DOQ

Exome-sequencing nuttig voor prenatale diagnostiek bij niet-immune hydrops foetalis

In een grote caseserie van 127 foetussen met onverklaarde niet-immune hydrops foetalis werd bij ongeveer eenderde deel een genetische variant vastgesteld. Deze gegevens illustreren het nut van prenatale exome-sequencing om in geval van niet-immune hydrops foetalis prospectief ernstige genetische ziekten vast te stellen.

Niet-immune hydrops foetalis heeft een opvallende verschijning op de echografie en wordt klassiek gedefinieerd door de aanwezigheid van een pathologische vochtophoping op minstens twee foetale plaatsen, inclusief de sereuze holtes (pericardiaal, pleuraal en peritoneaal), met bijbehorend huidoedeem.
Niet-immune hydrops foetalis komt voor bij tot 1 op 1700 foetussen en heeft meerdere oorzaken, waaronder chromosomale afwijkingen, structurele misvormingen (vooral cardiaal en thoracaal), aangeboren stofwisselingsstoornissen (inborn errors of metabolism) en intra-uteriene infecties.

(Foto: Pixabay)

Pathogene genetische varianten

Het fenotype is meestal verschillend, maar recentelijk zijn een toegenomen nekplooidikte en cystische hygroma tijdens het eerste trimester toegevoegd aan de diagnostische criteria. De perinatale sterfte van foetussen die deze kenmerken tijdens het eerste trimester hebben, is bijzonder hoog. Een grote nekplooidikte (> 5 mm), cystische hygroma en vermoedelijk lymfatisch gerelateerde hydrops foetalis zijn allemaal gerelateerd aan pathogene genetische varianten die voorspellend zijn voor slechte uitkomsten.
Met exome-sequencing kan het grootste deel van het eiwitcoderende genoom in kaart gebracht worden. In twee prospectieve studies waarin exome-sequencing is gebruikt om de structurele anomalieën van de foetus te evalueren, werden bij 9% en 24% van de foetussen met niet-immune hydrops foetalis diagnostische varianten vastgesteld.

Hoge diagnostische opbrengst

In deze studie is een reeks van 127 opeenvolgende onverklaarde gevallen van niet-immune hydrops foetalis geëvalueerd, gedefinieerd als de aanwezigheid van foetale ascites, pleurale of pericardiale effusie, huidoedeem, cystische hygroma, toegenomen nekplooidikte of een combinatie hiervan.
Het primaire eindpunt was de diagnostische opbrengst van exome-sequencing voor de detectie van genetische varianten die werden geclassificeerd als pathogeen of waarschijnlijk pathogeen volgens de criteria van het American College of Medical Genetics and Genomics.
Bij 37 van de 127 gevallen van niet-immune hydrops foetalis (29%) werden diagnostische genetische varianten vastgesteld. Daaronder zaten varianten die betrokken zijn bij de volgende aandoeningen:

  • aangedane RAS-MAPK-pathway, ook wel bekend als RASopathieën (30% van de genetische diagnoses);
  • aangeboren stofwisselingsstoornissen en musculoskeletale aandoeningen (ieder 11%);
  • lymfatische, neurologische ontwikkelingsstoornissen en cardiovasculaire en hematologische aandoeningen (ieder 8%).

De prognose varieerde van een relatief milde uitkomst tot overlijden tijdens de perinatale periode.

Meestal autosomaal dominante overerving

Secundaire eindpunten waren het percentage gevallen van niet-immune hydrops foetalis die gepaard gingen met specifieke genetische aandoeningen en het percentage varianten waarbij sprake was van overerving.
De 37 gevallen waarbij sprake was van een diagnostische variant, kenden de volgende overervingspatronen:

  • in 68% van de gevallen een autosomaal dominante overerving, waarvan de meerderheid (88%) de novo was en de rest (12%) erfelijk;
  • in 27% van de gevallen een autosomaal recessieve overerving, die in vrijwel alle gevallen (95%) erfelijk en de rest (5%) de novo was; en
  • één geval een X-gebonden recessieve overerving en één geval een onzekere overerving.

In twaalf andere gevallen werden potentieel diagnostische varianten vastgesteld.


Referentie: Sparks TN, Lianoglou BR, Adami RR, et al. Exome Sequencing for Prenatal Diagnosis in Nonimmune Hydrops Fetalis. N Engl J Med. 2020;383:1746-1756. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33027564/, https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa2023643
Kilby MD. N Engl J Med. 2020;383:1785-1786. Nonimmune Hydrops Fetalis – More Than Meets the Eye? https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33027567/

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Minder administratie, beter contact

AI kan artsen ondersteunen door administratieve lasten te verlichten, ziet Juliën Rezek. Transcriptietools maken automatisch verslagen, waardoor artsen meer tijd hebben voor patiënten. “Hierdoor kunnen artsen dieper ingaan op klachten, wat resulteert in betere zorg.”

‘Laten we allemaal één stapje in elkaars domein zetten’

Zorgverleners hebben nog onvoldoende oog voor het verband tussen mentale klachten, hormonale klachten en hart- en vaatziekten bij vrouwen, aldus Sandra Kooij. Meer samenwerking tussen verschillende disciplines is nodig. “Kijk bij elkaar mee. Geef elkaar advies.”

Casus: oudere patiënte met reukproblemen

Op het spreekuur komt een 70-jarige vrouw in verband met problemen met ruiken. De problemen zijn enkele jaren eerder gestart. Initieel met minder goed ruiken (hyposmie), sinds een half jaar worden geuren steeds vaker als vies ervaren (kakosmie). Wat is uw diagnose?

Casus: man met klachten in de bovenbuik

Een man heeft in toenemende mate klachten van pijn in de bovenbuik. De pijn is zeurend en soms stekend en zit middenin de buik. Wat is uw diagnose?

Van tropenarts naar huisarts op Texel

Josine Blanksma werkte jarenlang als tropenarts voor Artsen zonder Grenzen en is een paar jaar geleden een nieuw avontuur aangegaan: ze werkt nu als huisarts op Texel. “Mijn nieuwe carrièrepad is heus niet minder uitdagend te noemen.”

‘Ik kan niet wachten op de eerste geprinte lasagne’

Ineke Obbema werkt met 3D-geprinte maaltijden voor mensen met slikproblemen bij het Máxima MC. De herkenbare vormen en verbeterde smaak bieden een opvallend alternatief voor traditionele gemalen voeding. “Je kunt meteen proeven dat er een chef-kok achter zit.”

Klimaatimpact onderzoeken voor een heel zorgpad

Lisanne Kouwenberg doet onderzoek naar de milieu-impact van zorgpaden. Dat kan aangrijpingspunten opleveren voor het verlagen van de klimaatimpact. “De meeste studies kijken naar één behandeling. Maar daar zit een heel traject omheen dat er ook aan bijdraagt.”

Help patiënten te stoppen met roken: ‘Minder zenden en meer interacteren’

Marieke Helmus combineert kunst en innovatie om het gesprek over stoppen met roken te starten. Met tools zoals een ‘Chat met je sigaret’-chatbot en humoristische ansichtkaarten helpt ze moeilijk bereikbare groepen om na te denken over hun rookgedrag.

Is er een dokter aan boord?

Wat doe je als er in een vliegtuig om een arts wordt gevraagd? Huisarts en luchtvaartgeneeskundige Peter Nijhof legt uit hoe medische noodgevallen in de lucht worden aangepakt, van de rol van artsen en cabinepersoneel tot het gebruik van medische kits en noodlandingen.

‘Stress verdient centrale plek in het consult’

Chronische stress, vaak gekoppeld aan sociale problemen, kan gezondheidsklachten veroorzaken. Feia Hemke pleit voor meer aandacht hiervoor in de spreekkamer en ontwikkelde tools om dit bespreekbaar te maken. “Hierdoor voorkom je onnodige medicalisering.”