Eerste dubbele handtransplantatie in Nederland: ‘Goed voorbereid met team van specialisten’
In juli is voor het eerst in Nederland een dubbele handtransplantatie uitgevoerd waarbij een patiënte de handen van een overleden donor heeft gekregen, zo meldt Radboudumc. Deze dubbele handtransplantatie is tot stand gekomen door nauwe samenwerking tussen verschillende disciplines die voor zo’n complexe operatie nodig zijn, vanuit heel Nederland; van de specialisten die zich bezighouden met orgaandonatie in en buiten het ziekenhuis, tot medewerkers in OK en IC, plastisch chirurgen, medicatie- en revalidatiespecialisten; verpleegkundigen op zorgafdelingen en daarbuiten; en de medewerking van VWS, NTS en zorgpartners.
Lang revalidatietraject
De patiënte, die door een ernstige ziekte haar gehele linkerhand en een groot deel van haar rechterhand was kwijtgeraakt, gaat nu een lange herstelperiode in, waarbij complicaties niet uit te sluiten zijn. Ze zal nog geruime tijd moeten revalideren voordat zij haar nieuwe handen kan gebruiken. Het lange revalidatietraject is nodig omdat de zenuwen eerst in moeten groeien voordat er gevoel in de vingers ontstaat en de spiertjes in haar handen weer kunnen functioneren. Wel kan zij meteen oefenen, met de spieren in haar onderarm, die voor de grove vingerfunctie zorgen.
De operatie is onder leiding van Prof. Ulrich en Prof. Hovius uitgevoerd. Dietmar Ulrich, afdelingshoofd Plastische Chirurgie: “De operatie is goed verlopen. De patiënte is nu aan het herstellen. We moeten het verloop van het herstel nog wel rustig afwachten. De komende dagen/weken zijn zeer belangrijk. We waren goed voorbereid met een heel team van specialisten. Sneller dan verwacht is een donor gevonden.”
Eerste handtransplantatie Nederland
De eerste succesvolle handtransplantatie vond in 1998 plaats in Frankrijk. Sindsdien zijn er wereldwijd meer dan 100 handtransplantaties uitgevoerd, waarvan 70 dubbele handtransplantaties. De uitkomst van het overgrote merendeel van deze transplantaties is dat de patiënten na een intensieve revalidatie weer een acceptabele handfunctie terugkregen. Het is in Nederland tot nu toe nog niet gedaan omdat het om een zeer langdurig voorbereidingsproces gaat, dat alleen in gespecialiseerde centra kan plaatsvinden. Het aantal patiënten dat voldoet aan de criteria voor handtransplantatie is daarnaast ook beperkt.
De Nederlandse Transplantatie Stichting en het ministerie van VWS zijn uitvoerig geïnformeerd over de ingreep. In het Nederlandse donorregister staat nog niet de keuze vermeld om handen te doneren na overlijden. De mogelijkheid is er wettelijk gezien wel. De donor moest uiteraard als zodanig staan geregistreerd in het Donorregister, maar omdat de handen niet staan vermeld als te doneren lichaamsdeel, moesten de nabestaanden daarover een beslissing nemen. Het behandelteam waardeert het besluit van de nabestaanden zeer.