DOQ

EMDR helpt bij PTSS en angst gerelateerd aan bevalling

Ongeveer een op de tien vrouwen ervaart haar bevalling als traumatisch. Bij zo’n 13% van hen leidt dit tot PTSS. EMDR is een bewezen effectieve behandeling bij PTSS, ook als dit het gevolg is van een traumatische bevallingservaring. Volgens gynaecoloog Claire Stramrood is het belangrijk dat de betrokken zorgverleners de klachten herkennen. En dat zij doorverwijzen naar een GZ-psycholoog met een EMDR-opleiding, zoals Simone van Leipsig-Beekman. 

Simone van Leipsig-Beekman, specialist in psychologische zorg rondom zwangerschap en geboorte, behandelt vrouwen met PTSS of enkele PTSS-klachten meestal met EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing). “In een EMDR-sessie wordt de traumatische herinnering weer even zo levendig mogelijk opgehaald uit het geheugen,” legt Van Leipsig uit. “Tegelijkertijd wordt een afleidende taak aangeboden. Doorgaans is dat het volgen met de ogen van snelle handbewegingen die de therapeut maakt. Deze afleidende taak zorgt ervoor dat er geen ruimte meer overblijft voor de emotionele lading van de herinnering, waardoor de spanning in het lichaam afneemt en een vrouw nieuwe betekenissen kan geven aan de gebeurtenissen.”

“In een EMDR-sessie wordt de traumatische herinnering weer even zo levendig mogelijk opgehaald uit het geheugen”

GZ-psycholoog Simone van Leipsig Beekman

PTSS-symptomen nemen af

Door het verwerkingsproces wordt de herinnering opnieuw – maar nu op een goede manier – opgeslagen in het geheugen. Van Leipsig: “Als een vrouw dan weer terugdenkt aan of geconfronteerd wordt met de herinnering in het dagelijks leven, merkt ze dat deze neutraal voelt in haar lichaam en dat de symptomen van PTSS afnemen. Je kunt je voorstellen dat een vrouw dan ook beter kan afstemmen op de behoeften van haar baby of meer kan genieten van het moederschap. “Mocht een vrouw geen PTSS(-klachten) hebben, maar wel angstig zijn voor de bevalling, al dan niet door een eerdere bevallingservaring, dan kan er ook EMDR worden toegepast,” zegt gynaecoloog Claire Stramrood, expert op het gebied van bevallingsgerelateerde PTSS en trauma. “Mindfulness en haptotherapie zijn in dat geval ook bewezen effectief.”

“Vrouwen onderdrukken hun klachten of zijn druk met hun baby. Op het moment dat ze weer zwanger zijn, komen de klachten pas echt tot uiting”

Gynaecoloog Claire Stramrood

EMDR veilig in de zwangerschap

Van Leipsig ziet in haar praktijk vaak dat vrouwen met bevallingsgerelateerde PTSS of angst pas hulp zoeken in een volgende zwangerschap. “Vrouwen onderdrukken hun klachten of zijn druk met hun baby,” zegt Stramrood. “Op het moment dat ze weer zwanger zijn, komen de klachten pas echt tot uiting. Dan realiseren zij zich realiseren dat er weer een bevalling aankomt en ze daar angstig voor worden.” Stramrood benadrukt dat uit onderzoek van OLVG in Amsterdam blijkt dat EMDR ook veilig kan worden toegepast in de zwangerschap.

Screenen en herkennen

De belangrijkste rol van gynaecologen en verloskundigen is screenen en herkennen van PTSS(-klachten), zegt Stramrood. “Tijdens de bevalling, in de kraamweek, bij de nacontrole óf in een volgende zwangerschap kun je de indruk krijgen dat een vrouw haar bevalling als heel naar heeft ervaren. Je kunt natuurlijk ook zelf vragen hoe ze haar bevalling heeft ervaren en hoe ze erop terugkijkt. In de richtlijn Bevallingsgerelateerde PTSS staan screeningsvragenlijsten die je daarbij kunt gebruiken.”

De belangrijkste symptomen van PTSS zijn herbeleven, vermijden, negatieve gedachten en stemming en hyperactivatie”

Gynaecoloog Claire Stramrood

Symptomen PTSS

“De belangrijkste symptomen van PTSS zijn herbeleven, vermijden, negatieve gedachten en stemming en hyperactivatie,” zegt Stramrood. “Naar het herbeleven van de bevalling kun je het makkelijkst vragen, en daar komen vrouwen zelf ook het snelste mee. Herbelevingen dienen zich aan in de vorm van nachtmerries of flashbacks. Of een vrouw krijgt een fysieke reactie als ze opnieuw het ziekenhuis binnenstapt, zoals benauwdheid of hartkloppingen. Dat valt dan bijvoorbeeld op bij de nacontrole.”

GZ-psycholoog met EMDR-opleiding

Stramrood adviseert gynaecologen en verloskundigen om gebruik te maken van de keuzekaart ‘Nare bevallingservaring’ die te vinden is op Thuisarts.nl. “Je hoeft het niet zelf te behandelen, maar je moet wel weten naar wie je kunt verwijzen. Ga dus na welke GZ-psychologen met een EMDR-opleiding er in jouw regio zijn. Als ze affiniteit met de doelgroep hebben is dat een pré. Dat zien we gelukkig steeds meer, mede dankzij de cursus ‘EMDR-behandeling bij bevallingsgerelateerde PTSS en angst’ die Simone en ik samen geven. Heeft een vrouw geen PTSS, maar kijkt ze wel negatief terug op de bevalling, dan kan een gesprek met een verloskundig coach of de praktijkondersteuner van de huisarts ook zinvol zijn.”

Referenties:

  1. Richtlijn Bevallingsgerelateerde PTSS en PTSS-klachten
  2. Keuzekaart ‘Nare bevallingervaring’ op Thuisarts.nl
  3. Cursus ‘EMDR-behandeling bij bevallingsgerelateerd PTSS en angst’
Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: jongen met gepig­menteerde huid­afwijking

Een tienjarige jongen heeft een opvallende laesie op de rechterbovenarm. Bij navraag blijkt deze laesie al jaren aanwezig. In de familie komen geen melanomen voor. De jongen heeft een blanco voorgeschiedenis. Wat is uw diagnose?

Casus: man met klachten van moeizaam plassen

Een man komt met een doorgemaakte blaasontsteking op uw spreekuur. Plassen gaat al een paar jaar langzaamaan moeilijker en moeilijker. De straal is zwak, nogal eens sproeiend en er wordt bijna altijd wat nagedruppeld. Persen helpt niet echt. Wat is uw diagnose?

Iedere arts moet zich voorbereiden op een leven lang leren

Welzijn is een voorwaarde voor professionele en persoonlijke ontwikkeling. En dat is in de medische sector meer dan ooit een punt van zorg, vindt Marjolein van de Pol. “De nieuwe bewegingen moet je gewoon volgen, in welke fase van je carrière je ook zit.”

‘‘Minder eten en meer bewegen’ is echt een misvatting’

Mensen met obesitas hebben vaak te maken met negatieve vooroordelen, ook in de zorg. Daardoor vermindert de kwaliteit van zorg, legt Paige Crompvoets uit. “Uit mijn onderzoek bleek dat mensen met obesitas soms belachelijk gemaakt worden door hun zorgverleners.”

Whispp biedt oplossing voor mensen met stem- en spraak­problemen

Joris Castermans ontwikkelde Whispp, een app die met behulp van AI fluister- en aangedane spraak kan omzetten in een heldere en natuurlijke stem. “Wie nog audio- of video-opnames heeft van de gezonde stem, kan met Whispp de eigen stem van vroeger creëren.”

Artsen voor Kinderen helpt kinderen met een chronische ziekte of beperking

Michel Weijerman van Stichting Artsen voor Kinderen vertelt over hun projecten voor betere zorg en welzijn voor kinderen met een chronische aandoening. “Zo’n 200 zorgprofessionals zijn op vrijwillige basis bij onze poli betrokken. Binnen 48 uur krijg je antwoord.”

Casus: patiënte met dagelijkse neusbloedingen

Een patiënte is de dagelijkse neusbloedingen rechts helemaal zat. Door het dichtknijpen van de neus gedurende 10 minuten stopt de bloeding wel steeds. Wat is uw diagnose?

‘Wees alert op opioïd­misbruik bij patiënten op SEH’

Opioïdgebruik komt bij SEH-patiënten vaker voor dan gemiddeld. Meer bewustzijn over misbruik van deze medicatie is nodig, aldus Joris Holkenborg. “Maar vergeleken met de VS doen we het in Nederland, mede dankzij apothekers en huisartsen, best wel goed.”

Voorkom een burn-out

Huisarts Nico Verhoef onderzocht waarom steeds meer artsen een burn-out krijgen, hoe dit te voorkomen, én geeft tips hoe je het werk leuk houdt voor jezelf. “Een middag per week maakte ik vrij voor kleine chirurgische ingrepen, omdat ik dat heel leuk vind om te doen.”

De zorgverlener als verwonderaar

Steeds meer resultaten wijzen uit dat een goed contact tussen de zorgverlener, het kind en de ouders, veel leed kan voorkomen. Piet Leroy zet zich in voor pijn- en traumavrije zorg bij kinderen. “Ik spreek nooit over lastige ouders, wel over kwetsbare ouders.”


0
Laat een reactie achterx