DOQ

‘Geria­trische cardio­logie verdient een plek in élk zieken­huis’

Elk ziekenhuis zou een arts moeten hebben die zich heeft toegelegd op geriatrische cardiologie. Een cardioloog met dit aandachtsgebied kan een vraagbaak zijn voor collega’s die senioren met multimorbiditeit zien. Dat draagt bij aan goede multidisciplinaire besluitvorming. Hiervoor pleiten Noëmi Wouters en Kirsten Boerlage-van Dijk, werkzaam in respectievelijk Amphia en het Diakonessenhuis. “Gezien de vergrijzing wordt geriatrische cardiologie steeds relevanter in ons werk.”

Een tachtiger met acuut hartfalen is opgenomen in het ziekenhuis. Mevrouw heeft niet alleen hartritmestoornissen en een versleten hartklep, maar kent ook een CVA-geschiedenis en gebruikt medicatie tegen long- en nierproblemen. In onze vergrijzende samenleving zullen zich steeds meer van dergelijke patiënten aandienen. Het aandachtsgebied geriatrische cardiologie speelt hierop in. Cardiologen Noëmi Wouters en Kirsten Boerlage-van Dijk hebben zich bekwaamd in het thema hartfalen en ouderenzorg. Ze verzorgen ook de jaarlijkse, eendaagse cursus geriatrische cardiologie van het CardioVasculair Onderwijs Instituut (CVOI), die verplicht is voor cardiologen in opleiding en ook wordt gevolgd door geriaters (in opleiding) en cardiologen.

“Gezien de vergrijzing wordt geriatrische cardiologie steeds relevanter in ons werk”

Cardioloog Kirsten Boerlage-van Dijk

Complexe patiënt

“Het belang van geriatrische cardiologie is in de afgelopen jaren steeds breder bekend geraakt onder cardiologen”, zegt Wouters. “Maar wij willen nu graag toe naar de situatie waarin het een aandachtsgebied wordt in elk ziekenhuis, zeker in een hartcentrum. De vakgroep cardiologie heeft dan één arts met expertise op dit vlak. Niet om hem of haar alle oudere patiënten te laten behandelen, want de meest patiënten met cardiovasculaire klachten zijn nu eenmaal senior. Maar om collega’s te adviseren over complexe oudere patiënten. Geriatrische kennis is dan belangrijk. Net als kennis over multidisciplinaire problematiek, waarbij natuurlijk ook andere specialismen moeten worden betrokken.”

“Uitgangspunt moet zijn dat een behandeling zinvol is voor iemands levensdoelen”

Cardioloog Noëmi Wouters

Kwaliteit van leven

Cardiologen zullen ook hun natuurlijke reactie moeten afleren dat elk probleem wordt opgelost, zegt Wouters. Boerlage-van Dijk geeft een voorbeeld. “Op de polikliniek zag ik een patiënt die in aanmerking kwam voor een TAVI. Maar ze wekte een kwetsbare indruk. Toen heb ik een lang consult ingepland om met haar en haar naasten haar situatie en wensen te bespreken. Ik raadpleegde ook een geriater. De conclusie: ook al was de beoogde ingreep beperkt invasief, de patiënt zou niet een betere kwaliteit van leven krijgen als we via de lies haar aortaklep zouden vervangen.”  
Wouters: “Uitgangspunt moet zijn dat een behandeling zinvol is voor iemands levensdoelen én dat er geen groot risico is op complicaties. Dit soort zaken breng je bij iedere individuele patiënt in kaart. Meer dan bij jongere patiënten, waar levensduur vaak een belangrijk doel is, gaat het bij ouderen om die beslissing waarbij de kwaliteit van leven het meest gebaat is.” Boerlage-van Dijk: “En soms besluit je samen met de patiënt bijvoorbeeld wél over te gaan tot een TAVI, maar dan preventieve maatregelen te nemen. Denk aan maatregelen om bij opname een delier te voorkomen. Of eerst een verwijzing naar de diëtist om aan te sterken.”

“Een 82-jarige man kon nog een relatief zware chirurgische ingreep ondergaan”

Cardioloog Kirsten Boerlage-van Dijk

Snel verbeteren

Het streven naar maatwerk kan ook leiden tot een intensiever scenario dan aanvankelijk gedacht. Boerlage-van Dijk: “Een man van 82 kon geen TAVI ondergaan. Hij had zo’n grote aorta, dat er geen hartklep met de juiste maat voor was. Was er een alternatief? Ik beoordeelde de man in een lang consult en concludeerde dat hij in staat was een zwaardere ingreep te ondergaan. Daarna heb ik dit overlegd met de cardio-thoracaal chirurg. In principe was hij in goede gezondheid; hij had alleen een klepprobleem waardoor hij achteruit was gegaan. Door dat probleem op te lossen, zou de gezondheid snel verbeteren. En zo is het uiteindelijk precies gegaan.”

“Ga af op je eerste gevoel, maar gebruik eventueel ook een tool om kwetsbaarheid te beoordelen”

Cardioloog Noëmi Wouters

Verwachte winst

Presenteert zich een senior op de polikliniek cardiologie? “Maak dan een inschatting van de kwetsbaarheid van de patiënt”, adviseert Wouters. “Probeer je eerste indruk van kwetsbaarheid te concretiseren: op welke vlakken is deze patiënt kwetsbaar? Heeft de patiënt bijvoorbeeld behalve medische ook sociale en maatschappelijke problemen? Gebruik eventueel een tool hiervoor. Als je twijfelt over kwetsbaarheid, overweeg je advies in te winnen bij een geriatrisch cardioloog of geriater en neem je dit mee in het behandelplan.”

Meer informatie CVOI-cursus

Wouters en Boerlage-van Dijk verzorgen de volgende CVOI-cursus geriatrische cardiologie op 12 mei 2023. De cursus bestaat uit drie themablokken, die allen worden afgesloten met een casus. De cursisten gaan in gesprek met cardiologen, geriaters en internisten.
Aanmelden kan te zijner tijd via: https://www.cvoiacademy.nl/#/

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Minder allergieën: ‘beetje modder, minder zeep en wat gezonde chaos’

Het aantal mensen met een allergie neemt toe. Hoe komt dit en is dit tij te keren? Allergoloog Hanneke Oude Elberink geeft uitleg en praktische adviezen. “We zien een wereldwijde trend die we niet louter op een verhoogde perceptie kunnen afschuiven.”

Casus: vrouw met mogelijke pneumonie

Een 64-jarige vrouw presenteert zich op de spoedeisende hulp vanwege verdenking op een pneumonie. Ze heeft een voorgeschiedenis van COPD en twee maanden eerder had zij een symptomatische COVID-19-infectie. Wat is uw diagnose?

Bij complexe casuïstiek is meedenken huisarts waardevol voor specialist

Carel Veldhoven, de eerste Academische Generalist in een academisch ziekenhuis, wil dat de specialist bij complexe problematiek de huisarts laat meedenken. “Huisartsen hebben een andere pragmatiek, kennis en kunde, die ook in een academisch ziekenhuis meerwaarde heeft.”

‘De tijd is rijp om mensen integraal te behandelen’

Kelly Dollenkamp leidt het spreekuur integrale geneeskunde oncologie, waar patiënten leren hoe ze zelf hun gezondheid en kwaliteit van leven kunnen verbeteren naast hun reguliere behandeling. “Patiënten kunnen zelf veel doen om hun gezondheid te bevorderen.”

‘Allergie of nie?’: beoordeling van antibiotica in de allergiebanner

Hanneke Oude Elberink geeft adviezen om onterechte vermelding van antibiotica-allergieën in de allergiebanner tegen te gaan. “Als een patiënt aangeeft allergisch te zijn voor antibiotica, vraag dan de aard van de klachten goed uit.”

Over bias, gezondheids­verschillen en racisme in de gezond­heidszorg

Alana Helberg-Proctor legt uit hoe ‘de witte man’ nog steeds de standaard is in de gezondheidszorg, met gevolgen voor andere bevolkingsgroepen. “Iedereen die niet tot deze referentiegroep behoort, kan benadeeld worden. Want de zorg is niet primair op hen afgestemd.”

Casus: man met zwelling in de hals

Een 60-jarige man heeft al vele jaren een zwelling mediaan in de hals. Voorheen nooit last van gehad. Echter, het laatste jaar is de afwijking langzaam progressief in omvang gegroeid en is er toenemende last van een globusgevoel. Wat is uw diagnose?

‘Euthanasie heeft ethische, psycho­logische en sub­jectieve aspecten’

Intervisiebegeleider Jacintha Verhallen deelt de uitdagingen waar euthanasieartsen voor staan, van ethische dilemma's tot psychisch lijden bij jongeren. “De intervisiegroepen vormen een leercirkel, waarin de deelnemers reflecteren op hun ervaringen.”

Limburgse apotheek wil chronisch gebruik slaap­medi­catie voorkomen

Apotheker Waan Yasen startte in samenwerking met huisartsen en de gemeente Reuver een project om chronisch gebruik van slaapmedicatie te voorkomen. “We willen patiënten bewust maken van de risico’s. Een alternatief voor medicatie is bijvoorbeeld slaaptherapie.”

‘Zorg dat je digitaal geletterd blijft’

Maartje Schermer deelt enkele ethische vraagstukken die spelen bij technologische ontwikkelingen in de zorg, zoals AI. “Wees er niet bang voor, probeer het uit, en vooral: blijf je er vragen bij stellen. Want één ding is zeker: dit gaat niet meer weg.”


0
Laat een reactie achterx