DOQ

Geperso­nali­seerd voedings­patroon verbetert gezondheid

Niet iedereen heeft baat bij hetzelfde gezonde voedingspatroon. Maar hiervoor bestond nog geen wetenschappelijk bewijs. Onlangs promoveerde Inez Trouwborst op het effect van gepersonaliseerde voeding op gezondheid. De deelnemers aan het onderzoek kregen een voedingspatroon afgestemd op hun persoonlijke stofwisselingsprofiel. “Bij degenen die het voor hen optimale dieet volgden, verbeterde de insulinegevoeligheid en daarmee de bloedsuikerspiegel met 20% binnen 12 weken.”

“We wisten natuurlijk al veel over voeding; wat is gezond, wat niet? Maar voor veel mensen blijkt het moeilijk om een gezond voedingspatroon te volgen”, vertelt Inez Trouwborst. “Bovendien zien we grote verschillen in hoeveel baat mensen hebben bij een algemeen gezond voedingsadvies; dit blijkt niet voor iedereen optimaal te werken. Zo ontstond het idee om het effect van een gepersonaliseerd voedingspatroon op gezondheid te onderzoeken. Met een voedingspatroon afgestemd op iemands persoonlijke stofwisseling. Het stofwisselingsprofiel per deelnemer stelden we vast door de regulatie van de suikerhuishouding te bekijken.”

“Met een suikerwatertest kun je bepalen of iemand meer spier- of meer leverinsulineresistent is”

Onderzoeker Inez Trouwborst

Suikerhuishouding

In dit onderzoek, de PERSON-studie, waren de onderzoekers specifiek geïnteresseerd in mensen met overgewicht (BMI > 25 kg/m2) en een verhoogd risico op het krijgen van chronische ziektes. Bijvoorbeeld diabetes type 2 en hart- en vaatziekten. De 242 geselecteerde deelnemers waren nog vrij van deze aandoeningen. Zij bevonden zich in een fase waarin je nog goed preventiestrategieën kan toepassen. Trouwborst: “Bij mensen met overgewicht is vaak sprake van een mate van insulineresistentie. In de suikerhuishouding, die gereguleerd wordt door het hormoon insuline, zijn de spieren en de lever twee heel belangrijke organen. Daar hebben wij goed naar gekeken.”
De deelnemers aan het onderzoek werden ingedeeld in twee groepen op basis van hun stofwisselingsprofiel.  De locatie van de insulineresistentie – voornamelijk in de spieren of de lever – bepaalden de onderzoekers met een suikerwatertest. “In de twee uren na inname van het suikerwater bekijk je op verschillende tijdstippen de bloedsuikerwaarden en de insulinewaarden. Afhankelijk van de curve kun je bepalen of iemand meer spier- of meer leverinsulineresistent is”, licht Trouwborst toe. “Daarnaast spelen verschillen in lichaamssamenstelling, vetstofwisseling en immuunsysteem een rol. Dit hebben we onderzocht om meer inzicht te krijgen in de subgroepen en deze beter te kunnen karakteriseren.”

Persoonlijk voedingsprogramma

De deelnemers volgden 12 weken een gepersonaliseerd voedingsprogramma, passend binnen de richtlijnen gezonde voeding van de Gezondheidsraad. Zij kwamen wekelijks naar de universiteit voor voedingsgesprekken. “We keken hoe goed zij hun voedingspatroon volgden en we hielden hun gewicht bij, omdat het niet de bedoeling was om af te vallen”, zegt Trouwborst. “We waren puur geïnteresseerd in het effect van de voeding op de stofwisseling en niet zozeer in het gewichtsverlies. Elke deelnemer kreeg een voorbeelddagmenu, voor ontbijt, lunch, avondeten en tussendoortje

“De insulinegevoeligheid van deelnemers die hun optimale voedingspatroon volgden, verbeterde in 12 weken met zo’n 20%”

Grote verbeteringen

Na 12 weken bekeken de onderzoekers opnieuw de suikerhuishouding van de deelnemers. Wat bleek? Mensen met spierinsulineresistentie hadden meer baat bij voeding die relatief hoog is in eiwit (zuivel en noten) en voedingsvezels (volkoren producten en groenten) en laag in vet. Deelnemers met leverinsulineresistentie hadden juist meer baat bij voeding met veel enkelvoudig onverzadigde vetzuren (olijfolie en noten). De insulinegevoeligheid van deelnemers die hun optimale voedingspatroon volgden, verbeterde in 12 weken met zo’n 20%. “We zagen niet alleen grote verbeteringen in de suikerhuishouding en insulinegevoeligheid, maar ook in de vetstofwisseling en ontstekingswaarden in het bloed”, voegt Trouwborst toe.

“Het mooie van een gepersonaliseerd voedingspatroon is dat het mensen meer intrinsiek motiveert om te volgen”

Rol van voeding bij preventie

Met dit prospectief gerandomiseerd onderzoek is voor het eerst aangetoond dat een voedingsadvies afgestemd op iemands stofwisselingsprofiel meer verbetering oplevert in gezondheid dan reguliere gezonde voedingsadviezen. Trouwborst: “Deze studie geeft ons handvatten om te onderzoeken of er nog meer stofwisselingtypes te identificeren zijn. En hoe die zijn te beïnvloeden met voedings- en leefstijlinterventies. Ook zullen de testen, die deze eigenschappen meten, verder ontwikkeld moeten worden. Misschien wel tot een eenvoudige diagnostische of zelftest. Op basis hiervan kun je dan voedingskeuzes maken, waarmee je je gezondheid kunt verbeteren en chronische ziektes kunt voorkomen. Het mooie van een gepersonaliseerd voedingspatroon is dat het mensen meer intrinsiek motiveert om te volgen. Als je weet ‘dit voedingspatroon werkt écht voor mij’, dan stimuleert dat.”

De PERSON-studie vond plaats in een grootschalige publiek-private samenwerking binnen TiFN (Top Institute Food and Nutrition). Hierbij bundelden Maastricht UMC+ en Wageningen University & Research de krachten met diverse kennisinstellingen en bedrijven in de voedingsindustrie.

Referentie: Trouwborst I, Gijbels A, Jardon K, et al. Cardiometabolic health improvements upon dietary intervention are driven by tissue-specific insulin resistance phenotype: A precision nutrition trial, Cell Metabolism, volume 35, Issue 1, 3 January 2023, pages 71-83.e5.

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Boek over veilige sedatie toepassen op de SEH moet angst wegnemen

Vier SEH- artsen schreven een boek over veilige sedatie op de SEH. Het is bedoeld als naslagwerk en cursusmateriaal, vertellen Mischa Veen en Daniëlle van Winden. “Uniek is dat de informatie ook gericht is op het voorkomen van traumatische ervaringen voor patiënten.”

‘Wij willen over twintig jaar ook nog huisarts zijn’

Ties Janssen vertelt over het manifest ‘De huisarts van morgen’, waarmee de Lovah de continuïteit van de huisartsenzorg wil veiligstellen. “Al jaren wordt er nagedacht over vergrijzing en personeelstekorten in de zorg, en nog steeds kabbelt het maar voort.”

Casus: 13-jarig meisje met een bloedende moedervlek

Een 13-jarig meisje komt op het spreekuur omdat ze sinds enkele dagen een bloedende moedervlek heeft. De moedervlek zit er al sinds enkele maanden en is snel gegroeid en ook wat boller geworden. Verder geen klachten zoals pijn of jeuk. Wat is uw diagnose?

‘Ik heb medewerkers meegenomen naar waar ze het best op hun plek zijn’

Op de afdeling waar Jacqueline Loonen leiding geeft staat ‘persoonsgericht’ centraal, zowel in de patiëntenzorg als in de organisatie. “De patiënt en zorgverlener zijn samen verantwoordelijk. Iedereen komt vanuit zijn of haar expertise met voorstellen tot verbetering.”

Casus: vrouw met verkoudheid en oorpijn

Patiënte zit verkouden tegenover u met oorpijn links. De verkoudheid bestaat sinds gisteren maar de oorpijn is vannacht begonnen. De otalgie is pijnlijker dan de pijn die zij heeft ervaren bij de bevalling van haar kinderen. Het gehoor is links mogelijk iets minder dan rechts. Zij heeft geen koorts. Wat is uw diagnose?

Mededingings­toezicht biedt veel ruimte voor samen­werking

In ons zorgstelsel is veel ruimte voor samenwerking en netwerkvorming, vertelt Marco Varkevisser. “Veel zorgaanbieders denken dat heel veel niet mag van de ACM, terwijl die de afgelopen jaren heeft laten zien dat er juist veel ruimte is voor samenwerking.”

‘Vergroot herken­baarheid anti­biotica’

Een betere herkenbaarheid van antibiotica kan leiden tot verstandiger gebruik en zo helpen in de strijd tegen de wereldwijd groeiende antibioticaresistentie. Annelie Monnier en Heiman Wertheim vertellen over het ABACUS-project. “Resistentie kent geen grenzen.”

Medische hypnose: meer controle over je lijf en emoties

Kinderarts en hypnotherapeut Arine Vlieger vertelt over het gebruik van medische hypnose: “Als je de verwachtingen van de patiënt positief kan beïnvloeden dan heeft dat tevens effect op de behandeling. Taal is dan ook de basis van hypnose.”

Casus: vrouw met melaena, een steeds dikker wordende buik en een uitpuilende navel

Een vrouw wordt gepresenteerd op de Spoedeisende Hulp in verband met sinds 1 dag bestaande melaena. Daarnaast klaagt patiënte over een steeds dikker wordende buik, pijn in de rechter bovenbuik en een uitpuilende navel sinds 6 weken. Tevens zijn haar benen iets dikker geworden. Wat is uw diagnose?

In zes stappen afval op de OK reduceren

Roos Bleckman, Lukas Radema en hun collega’s van het OK Green Team bedachten een stappenplan om het afval op de OK de komende jaren met de helft te reduceren. “Het afdekmateriaal op de OK kon met maar liefst 20% gereduceerd kon worden.”


0
Laat een reactie achterx