DOQ

‘Geria­trische cardio­logie verdient een plek in élk zieken­huis’

Elk ziekenhuis zou een arts moeten hebben die zich heeft toegelegd op geriatrische cardiologie. Een cardioloog met dit aandachtsgebied kan een vraagbaak zijn voor collega’s die senioren met multimorbiditeit zien. Dat draagt bij aan goede multidisciplinaire besluitvorming. Hiervoor pleiten Noëmi Wouters en Kirsten Boerlage-van Dijk, werkzaam in respectievelijk Amphia en het Diakonessenhuis. “Gezien de vergrijzing wordt geriatrische cardiologie steeds relevanter in ons werk.”

Een tachtiger met acuut hartfalen is opgenomen in het ziekenhuis. Mevrouw heeft niet alleen hartritmestoornissen en een versleten hartklep, maar kent ook een CVA-geschiedenis en gebruikt medicatie tegen long- en nierproblemen. In onze vergrijzende samenleving zullen zich steeds meer van dergelijke patiënten aandienen. Het aandachtsgebied geriatrische cardiologie speelt hierop in. Cardiologen Noëmi Wouters en Kirsten Boerlage-van Dijk hebben zich bekwaamd in het thema hartfalen en ouderenzorg. Ze verzorgen ook de jaarlijkse, eendaagse cursus geriatrische cardiologie van het CardioVasculair Onderwijs Instituut (CVOI), die verplicht is voor cardiologen in opleiding en ook wordt gevolgd door geriaters (in opleiding) en cardiologen.

“Gezien de vergrijzing wordt geriatrische cardiologie steeds relevanter in ons werk”

Cardioloog Kirsten Boerlage-van Dijk

Complexe patiënt

“Het belang van geriatrische cardiologie is in de afgelopen jaren steeds breder bekend geraakt onder cardiologen”, zegt Wouters. “Maar wij willen nu graag toe naar de situatie waarin het een aandachtsgebied wordt in elk ziekenhuis, zeker in een hartcentrum. De vakgroep cardiologie heeft dan één arts met expertise op dit vlak. Niet om hem of haar alle oudere patiënten te laten behandelen, want de meest patiënten met cardiovasculaire klachten zijn nu eenmaal senior. Maar om collega’s te adviseren over complexe oudere patiënten. Geriatrische kennis is dan belangrijk. Net als kennis over multidisciplinaire problematiek, waarbij natuurlijk ook andere specialismen moeten worden betrokken.”

“Uitgangspunt moet zijn dat een behandeling zinvol is voor iemands levensdoelen”

Cardioloog Noëmi Wouters

Kwaliteit van leven

Cardiologen zullen ook hun natuurlijke reactie moeten afleren dat elk probleem wordt opgelost, zegt Wouters. Boerlage-van Dijk geeft een voorbeeld. “Op de polikliniek zag ik een patiënt die in aanmerking kwam voor een TAVI. Maar ze wekte een kwetsbare indruk. Toen heb ik een lang consult ingepland om met haar en haar naasten haar situatie en wensen te bespreken. Ik raadpleegde ook een geriater. De conclusie: ook al was de beoogde ingreep beperkt invasief, de patiënt zou niet een betere kwaliteit van leven krijgen als we via de lies haar aortaklep zouden vervangen.”  
Wouters: “Uitgangspunt moet zijn dat een behandeling zinvol is voor iemands levensdoelen én dat er geen groot risico is op complicaties. Dit soort zaken breng je bij iedere individuele patiënt in kaart. Meer dan bij jongere patiënten, waar levensduur vaak een belangrijk doel is, gaat het bij ouderen om die beslissing waarbij de kwaliteit van leven het meest gebaat is.” Boerlage-van Dijk: “En soms besluit je samen met de patiënt bijvoorbeeld wél over te gaan tot een TAVI, maar dan preventieve maatregelen te nemen. Denk aan maatregelen om bij opname een delier te voorkomen. Of eerst een verwijzing naar de diëtist om aan te sterken.”

“Een 82-jarige man kon nog een relatief zware chirurgische ingreep ondergaan”

Cardioloog Kirsten Boerlage-van Dijk

Snel verbeteren

Het streven naar maatwerk kan ook leiden tot een intensiever scenario dan aanvankelijk gedacht. Boerlage-van Dijk: “Een man van 82 kon geen TAVI ondergaan. Hij had zo’n grote aorta, dat er geen hartklep met de juiste maat voor was. Was er een alternatief? Ik beoordeelde de man in een lang consult en concludeerde dat hij in staat was een zwaardere ingreep te ondergaan. Daarna heb ik dit overlegd met de cardio-thoracaal chirurg. In principe was hij in goede gezondheid; hij had alleen een klepprobleem waardoor hij achteruit was gegaan. Door dat probleem op te lossen, zou de gezondheid snel verbeteren. En zo is het uiteindelijk precies gegaan.”

“Ga af op je eerste gevoel, maar gebruik eventueel ook een tool om kwetsbaarheid te beoordelen”

Cardioloog Noëmi Wouters

Verwachte winst

Presenteert zich een senior op de polikliniek cardiologie? “Maak dan een inschatting van de kwetsbaarheid van de patiënt”, adviseert Wouters. “Probeer je eerste indruk van kwetsbaarheid te concretiseren: op welke vlakken is deze patiënt kwetsbaar? Heeft de patiënt bijvoorbeeld behalve medische ook sociale en maatschappelijke problemen? Gebruik eventueel een tool hiervoor. Als je twijfelt over kwetsbaarheid, overweeg je advies in te winnen bij een geriatrisch cardioloog of geriater en neem je dit mee in het behandelplan.”

Meer informatie CVOI-cursus

Wouters en Boerlage-van Dijk verzorgen de volgende CVOI-cursus geriatrische cardiologie op 12 mei 2023. De cursus bestaat uit drie themablokken, die allen worden afgesloten met een casus. De cursisten gaan in gesprek met cardiologen, geriaters en internisten.
Aanmelden kan te zijner tijd via: https://www.cvoiacademy.nl/#/

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Een medifoor gebruiken in medische gesprekken: zeven tips

Een medifoor is een getekende metafoor die helpt bij het eenvoudig uitleggen van medische begrippen. Charlie Obihara is initiatiefnemer van het Medifoor platform en legt uit hoe ze te gebruiken. “Ook voor volwassenen is het goed om de informatie juist te verpakken.”

Casus: man met koorts, malaise en huiduitslag

Een 36-jarige man heeft klachten van koorts, malaise en huiduitslag. Hij is 3 weken geleden teruggekeerd van een vakantie naar Bangkok. Wat is uw diagnose?

Spraakherkenning zorgt voor minder administratielast

Spraakherkenning leidt tot snelle, efficiënte dossiervoering voor de arts. Harm Wesseling legt uit hoe dit in de praktijk wordt gebruikt en welke winst er behaald kan worden. “Artsen kunnen eerder hun rapportage afronden. Dat hoeven ze dan niet ’s avonds nog te doen.”

Verlies­sensitief werken in de zorg

Artsen: herken en erken verlies bij de patiënten, stelt Herman de Mönnink. Hiermee kunnen leed en complicaties worden voorkomen. “Op het moment dat je ruimte neemt voor je eigen emotionele werkstress, kun je ook ruimte nemen voor de kant van de patiënt.”

Casus: patiënt met pijnlijke oorschelp en gewrichtsklachten

Dit is de tweede keer dat u deze 32-jarige patiënt ziet met dezelfde klacht. Vandaag gaat de pijnlijke rechter oorschelp ook gepaard met gewrichtsklachten. Het gehoor is goed en patiënt heeft geen neusobstructie of een inspiratoire stridor. Er is geen trauma in de anamnese. Wat is uw diagnose?

Casus: man met buikklachten en veranderd defecatiepatroon

Een man wordt gestuurd naar de polikliniek in verband met geleidelijk toenemende buikklachten met een verandering van het defecatiepatroon. Wat is uw diagnose?

AI-gestuurd model verbetert doorstroom

Esther Janssen ontwikkelde een AI-gestuurd model dat voor de operatie al voorspellingen doet over het ontslagmoment van een patiënt en de benodigde nazorg, en zo de doorstroom te verbeteren. “Hiermee kun je eerder schakelen, door nazorgpartners te benaderen.”

SPAT voor allergietesten

Senne Gorris bedacht de SPAT: een automatische machine die alle allergiekrasjes in een keer zet. Dit maakt de testen betrouwbaarder en sneller. “De resultaten zijn na een kwartier bekend en overal waar de SPAT wordt gebruikt zijn de testen en dus de uitslagen gelijk.”

Machte­loosheid drijft artsen tot ‘medische gas­lighting’

De uitdrukking ‘medische gaslighting’ popt steeds vaker op in discussies onder ontevreden patiënten en in de medische wereld zelf. Marlies van Hemert legt uit wat dit betekent en hoe om te gaan met de patiënt als een diagnose uitblijft. “Bescheidenheid helpt.”

Casus: patiënt met probleem bij uitsteken tong

Uw 24-jarige ietwat schuchtere patiënt 'steekt' zijn tong direct naar u uit als u vraagt wat u voor hem kan doen. Daarna vervolgt hij dat hij maar één probleem heeft... Wat is uw diagnose?


0
Laat een reactie achterx