DOQ

Griepprik verhoogt mogelijk risico voor longkankerpatiënten die immunotherapie krijgen

Longkankerpatiënten die worden behandeld met PD-1/PD-L1 remmers lopen mogelijk een verhoogd risico op nare bijwerkingen na het krijgen van de jaarlijkse griepprik, aldus een kleinschalig onderzoek door dr. Sacha Rothschild van de Universiteit van Basel (Zwitserland). Hij presenteerde de resultaten tijdens de European Lung Cancer Conference (ELCC 2017). Prof dr. Egbert Smit van het NKI/Vumc geeft kort commentaar op de implicaties van het onderzoek.

“Er zijn mogelijk contra-indicaties voor een combinatie van de twee routinebehandelingen bij deze longkankerpatiënten”, aldus dr. Rotschild. “De ‘immunologische checkpoint remmers’ zijn nu standaard in de behandeling voor veel oncologische patiënten. En patiënten, vooral die met longkanker, hebben meer complicaties van de griep. De routine vaccinatie werd lange tijd aanbevolen voor kankerpatiënten, maar bij deze subgroep die de PD-1/PD-L1 remmers krijgen, kan het dus een sterkere immuunrespons geven.”

Prospectieve studie
Het gaat om een prospectieve studie met 23 patiënten (gem. Leeftijd 58,7 jaar). De patiënten hadden NSCLC (n=16), maar ook niercelcarcinoom (n=4), en melanoom (N=3). Meer dan de helft van de patiënten kreeg minimaal twee behandelingen met chemotherapie en al de patiënten kregen de PD-1/PD-L1 remmer nivolumab (Opdivo®, BMS), twee van de patiënten kregen pembrolizumab (Keytruda®,MSD). De patiënten werden gevaccineerd met een trivalente griepprik tussen oktober en november 2015, en werden vervolgens gevolgd voor veiligheid, effectiviteit, en bijwerkingen. Er was een controlegroep van tien gezonde partners (van de patiënten) die tevens een griepprik kregen.

Antilichamen
Alle patiënten reageerden goed op het vaccin, en ontwikkelden antilichamen tegen de virale strengen. Er waren geen bijwerkingen van het vaccin in de eerste dertig dagen na vaccinatie. Er was geen griep bij de patiënten tussen 2015 en 2016. Er waren wel veel immuun gerelateerde bijwerkingen (52,2%) waarvan 6 patiënten zelfs ernstige klachten ondervonden (26,1%). “De frequentie was significant hoger dan bij patiënten die de immunologische checkpoint remmers kregen, maar niet gevaccineerd waren”, aldus Rothschild. Het vaccin activeert het immuunsysteem bij deze populatie. De meest gemelde problemen waren huiduitslag en artritis (elk 13%), daarna collitis en encefalitis (elk 8,7%) en tot slot hypothyroïdie, pneumonitis en neuropathie (elk 4,3%). Doordat PD-1 blokkade de immuunrespons verhoogt, onderzochten de wetenschappers ook de chemokines bij de patiënten. Maar er was geen significant verschil te zien in de patiënten in de (vroege fase van) vaccinatie groep of in de controlegroep.

Eerste stap
In een reactie op de resultaten geeft longarts prof. dr. Egbert Smit van het NKI/VUmc aan dat de studie laat zien dat we nog veel moeten leren over het optimale gebruik van immunologische checkpoint remmers. Het is belangrijk om complicaties zoals pneumonie en longfalen te voorkomen bij patiënten met longkanker die de griepprik krijgen. “De studie is een belangrijke eerste stap in het onderzoek naar de impact van de griepprik op dergelijke patiënten. Smit: “Data van 1 instituut, van een ongecontroleerde kleine studie, is geen reden om het beleid zoals dat in het AvL is geformuleerd te veranderen. Er moeten echter meer gegevens komen uit een grotere cohortstudie willen we het advies aanpassen om de griepprik niet bij longkankerpatiënten te geven.”
Bronnen:

Afbeelding: Pixabay

AUTEUR: LENNARD BONAPART

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: vrouw met mogelijke pneumonie

Een 64-jarige vrouw presenteert zich op de spoedeisende hulp vanwege verdenking op een pneumonie. Ze heeft een voorgeschiedenis van COPD en twee maanden eerder had zij een symptomatische COVID-19-infectie. Wat is uw diagnose?

Bij complexe casuïstiek is meedenken huisarts waardevol voor specialist

Carel Veldhoven, de eerste Academische Generalist in een academisch ziekenhuis, wil dat de specialist bij complexe problematiek de huisarts laat meedenken. “Huisartsen hebben een andere pragmatiek, kennis en kunde, die ook in een academisch ziekenhuis meerwaarde heeft.”

‘De tijd is rijp om mensen integraal te behandelen’

Kelly Dollenkamp leidt het spreekuur integrale geneeskunde oncologie, waar patiënten leren hoe ze zelf hun gezondheid en kwaliteit van leven kunnen verbeteren naast hun reguliere behandeling. “Patiënten kunnen zelf veel doen om hun gezondheid te bevorderen.”

‘Allergie of nie?’: beoordeling van antibiotica in de allergiebanner

Hanneke Oude Elberink geeft adviezen om onterechte vermelding van antibiotica-allergieën in de allergiebanner tegen te gaan. “Als een patiënt aangeeft allergisch te zijn voor antibiotica, vraag dan de aard van de klachten goed uit.”

Over bias, gezondheids­verschillen en racisme in de gezond­heidszorg

Alana Helberg-Proctor legt uit hoe ‘de witte man’ nog steeds de standaard is in de gezondheidszorg, met gevolgen voor andere bevolkingsgroepen. “Iedereen die niet tot deze referentiegroep behoort, kan benadeeld kan worden. Want de zorg is niet primair op hen afgestemd.”

Casus: man met zwelling in de hals

Een 60-jarige man heeft al vele jaren een zwelling mediaan in de hals. Voorheen nooit last van gehad. Echter, het laatste jaar is de afwijking langzaam progressief in omvang gegroeid en is er toenemende last van een globusgevoel. Wat is uw diagnose?

‘Euthanasie heeft ethische, psycho­logische en sub­jectieve aspecten’

Intervisiebegeleider Jacintha Verhallen deelt de uitdagingen waar euthanasieartsen voor staan, van ethische dilemma's tot psychisch lijden bij jongeren. “De intervisiegroepen vormen een leercirkel, waarin de deelnemers reflecteren op hun ervaringen.”

Limburgse apotheek wil chronisch gebruik slaap­medi­catie voorkomen

Apotheker Waan Yasen startte in samenwerking met huisartsen en de gemeente Reuver een project om chronisch gebruik van slaapmedicatie te voorkomen. “We willen patiënten bewust maken van de risico’s. Een alternatief voor medicatie is bijvoorbeeld slaaptherapie.”

‘Zorg dat je digitaal geletterd blijft’

Maartje Schermer deelt enkele ethische vraagstukken die spelen bij technologische ontwikkelingen in de zorg, zoals AI. “Wees er niet bang voor, probeer het uit, en vooral: blijf je er vragen bij stellen. Want één ding is zeker: dit gaat niet meer weg.”

‘Oud worden is meer dan aftakelen, het kan ook groeien en schenken zijn’

Geïnspireerd door haar eigen leven verkent Machteld Huber inzichten en praktische handvatten over de laatste levensfase onder de titel ‘De laatste 1000 dagen’. “Artsen richten zich vaak puur op het fysieke, terwijl de mens een combinatie is van lichaam en geest.”