Een duurzame omgeving is ook gezond voor de patiënt
U wilt uw praktijk verduurzamen, maar weet niet waar te beginnen? Het gratis e-boek ‘De groene huisartsenpraktijk’ biedt tips en ervaringen van huisartsen die hun voetafdruk al flink hebben teruggebracht. Eén van hen is Anne-Floor van der Stoel. ‘Een gezonde omgeving komt de patiënt ten goede.’
Ze heeft thuis zonnepanelen op het dak en een groentetuin. Ook pakt haar gezin zoveel mogelijk de fiets. Maar ze is geen activist, wil Anne-Floor van der Stoel vooraf gezegd hebben. “Patiëntenzorg staat voor mij bovenaan.” Het mooie is dat duurzaamheid en serviceverlening vaak hand in hand gaan, is haar ervaring. Van der Stoel nam twee jaar geleden een huisartsenpraktijk over in een multidisciplinair zorgcentrum in Hoogezand-Sappemeer. Verschillende eerstelijns zorgverleners zijn samen eigenaar van het pand. De enige bank die deze constructie kon financieren was de Triodos Bank. Die deed dat onder meer op voorwaarde dat het te renoveren pand – een voormalig schoolgebouw – duurzaam zou zijn.
Energiemeter op 0
Nu was dit een ambitie die de initiatiefnemers deelden – en die is waargemaakt. Zo staat de energiemeter er op nul, dankzij 900 zonnepanelen op het dak. Al het afval wordt gescheiden afgevoerd en verwerkt. De ledverlichting is gekoppeld aan bewegingssensoren. De muren zijn extreem goed geïsoleerd. De lucht wordt constant verfrist en het grote glazen dak biedt volop daglicht. Van der Stoel: “Het is niet alleen een prettig idee om in zo’n duurzaam gebouw te werken. Ook dat we hier allemaal bij elkaar zitten, is duurzaam op zich. Patiënten hoeven bijvoorbeeld niet naar het ziekenhuis voor een röntgenfoto. Voor overleg met de thuiszorg of de fysiotherapeut hoef ik ook de deur niet uit.”
“Een tip: betrek je medewerkers erbij. Het geeft energie om samen te bedenken wat je nog meer zouden kunnen doen om te vergroenen”
Quick wins
In het e-boek, uitgebracht door de LHV, de NHG en Stichting Simular, wordt huisartsen aangeraden te beginnen met zogenaamde quick wins, die snel veel opleveren. Zoals doorstroombegrenzing op kranen, het voorschrijven van milieuvriendelijke inhalatiemedicatie en de overstap naar een groene energieleverancier. Dit soort maatregelen nam Van der Stoel voor haar eigen praktijk ook. Zo wordt alle post er digitaal verwerkt. “We printen zo min mogelijk. Ook geen lab-aanvragen of patiëntenberichten uit het Zorgdomein. Patiënten die voor een jaarlijkse griepprik komen, geven we appels en mandarijnen met daarop sticker met de website en het emailadres van onze praktijk. Zo hopen we mensen erop te attenderen dat ze ons online ook goed kunnen bereiken.” Het uitdelen van fruit was een idee van een van de praktijkassistenten, zegt van der Stoel. “Dat is ook meteen een tip: betrek je medewerkers erbij. Het geeft energie om samen te bedenken wat je nog meer zouden kunnen doen om te vergroenen.”
“Soms is het maar de vraag of iets duurzaam is of niet. Als de stroom wordt opgewekt door een kolencentrale: niet”
Visites per e-bike
Sinds haar zoon sterk genoeg is om de 18 kilometers naar school zonder elektrische hulp af te leggen, gebruikt zij diens tweedehands e-bike om visites te rijden in de dorpen rond Hoogezand-Sappemeer. Voor de andere optie, een kleine elektrische auto, vindt ze het nog te vroeg. “Soms is het maar de vraag of iets duurzaam is of niet. Als de stroom wordt opgewekt door een kolencentrale: niet. Dat geldt ook voor de keuze tussen papieren doekjes en doekjes waarvoor de wasmachine steeds moet draaien.” Soms botsten duurzame maatregelen met het belang van de patiënt. “Ik vond het voornamelijk zonde dat pillen worden weggegooid. Sinds ik het e-boek heb gelezen bedacht ik weer hoe vervuilend medicijnen kunnen zijn. Patiënten ergeren zich zelf ook vaak aan die enorme verpakkingen. Ik probeer regelmatiger kleine hoeveelheden voor te schrijven. Maar patiënten betalen ook wat meer per recept – en ze hebben vaak al weinig te besteden. Ook moeten ze dan vaker langs de apotheker.”
“Het begint bij een bewuste keuze, bij de wil om stappen te zetten. Vervolgens zijn er genoeg partijen die daarbij kunnen helpen, bijvoorbeeld met het aanvragen van subsidies.”
Goede voorbeeld
Minder medicatie hoeven voorschrijven: dat zet uiteindelijk nog meer zoden aan de dijk, weet Van der Stoel. “Met een gezonde omgeving stralen we uit dat gezondheid begint met gezond leven en zelfredzaamheid. Veel van onze patiënten hebben behoorlijke sociaal-maatschappelijke uitdagingen. Zij hebben wel wat anders aan hun hoofd dan duurzaamheid. Maar als ik hen, door zelf het goede voorbeeld te geven, kan bewegen op de fiets naar de praktijk te komen, dan is dat op een indirecte manier óók duurzaam.” Heeft ze een advies aan huisartsen die erover denken hun praktijk te vergroenen? “Het begint bij een bewuste keuze, bij de wil om stappen te zetten. Vervolgens zijn er genoeg partijen die daarbij kunnen helpen, bijvoorbeeld met het aanvragen van subsidies. Je hoeft echt niet zelf het wiel uit te vinden.” Ze raadt collega’s ook aan met de tips uit het e-boek aan de slag te gaan. “Het is inspirerend en levert positieve energie op. Voor onszelf, en voor de patiënten.”
Ook aan de slag met het verduurzamen van uw praktijk(voering)?
Hoe pakt u dit aan en op welke manier kunt u vandaag al maatregelen nemen die bijdragen aan het reduceren van energieverbruik, CO2 uitstoot, waterverbruik en watervervuiling? U leest het in
het gratis e-boek ‘De groene huisartsenpraktijk’