Geen gunstig effect van ivermectine bij COVID-19

De behandeling met ivermectine verminderde niet het aantal ziekenhuisopnames vanwege progressie van COVID-19. Ook de noodzaak om poliklinische patiënten met vroege COVID-19 langdurig op de spoedeisende hulp te observeren, nam niet af bij behandeling met ivermectine. Deze resultaten van de TOGETHER-studie verschenen in NEJM.

Hoewel er vaccins beschikbaar zijn tegen SARS-CoV-2, zijn er wereldwijd grote uitdagingen wat betreft de productie en verdeling daarvan. Daarom blijft er behoefte aan goedkope, algemeen beschikbare en effectieve therapieën tegen COVID-19. Een aantrekkelijke mogelijkheid is om bestaande medicijnen, die algemeen verkrijgbaar zijn en met redelijk goed begrepen veiligheidsprofielen, te gebruiken voor deze nieuwe indicatie.  

Antiparasitair medicijn

Een medicijn dat veel belangstelling heeft gekregen, is ivermectine. Dit medicijn wordt meestal gebruikt als een antiparasitair medicijn. Ivermectine remt de chloridekanalen van wormparasieten en blijkt werkzaam te zijn voor de behandeling van onchocerciasis, strongyloidiasis en ectoparasitaire infectie, zoals schurft. De antivirale activiteit van ivermectine is in vitro onderzocht tegen een spectrum van virussen, waaronder SARS-CoV-1, hiv, dengue, Zika, gelekoorts en vogelgriep.
Er zijn meer dan 60 gerandomiseerde studies naar ivermectine voor de behandeling van COVID-19 geregistreerd. De bevindingen van maar liefst 31 klinische studies zijn inmiddels gerapporteerd, maar waren tegenstrijdig. Verschillende groepen interpreteren het bewijs anders. De meeste studies waren klein en van verschillende studies zijn de publicaties teruggetrokken vanwege bezorgdheid over de geloofwaardigheid.

TOGETHER-studie

In Brazilië is een gerandomiseerde, placebo-gecontroleerde, adaptieve platformstudie uitgevoerd, ‘TOGETHER’ genaamd. Het doel was evaluatie van de werkzaamheid van ivermectine ter preventie van progressie van COVID-19, waarbij een opname nodig was onder poliklinische patiënten met een SARS-CoV-2-infectie. In deze studie zijn verschillende interventies beoordeeld. In de huidige publicatie staan alleen de resultaten bij gebruik van ivermectine versus placebo.
Het primaire eindpunt was een samenstelling van ziekenhuisopnames als gevolg van COVID-19 binnen 28 dagen na randomisatie of een bezoek aan de spoedeisende hulp vanwege een klinische verslechtering van COVID-19, gedefinieerd als een observatieperiode van > 6 uur, binnen 28 dagen na randomisatie. Een primaire uitkomstmaat trad op bij 100 patiënten (14,7%) in de ivermectine-groep en bij 111 patiënten (16,3%) in de placebogroep. Dit komt neer op een relatief risico van 0,90 (95% BI: 0,70-1,16). Van de 211 gebeurtenissen met een primaire uitkomstmaat waren er 171 (81%) ziekenhuisopnames.

Bevestigd in aanvullende analyses

De bevindingen van aanvullende analyses waren vergelijkbaar met bovengenoemde primaire analyse. Zo werd in een gewijzigde intention-to-treat-analyse die alleen patiënten omvatte die ten minste één dosis ivermectine of placebo kregen, een relatief risico van 0,89 gevonden (95% BI: 0,69-1,15).
In een per -protocolanalyse die alleen patiënten omvatte die een volledige naleving van het toegewezen regime meldden, was het relatieve risico 0,94 (95% BI: 0,67-1,35). Er waren geen significante effecten van het gebruik van ivermectine op secundaire uitkomsten of bijwerkingen.

Conclusies

Deze studie toonde geen significant of klinisch relevant lager risico op een opname of op een langdurige observatie op de spoedeisende hulp bij behandeling met ivermectine in vergelijking met placebo. Ook op de secundaire uitkomsten had de behandeling met ivermectine geen belangrijke effecten.

Referenties: Reis G, Silva EASM, Silva DCM, et al. Investigators. Effect of Early Treatment with Ivermectin among Patients with Covid-19. N Engl J Med. 2022;386:1721-1731.

COVID-19, Ivermectine, longgeneeskunde, TOGETHER-studie