DOQ

Elektrische neus kan voorspellen of longkankerpatiënt baat heeft bij immuuntherapie

Met een simpele ademanalyse voorspellen of een patiënt met uitgezaaide (niet-kleincellige) longtumor baat heeft bij immuuntherapie? De e-nose kan het. De voordelen zijn duidelijk: patiënten wordt een onnodige, dure therapie bespaard en ze worden niet blootgesteld aan de bijwerkingen van immuuntherapie. De ademanalyse is snel, weinig belastend voor de patiënt en bovendien goedkoop. De accuraatheid is 85 procent, zo blijkt uit onderzoek van Mirte Muller (AVL) en Rianne de Vries (Amsterdam UMC) onder leiding van hoogleraar longziekten Michel van den Heuvel (Radboudumc). De resultaten zijn nu gepubliceerd in Annals of Oncology.

De SpiroNose: een e-nose, gekoppeld aan een online analyseplatform dat speciaal ontwikkeld is voor medisch gebruik (bron: Breathomix)

Dankzij immuuntherapie is de behandeling van patiënten met longkanker de afgelopen jaren sterk verbeterd. Van alle longkankerpatiënten heeft 85 procent een niet-kleincellige tumor. Bij de helft,  zo’n 5000 patiënten, gaat het om een uitgezaaide of vergevorderde vorm. Deze patiënten worden behandeld met immuuntherapie, maar de meerderheid heeft geen baat bij een behandeling met – in dit geval – nivolumab of pembrolizumab. In het onderzoek van Muller (arts-onderzoeker die de patiëntanalyse deed) en de Vries (technisch geneeskundige, die mede de e-nose en analysemethoden ontwikkelde) is bij deze longkankerpatiënten gekeken of je met analyse van de uitgeademde lucht kunt zeggen of ze reageren op immuuntherapie. Bij een kwart van de patiënten kon met zekerheid worden voorspeld dat ze niet gaan reageren op deze behandeling.

Verre van ideaal

De huidige methode onderzoekt tumorweefsel, dat op een invasieve manier wordt verkregen. Dit is belastend voor de patiënt, geeft in minder gevallen een juiste voorspellende waarde en is dus verre van ideaal. Analyse via de e-nose is simpeler en accurater, stelt Mirte Muller. “De methode is niet invasief en kan vrijwel overal worden uitgevoerd, met een uitslag die er binnen enkele seconden uitrolt. Een arts kan dan veel sneller besluiten over een behandeling. Als een behandeling niet werkt, maar in tien procent van alle gevallen toch ernstige bijwerkingen oplevert zoals long-, lever- en darmontstekingen, dan is het mooi als je vooraf kunt bepalen wie er wel of geen baat bij heeft. Zo voorkom je dat een deel van de toch al zieke patiënten alleen maar nadelen ondervindt van de behandeling.”

Eenvoudige ademanalyse

Aan het onderzoek deden 143 patiënten mee. Kort voordat zij met immuuntherapie zouden starten, werd bij hen een ademanalyse met de e-nose gedaan. In dit onderzoek is gebruik gemaakt van de SpiroNose: een e-nose, gekoppeld aan een online analyseplatform dat speciaal ontwikkeld is voor medisch gebruik. De patiënt ademt vijf maal in en uit, gevolgd door een diepe inademing. Gedurende vijf seconden wordt de adem vastgehouden met daarna een langzame uitademing.  In de uitgeademde lucht zit vooral stikstof, zuurstof en CO2. Verder zitten er ook allerlei vluchtige stoffen in zoals ethaan, butaan en methaan. Deze groep Vluchtige Organische Componenten (VOC’s) komen vrij uit processen in het lichaam, zoals een ontsteking of vanuit de stofwisseling.

Geurpatroon

Deze VOC’s kunnen worden gemeten met de e-nose. Rianne de Vries (tevens COO van Breathomix dat de e-nose produceert): “De zeven verschillende sensoren in de e-nose meten het complete mengsel van VOC’s in de uitgeademde lucht. Dit mengsel wordt geanalyseerd en gecorrigeerd voor de omgevingslucht. Uiteindelijk levert dit een individueel geurprofiel op. Dit geurprofiel bleek karakteristiek voor patiënten die geen baat hebben bij immuuntherapie.“  Van den Heuvel is enthousiast over deze eerste resultaten: “Het is een uitstekend voorbeeld van precision medicine, waarbij de behandeling helemaal op de individuele patiënt is gericht. We gebruiken de moleculaire vingerafdruk van de uitademingsgassen om een essentieel kenmerk van de tumor vast te stellen en op basis daarvan wel of geen immuuntherapie te starten. De adem kan belangrijk worden voor de diagnostiek, niet alleen in de oncologie maar ook daarbuiten.”

Bijwerkingen immuuntherapie

Met immuuntherapie wordt de eigen afweer in staat gesteld om de tumor af te breken. Deze vorm van antikanker therapie wordt over het algemeen beter verdragen dan chemotherapie maar kan ook vervelende bijwerkingen hebben. De meest gehoorde klacht is vermoeidheid. In ongeveer tien tot twintig procent van de patiënten veroorzaakt immuuntherapie ook een reactie van de afweer op lichaamseigen cellen. Er ontstaat dan een auto-immuun ontsteking. Bijna alle organen kunnen hierbij betrokken raken. Voorbeelden van dergelijke ontstekingen zijn colitis (darmontsteking), pneumonitis (longontsteking) of hepatitis (ontsteking van de lever). De reacties kunnen heftig zijn en iedereen kan deze bijwerking krijgen. Daarom is het goed dat patiënten die niet reageren, ook niet blootgesteld worden aan dergelijke bijwerkingen.

Bron: Het Antoni van Leeuwenhoek
Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: jongen met gepig­menteerde huid­afwijking

Een tienjarige jongen heeft een opvallende laesie op de rechterbovenarm. Bij navraag blijkt deze laesie al jaren aanwezig. In de familie komen geen melanomen voor. De jongen heeft een blanco voorgeschiedenis. Wat is uw diagnose?

Casus: man met klachten van moeizaam plassen

Een man komt met een doorgemaakte blaasontsteking op uw spreekuur. Plassen gaat al een paar jaar langzaamaan moeilijker en moeilijker. De straal is zwak, nogal eens sproeiend en er wordt bijna altijd wat nagedruppeld. Persen helpt niet echt. Wat is uw diagnose?

Iedere arts moet zich voorbereiden op een leven lang leren

Welzijn is een voorwaarde voor professionele en persoonlijke ontwikkeling. En dat is in de medische sector meer dan ooit een punt van zorg, vindt Marjolein van de Pol. “De nieuwe bewegingen moet je gewoon volgen, in welke fase van je carrière je ook zit.”

‘‘Minder eten en meer bewegen’ is echt een misvatting’

Mensen met obesitas hebben vaak te maken met negatieve vooroordelen, ook in de zorg. Daardoor vermindert de kwaliteit van zorg, legt Paige Crompvoets uit. “Uit mijn onderzoek bleek dat mensen met obesitas soms belachelijk gemaakt worden door hun zorgverleners.”

Whispp biedt oplossing voor mensen met stem- en spraak­problemen

Joris Castermans ontwikkelde Whispp, een app die met behulp van AI fluister- en aangedane spraak kan omzetten in een heldere en natuurlijke stem. “Wie nog audio- of video-opnames heeft van de gezonde stem, kan met Whispp de eigen stem van vroeger creëren.”

Artsen voor Kinderen helpt kinderen met een chronische ziekte of beperking

Michel Weijerman van Stichting Artsen voor Kinderen vertelt over hun projecten voor betere zorg en welzijn voor kinderen met een chronische aandoening. “Zo’n 200 zorgprofessionals zijn op vrijwillige basis bij onze poli betrokken. Binnen 48 uur krijg je antwoord.”

Casus: patiënte met dagelijkse neusbloedingen

Een patiënte is de dagelijkse neusbloedingen rechts helemaal zat. Door het dichtknijpen van de neus gedurende 10 minuten stopt de bloeding wel steeds. Wat is uw diagnose?

‘Wees alert op opioïd­misbruik bij patiënten op SEH’

Opioïdgebruik komt bij SEH-patiënten vaker voor dan gemiddeld. Meer bewustzijn over misbruik van deze medicatie is nodig, aldus Joris Holkenborg. “Maar vergeleken met de VS doen we het in Nederland, mede dankzij apothekers en huisartsen, best wel goed.”

Voorkom een burn-out

Huisarts Nico Verhoef onderzocht waarom steeds meer artsen een burn-out krijgen, hoe dit te voorkomen, én geeft tips hoe je het werk leuk houdt voor jezelf. “Een middag per week maakte ik vrij voor kleine chirurgische ingrepen, omdat ik dat heel leuk vind om te doen.”

De zorgverlener als verwonderaar

Steeds meer resultaten wijzen uit dat een goed contact tussen de zorgverlener, het kind en de ouders, veel leed kan voorkomen. Piet Leroy zet zich in voor pijn- en traumavrije zorg bij kinderen. “Ik spreek nooit over lastige ouders, wel over kwetsbare ouders.”


0
Laat een reactie achterx