DOQ

Eenzaamheid en psychiatrische aandoeningen bij atopische dermatitis

Een cross-sectionele studie binnen de Lifelines Cohortstudie laat een positieve associatie zien tussen atopische dermatitis en eenzaamheid en tussen atopische dermatitis en verschillende psychiatrische aandoeningen. Daarnaast neemt de kans op het rapporteren van een psychiatrische aandoening of eenzaamheid toe met toenemende ziekte-ernst.

Ongeveer 10% van de Nederlanders heeft last van atopische dermatitis (AD). Het hebben van AD zorgt voor een aanzienlijke ziektelast voor patiënten, waaronder een verminderde kwaliteit van leven, een verminderde arbeidsproductiviteit en een slechtere geestelijke gezondheid. Eerdere studies naar de impact van AD op de geestelijke gezondheid van patiënten focuste met name op angst en depressie. Maar er is tot op heden weinig duidelijk over de associatie tussen AD bij volwassenen en andere psychiatrische aandoeningen, en of deze associatie varieert al naar gelang de ernst van de aandoening. Ook geven AD-patiënten aan dat de aandoening van invloed is op hun sociale leven. Als gevolg daarvan kunnen AD-patiënten sociale omgang vermijden en zichzelf isoleren, wat mogelijk leidt tot eenzaamheid. Er is echter nog maar weinig bekend over de associatie tussen AD en eenzaamheid. Zowel de associatie tussen AD en verschillende psychiatrische aandoeningen als AD en eenzaamheid is nu onderzocht in een cross-sectionele studie binnen de Lifelines Cohortstudie.

“AD was geassocieerd met een hogere kans op algehele en sociale eenzaamheid”

Algehele eenzaamheid

De Lifelines Cohortstudie is een multidisciplinair prospectief bevolkingscohortonderzoek naar de gezondheid en het gezondheidsgerelateerde gedrag van bijna 170.000 mensen, woonachtig in het noorden van Nederland. De onderzoekers stuurden voor hun analyse een AD-vragenlijst naar bijna 136.000 deelnemers aan de Lifelines Cohortstudie. Vervolgens includeerden zij 56,896 personen, met een mediane leeftijd van 55,8 jaar, in hun analyse. Zij vonden dat AD positief geassocieerd was met het chronisch vermoeidheidssyndroom, burn-out, depressie, sociale fobie, een paniekstoornis, aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit en een eetstoornis, allen door de patiënten zelf gerapporteerd. Op basis van de gevalideerde Mini International Neuropsychiatric Interview (MINI) was AD geassocieerd met een grotere kans op een paniekstoornis en minstens één angststoornis. Ook zagen de onderzoekers dat AD geassocieerd was met een hogere kans op algehele eenzaamheid en sociale eenzaamheid.

“De kans op psychiatrische aandoeningen en eenzaamheid nam toe met een toenemende mate van ziekte-ernst”

Hoogste prevalentie

Verder liet het onderzoek zien dat patiënten met matige tot ernstige AD de hoogste prevalentie van psychische stoornissen en eenzaamheid hadden, gevolgd door patiënten met milde AD. Mensen zonder AD hadden de laagste prevalentie van psychiatrische stoornissen en eenzaamheid. De kans op het rapporteren van psychiatrische aandoeningen en eenzaamheid nam toe met de ziekte-ernst. Patiënten met matig tot ernstige AD hadden een grotere kans op het chronisch vermoeidheidssyndroom, depressie, sociale fobie, agorafobie, paniekstoornis en een eetstoornis in vergelijking met mensen zonder AD. Ook bleek er een associatie tussen matig tot ernstige AD en algehele eenzaamheid, en emotionele en sociale eenzaamheid.

De onderzoekers concluderen dat een groot deel van de patiënten met AD zich alleen voelt en last heeft van verschillende psychiatrische aandoeningen. Zij geven daarbij aan dat verdere studies nodig zijn om te evalueren of interdisciplinaire zorg, zoals de samenwerking tussen dermatologen en psychiaters, de medische zorg voor deze kwetsbare patiëntengroep kan verbeteren.

Referentie: Zhang J, Loman L, Oldhoff JM, et al. Beyond anxiety and depression: loneliness and psychiatric disorders in adults with atopic dermatitis. Acta Derm Venereol 2023;103:adv9378. doi: 10.2340/actadv.v103.9378.

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Minder administratie, beter contact

AI kan artsen ondersteunen door administratieve lasten te verlichten, ziet Juliën Rezek. Transcriptietools maken automatisch verslagen, waardoor artsen meer tijd hebben voor patiënten. “Hierdoor kunnen artsen dieper ingaan op klachten, wat resulteert in betere zorg.”

‘Laten we allemaal één stapje in elkaars domein zetten’

Zorgverleners hebben nog onvoldoende oog voor het verband tussen mentale klachten, hormonale klachten en hart- en vaatziekten bij vrouwen, aldus Sandra Kooij. Meer samenwerking tussen verschillende disciplines is nodig. “Kijk bij elkaar mee. Geef elkaar advies.”

Casus: oudere patiënte met reukproblemen

Op het spreekuur komt een 70-jarige vrouw in verband met problemen met ruiken. De problemen zijn enkele jaren eerder gestart. Initieel met minder goed ruiken (hyposmie), sinds een half jaar worden geuren steeds vaker als vies ervaren (kakosmie). Wat is uw diagnose?

Casus: man met klachten in de bovenbuik

Een man heeft in toenemende mate klachten van pijn in de bovenbuik. De pijn is zeurend en soms stekend en zit middenin de buik. Wat is uw diagnose?

Van tropenarts naar huisarts op Texel

Josine Blanksma werkte jarenlang als tropenarts voor Artsen zonder Grenzen en is een paar jaar geleden een nieuw avontuur aangegaan: ze werkt nu als huisarts op Texel. “Mijn nieuwe carrièrepad is heus niet minder uitdagend te noemen.”

‘Ik kan niet wachten op de eerste geprinte lasagne’

Ineke Obbema werkt met 3D-geprinte maaltijden voor mensen met slikproblemen bij het Máxima MC. De herkenbare vormen en verbeterde smaak bieden een opvallend alternatief voor traditionele gemalen voeding. “Je kunt meteen proeven dat er een chef-kok achter zit.”

Klimaatimpact onderzoeken voor een heel zorgpad

Lisanne Kouwenberg doet onderzoek naar de milieu-impact van zorgpaden. Dat kan aangrijpingspunten opleveren voor het verlagen van de klimaatimpact. “De meeste studies kijken naar één behandeling. Maar daar zit een heel traject omheen dat er ook aan bijdraagt.”

Help patiënten te stoppen met roken: ‘Minder zenden en meer interacteren’

Marieke Helmus combineert kunst en innovatie om het gesprek over stoppen met roken te starten. Met tools zoals een ‘Chat met je sigaret’-chatbot en humoristische ansichtkaarten helpt ze moeilijk bereikbare groepen om na te denken over hun rookgedrag.

Is er een dokter aan boord?

Wat doe je als er in een vliegtuig om een arts wordt gevraagd? Huisarts en luchtvaartgeneeskundige Peter Nijhof legt uit hoe medische noodgevallen in de lucht worden aangepakt, van de rol van artsen en cabinepersoneel tot het gebruik van medische kits en noodlandingen.

‘Stress verdient centrale plek in het consult’

Chronische stress, vaak gekoppeld aan sociale problemen, kan gezondheidsklachten veroorzaken. Feia Hemke pleit voor meer aandacht hiervoor in de spreekkamer en ontwikkelde tools om dit bespreekbaar te maken. “Hierdoor voorkom je onnodige medicalisering.”