend bieden ze een digitaal ondersteuningsprogramma met oefeningen om langzaam en stapsgewijs blijvend gewicht te verliezen. Kreier: “In de spreekkamer stel ik standaard de vraag: Hoelang denk je dat het gaat duren om af te vallen? De meeste kinderen antwoorden dan ‘twee of drie weken’. Maar afvallen lukt alleen als het langzaam gebeurt, en dat is waar we mensen met onze methode bewust van willen maken.”

Hypothalamus

In een traag tempo kilo’s kwijtraken is volgens Kreier en Biezeveld noodzakelijk omdat anders de hamster in je brein zich tegen je keert. “Je gebruikt met name drie hersengebieden bij het veranderen van je leefstijl: de prefrontale cortex, het limbisch systeem en de hypothalamus,” legt Kreier uit. “Je prefrontale cortex helpt je bij het maken van beslissingen en een plan, en je limbisch systeem bij het gemotiveerd blijven om je plan door te zetten. Maar wil je blijvend gewicht verliezen, dan moet je met name begrijpen hoe de hypothalamus functioneert.” Kreier en Biezeveld beschouwen de hypothalamus als een hamster – een aaibaar maar ook driftig knaagdier dat alleen maar bezig is met overleven. Kreier: “De hamster is essentieel, want hij zorgt onder andere voor een goede bloeddruk, temperatuur, vochtbalans en energievoorraad. Omdat je hamster al miljoenen jaren uitgaat van schaarste zal hij je altijd aanzetten tot eten, ook al is er tegenwoordig genoeg voedsel te vinden.”

“Door in korte tijd 5 kilo af te vallen raakt de hamster in paniek; hij doet er alles aan om te zorgen dat je die 5 kilo weer erbij eet, plus 5 voor de zekerheid”

Kinderarts Maarten Biezeveld

Boze hamsters

Wil je duurzaam afvallen dan zul je je hamster moeten temmen zonder hem boos te maken. “Ga je te snel, bijvoorbeeld met een crashdieet, dan denkt je hamster dat er een noodtoestand is”, zegt Biezeveld. “Door in korte tijd 5 kilo af te vallen raakt hij in paniek. Het resultaat: je hamster doet er alles aan om ervoor te zorgen dat je die 5 kilo er weer bij eet, plus 5 voor de zekerheid. Het bekende jojo-effect dat veel mensen zullen herkennen. Boze hamsters komen altijd terug, zeg ik altijd.” De Hamster-breinmethode is erop gestoeld om de hamster tevreden te houden. Aan de hand van verschillende oefeningen leer je in kleine stapjes bewustere keuzes te maken.

“Pak je agenda en anticipeer op moeilijke momenten voor de komende week”

Kinderarts Maarten Biezeveld

Oefenen

Een favoriete oefening van Biezeveld: Pak je agenda en anticipeer op moeilijke momenten voor de komende week. “Als je weet dat de kans groot is dat je woensdag na een hele dag vergaderen op station WTC Zuid zwicht voor een saucijzenbroodje, kun je een plan maken en bijvoorbeeld een appel meenemen.” Een andere opdracht is het plakken van een plaatje van een hamster op de koelkast of voorraadkast als reminder aan je doel om af te vallen. Biezeveld: “Een effectieve opdracht. Deelnemers stuurden ons massaal foto’s van hun met hamsters beplakte koelkasten!”

“Je bereikt het meest als je begrip toont”

Kinderarts Felix Kreier

Toon begrip

Hebben Kreier en Biezeveld nog een suggestie voor zorgcollega’s? “Het is in elk geval belangrijk respectvol te blijven. Niet alleen naar de patiënten toe, maar ook als je over hen praat met collega’s. Realiseer je dat het vaak mensen zijn die jaren en jaren strijden tegen de kilo’s, ze zijn teleurgesteld, boos, verdrietig, radeloos, wanhopig. Je bereikt het meest als je begrip toont.” 

Meer informatie over de Hamster-breinmethode op www.hausofhamster.com.

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Boek over veilige sedatie toepassen op de SEH moet angst wegnemen

Vier SEH- artsen schreven een boek over veilige sedatie op de SEH. Het is bedoeld als naslagwerk en cursusmateriaal, vertellen Mischa Veen en Daniëlle van Winden. “Uniek is dat de informatie ook gericht is op het voorkomen van traumatische ervaringen voor patiënten.”

‘Wij willen over twintig jaar ook nog huisarts zijn’

Ties Janssen vertelt over het manifest ‘De huisarts van morgen’, waarmee de Lovah de continuïteit van de huisartsenzorg wil veiligstellen. “Al jaren wordt er nagedacht over vergrijzing en personeelstekorten in de zorg, en nog steeds kabbelt het maar voort.”

Casus: 13-jarig meisje met een bloedende moedervlek

Een 13-jarig meisje komt op het spreekuur omdat ze sinds enkele dagen een bloedende moedervlek heeft. De moedervlek zit er al sinds enkele maanden en is snel gegroeid en ook wat boller geworden. Verder geen klachten zoals pijn of jeuk. Wat is uw diagnose?

‘Ik heb medewerkers meegenomen naar waar ze het best op hun plek zijn’

Op de afdeling waar Jacqueline Loonen leiding geeft staat ‘persoonsgericht’ centraal, zowel in de patiëntenzorg als in de organisatie. “De patiënt en zorgverlener zijn samen verantwoordelijk. Iedereen komt vanuit zijn of haar expertise met voorstellen tot verbetering.”

Casus: vrouw met verkoudheid en oorpijn

Patiënte zit verkouden tegenover u met oorpijn links. De verkoudheid bestaat sinds gisteren maar de oorpijn is vannacht begonnen. De otalgie is pijnlijker dan de pijn die zij heeft ervaren bij de bevalling van haar kinderen. Het gehoor is links mogelijk iets minder dan rechts. Zij heeft geen koorts. Wat is uw diagnose?

Mededingings­toezicht biedt veel ruimte voor samen­werking

In ons zorgstelsel is veel ruimte voor samenwerking en netwerkvorming, vertelt Marco Varkevisser. “Veel zorgaanbieders denken dat heel veel niet mag van de ACM, terwijl die de afgelopen jaren heeft laten zien dat er juist veel ruimte is voor samenwerking.”

‘Vergroot herken­baarheid anti­biotica’

Een betere herkenbaarheid van antibiotica kan leiden tot verstandiger gebruik en zo helpen in de strijd tegen de wereldwijd groeiende antibioticaresistentie. Annelie Monnier en Heiman Wertheim vertellen over het ABACUS-project. “Resistentie kent geen grenzen.”

Medische hypnose: meer controle over je lijf en emoties

Kinderarts en hypnotherapeut Arine Vlieger vertelt over het gebruik van medische hypnose: “Als je de verwachtingen van de patiënt positief kan beïnvloeden dan heeft dat tevens effect op de behandeling. Taal is dan ook de basis van hypnose.”

Casus: vrouw met melaena, een steeds dikker wordende buik en een uitpuilende navel

Een vrouw wordt gepresenteerd op de Spoedeisende Hulp in verband met sinds 1 dag bestaande melaena. Daarnaast klaagt patiënte over een steeds dikker wordende buik, pijn in de rechter bovenbuik en een uitpuilende navel sinds 6 weken. Tevens zijn haar benen iets dikker geworden. Wat is uw diagnose?

In zes stappen afval op de OK reduceren

Roos Bleckman, Lukas Radema en hun collega’s van het OK Green Team bedachten een stappenplan om het afval op de OK de komende jaren met de helft te reduceren. “Het afdekmateriaal op de OK kon met maar liefst 20% gereduceerd kon worden.”


0
Laat een reactie achterx