DOQ

EULAR publiceert COVID-aanbevelingen voor reumapatiënten

De EULAR (EUropean League Against Rheumatism) heeft richtlijnen opgesteld voor reumapatiënten die te maken krijgen met het coronavirus en COVID-19. De richtlijnen zijn het resultaat van online overleg tussen 22 Europese experts in de reumatologie. De EULAR hoopt dat dit document specifiekere richtlijnen geeft die gelden voor reumapatiënten. Dat schrijven onderzoekers van het Amsterdam Rheumatology & Immunology Center (ARC).

Sinds de uitbraak van de coronapandemie hebben verschillende overheden en organisaties, zowel nationaal als internationaal, richtlijnen gepubliceerd die bijdragen aan de preventie, diagnose en behandeling van een infectie met het coronavirus en COVID-19. Die richtlijnen gelden echter voor iedereen, niet voor reumapatiënten in het bijzonder. Dat maakt ze vaak te beperkend, of juist te ruim voor specifieke patiëntengroepen. De EULAR besloot daarom een lijst met aanbevelingen samen te stellen die gelden voor Europese reumatologen en hun patiënten. 

(bron foto pixabay)

Taskforce

De EULAR besloot snel te schakelen met betrekking tot het publiceren van deze richtlijnen. Hoofdreden daarvoor was de overvloed aan fake news, terwijl reumapatiënten vragen hebben voor hun behandelend arts met betrekking tot COVID-19 en hun behandeltraject. De EULAR besloot daarom niet te wachten tot het verschijnen van robuuste wetenschappelijke kennis over dit onderwerp, maar een taskforce in te stellen die een consensusdocument kon opstellen, gebaseerd op de huidige kennis. Deze groep bestond uit 22 reumatologen en immunologen van statuur, die in april via videoconferencing vergaderden over de richtlijnen. De taskforce werd geleid door prof. dr. Robert Landewé van het Amsterdam Rheumatology & Immunology Center (ARC). Alle onderzoekers genoemd in het artikel maakten deel uit van de groep.

Principes en aanbevelingen

De taskforce kwam tot vijf overkoepelende principes:

  • Tot nu toe is er nog geen bewijs dat reumapatiënten meer risico hebben op infectie met het coronavirus dan anderen. Ook de prognose lijkt onveranderd bij deze patiënten. 
  • De diagnose COVID-19 bij reumapatiënten moet primair worden gesteld door een expert op dit vakgebied, zoals een longarts, internist of specialist op dit gebied.
  • Als veranderen of staken van de behandeling ter sprake komt, houdt de reumatoloog daarvoor de verantwoordelijkheid.
  • Het gebruik van immuunsuppressiva voor het behandelen van COVID-19 is een multidisciplinaire aangelegenheid. 
  • Off-labelgebruik van DMARDs voor de behandeling van COVID-19 buiten klinische trials moet worden vermeden. 

Daarnaast stelden de experts de volgende aanbevelingen op:

  • Reumapatiënten wordt aangeraden zich te houden aan de geldende preventie- en controlemaatregelen, zoals de gezondheidsautoriteiten die hebben opgesteld. 
  • Reumapatiënten wordt geadviseerd om zich te houden aan dezelfde preventie- en controlemaatregelen als niet-reumapatiënten.
  • Patiënten die geen COVID-19 hebben, kunnen hun behandeling ongewijzigd voortzetten.
  • Consulten kunnen tijdelijk worden stopgezet als de klachten stabiel zijn en geen toxiciteit voor geneesmiddelen aanwezig is. 
  • Bij actieve ziekte, onlangs gestarte therapie of als een verandering in therapie nodig is, kan de patiënt in samenspraak met de behandelend arts overleggen of de risico’s een ziekenhuisbezoek rechtvaardigen. Een afspraak kan ook plaatsvinden op afstand. 
  • In het geval van een polibezoek moet het behandelteam de patiënt inlichten over het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen.
  • Reumapatiënten zonder COVID-19, maar die wel in contact zijn geweest met iemand met het coronavirus zouden zich zelf ook moeten laten testen op het virus.
  • Reumapatiënten met COVID-19 onder behandeling met glucocorticoïden hoeven deze behandeling niet te staken.
  • Bij reumapatiënten met milde COVID-19-klachten die worden behandeld met een DMARD kan aanpassing van de behandeling nodig zijn. Het behandelteam kan dit individueel bespreken.
  • Reumapatiënten met verergerende COVID-19-klachten moeten in contact worden gebracht met een specialist op het gebied van COVID-19. Mocht een reumapatiënt als gevolg van deze klachten worden opgenomen, dan kan deze daarvoor dezelfde behandeling ontvangen dan andere patiënten.
  • Reumapatiënten zonder symptomen van COVID-19 wordt aangeraden een nieuwe vaccinatie aan te vragen volgens de EULAR-aanbevelingen, met in het bijzonder aandacht voor pneumokokken en influenza.
  • Bij reumapatiënten die worden behandeld met cyclofosfamide of glucocorticoïden, wordt profylaxe aangeraden voor Pneumocystis Jiroveci.

Levend document

De EULAR ziet deze aanbevelingen als een ‘levend document’: het is bedoeld als een startpunt, dat kan worden aangepast als er nieuwe bevindingen bekend zijn die een mogelijke impact hebben op patiënten met reumatische aandoeningen. Daarbij heeft de commissie zoveel mogelijk in de pas willen lopen met de Amerikaanse, Duitse en Britse beroepsverenigingen. De taskforce hoopt dat deze aanbevelingen op termijn niet meer nodig zullen zijn, naarmate meer wetenschappelijk bewijs beschikbaar komt over de behandeling van COVID-19 bij reumapatiënten. Zij hoopt dat dit document een stimulans vormt voor verder onderzoek op dit gebied.


EULAR Provisional Recommendations for the Management of Rheumatic and Musculoskeletal Diseases in the Context of SARS-CoV-2. Landewe RB, Machado PM, Kroon F et al. Ann Rheum Dis. 2020 Jul;79(7):851-858. doi: 10.1136/annrheumdis-2020-217877.

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

De patiënt doet lastig, en dan?

Patiënten met een persoonlijkheidsstoornis kunnen soms veel losmaken, zowel in het behandeltraject als bij de arts. Thom van den Heuvel geeft handvatten voor het omgaan met deze patiëntengroep. “Het contact vraagt meer tijd en legt tegelijk emotionele druk op de arts."

Vind meertalige zorgverleners via ikspreekmeerdan.nl

Als anios in een huisartsenpraktijk in Amsterdam merkte Daan Frehe dat taal voor veel patiënten een barrière vormt voor het krijgen van goede zorg. “Via ikspreekmeerdan.nl kan nu een zorgverlener met een gedeelde taal en cultuur gevonden worden. Dat is enorm waardevol.”

Casus: man met een veranderde vlek op het been

Een 72-jarige man presenteert zich op uw spreekuur met een veranderde plek op het bovenbeen rechts. De vlek is gegroeid en van kleur veranderd. De patiënt heeft een licht huidtype en een voorgeschiedenis van basaalcelcarcinoom. Wat is uw diagnose?

Maak van wachttijd in de ggz hersteltijd: vijf praktische adviezen

Sanne Booij en Christien Slofstra willen af van de stille wachttijd in de ggz. Met hulp van de huisarts kan het herstel al beginnen, nog vóór de intake. “Deze periode hoeft geen verloren tijd te zijn.”

Beteugelen geneesmiddel­prijzen noodzakelijk voor betaalbare zorg

Wilbert Bannenberg strijdt met Stichting Farma ter Verantwoording tegen excessieve geneesmiddelprijzen. Zijn missie: winsten beteugelen om zorg toegankelijk te houden. “Geneesmiddelprijzen moeten beteugeld gaan worden, anders wordt de zorg onbetaalbaar.”

Casus: vrouw met veranderd defecatiepatroon

Een vrouw wordt naar de polikliniek gestuurd in verband met een veranderd defecatiepatroon. Ze heeft wat frequenter dan gebruikelijk ontlasting. Er zijn wat vage buikklachten in de zin van rommelingen en krampen. Ze gebruikt geen medicatie. Wat is uw diagnose?

‘We willen de maatschappij met de gezond­heids­zorg verbinden’

Huisarts Bernard Leenstra wil dat álle Nederlanders goed leren handelen in levensbedreigende situaties. Met zijn initiatief Schok & Pomp biedt hij leuke en tijdbesparende cursussen in levensreddend handelen en probeert hij maatschappij en gezondheidszorg te verbinden.

Trends in brandwonden bij kinderen

Zijn er meer brandwonden bij kinderen, of worden ze sneller doorverwezen? Arts-onderzoeker Frederique Kemme en chirurg Annebeth de Vries volgden de cijfers. “Er komen meer kinderen naar het brandwondencentrum.”

Veel kanker in de toekomst door CT-scans

Een recente analyse wijst op tienduizenden toekomstige kankergevallen door CT-scans. Cardio-thoracaal radioloog Firdaus Mohamed Hoesein pleit voor zorgvuldig gebruik: “Alleen als het écht nodig is en met een zo laag mogelijke dosis.”

‘Zorg dat de digitale weg niet de enige ingang naar de maatschap­pij wordt’

Steeds vaker gaat zorg via de digitale weg. Nicole Goedhart onderzoekt de toegankelijkheid van de (online) samenleving en geeft tips hoe de zorgverlener de zorg toegankelijk voor iedereen houdt. “Een afstand tot de online wereld kan gezondheidsverschillen vergroten.”