DOQ

Gynaecoloog Paarlberg: ‘Geef psychische problemen rond de zwangerschap evenveel aandacht als fysieke’

Eén op de tien vrouwen heeft te maken met langdurige psychische problemen rond de zwangerschap. Bijvoorbeeld een postpartum depressie, angststoornis, psychose of posttraumatische stressstoornis (PTSS). De zorg voor deze vrouwen en hun partners kan beter, vindt gynaecoloog Marieke Paarlberg. “We zijn niet getraind om psychische klachten te herkennen, maar we kunnen er wel naar vragen.”

“We vinden het heel normaal om de bloeddruk van een zwangere vrouw te meten, maar naar psychische klachten vragen we niet altijd,” zegt gynaecoloog Marieke Paarlberg van Gelre ziekenhuizen Apeldoorn. Ze zet zich al jaren in voor meer aandacht voor psychische problemen rondom de zwangerschap. Dit vindt zij een belangrijke verantwoordelijkheid van verloskundig zorgverleners. “Wij zijn degenen die zwangere vrouwen al heel vroeg in de zwangerschap zien. En hoewel we niet getraind zijn om psychische klachten te herkennen, kunnen we er wel naar vragen.”

Gynaecoloog Marieke Paarlberg

Gestandaardiseerde vragenlijsten

Paarlberg adviseert om als VSV (Verloskundig Samenwerkingsverband) een gevalideerd instrument te gebruiken, zoals de gestandaardiseerde vragenlijst Mind2Care. “Op z’n minst de Edinburgh Depression Scale.” Ze schat in dat slechts 20% van de verloskundig zorgverleners daar nu gebruik van maakt. ”Een gemiste kans. Bovendien zijn psychische klachten niet los te zien van fysieke. Als je angst of depressie niet goed herkent, zie je vaak dat het er op een andere manier uitkomt. Een zwangere vrouw die bijvoorbeeld allerlei kleine fysieke klachten heeft, of maar niet gerust te stellen is, zou best eens depressief of angstig kunnen zijn.”

“Vrouwen met angst of depressie zijn vaak extra gestrest. Daardoor gaat de bevalling dan vaak ook minder goed”

Belangrijk voor moeder én kind

Psychische klachten kunnen ook invloed hebben op het verloop van de bevalling, weet Paarlberg. “Vrouwen met angst of depressie zijn vaak extra gestrest. Daardoor gaat de bevalling dan vaak ook minder goed, heb je vaker een kunstverlossing nodig, of moet je vaker een keizersnede doen.” Goede zorg voor moeders met psychische klachten is ook belangrijk voor de baby. Depressieve klachten tijdens de zwangerschap en na de bevalling zijn gerelateerd aan een flink aantal ‘kinduitkomsten’. Deze kinderen ontwikkelen zich gemiddeld gezien minder goed in emotioneel, sociaal, cognitief en motorisch opzicht.

“Het is jouw taak als gynaecoloog om de zwangere met een kwetsbaarheid op te sporen, en samen met andere zorgverleners ervoor te zorgen dat er zorgpaden voor zijn”

Wijzen op hulp

Paarlberg drukt haar collega’s op het hart dat ze echt niet zelf de rol van psycholoog of psychiater over hoeven te nemen. “Het is jouw taak als gynaecoloog om de zwangere met een kwetsbaarheid op te sporen, en samen met andere zorgverleners ervoor te zorgen dat er zorgpaden voor zijn. Nog beter: richt in jouw ziekenhuis een POP-poli op. Dit is een team van zorgverleners dat bestaat uit de specialismen Psychiatrie, Obstetrie en Pediatrie.” Tot slot roept Paarlberg op om ook de partners niet te vergeten. “Daarvan ben ik me nog meer bewust geworden sinds ik heb meegewerkt aan ‘Zwarte Muisjes’, een verhalende podcast over psychische problemen rond de zwangerschap. Hierin vertellen partners vertellen welke weerslag het op hen heeft. Nodig ze uit en vraag ernaar.”

De podcast ‘Zwarte Muisjes’ is gemaakt door journalisten Maarten Dallinga en Denise Hilhorst in opdracht van het ministerie van VWS. De podcast heeft vijf thematische afleveringen; aflevering 5 gaat helemaal over de zorg. De hele serie is te beluisteren via www.anchor.fm/zwartemuisjes en podcastplatforms als Apple Podcasts en Spotify.

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Een medifoor gebruiken in medische gesprekken: zeven tips

Een medifoor is een getekende metafoor die helpt bij het eenvoudig uitleggen van medische begrippen. Charlie Obihara is initiatiefnemer van het Medifoor platform en legt uit hoe ze te gebruiken. “Ook voor volwassenen is het goed om de informatie juist te verpakken.”

Casus: man met koorts, malaise en huiduitslag

Een 36-jarige man heeft klachten van koorts, malaise en huiduitslag. Hij is 3 weken geleden teruggekeerd van een vakantie naar Bangkok. Wat is uw diagnose?

Spraakherkenning zorgt voor minder administratielast

Spraakherkenning leidt tot snelle, efficiënte dossiervoering voor de arts. Harm Wesseling legt uit hoe dit in de praktijk wordt gebruikt en welke winst er behaald kan worden. “Artsen kunnen eerder hun rapportage afronden. Dat hoeven ze dan niet ’s avonds nog te doen.”

Verlies­sensitief werken in de zorg

Artsen: herken en erken verlies bij de patiënten, stelt Herman de Mönnink. Hiermee kunnen leed en complicaties worden voorkomen. “Op het moment dat je ruimte neemt voor je eigen emotionele werkstress, kun je ook ruimte nemen voor de kant van de patiënt.”

Casus: patiënt met pijnlijke oorschelp en gewrichtsklachten

Dit is de tweede keer dat u deze 32-jarige patiënt ziet met dezelfde klacht. Vandaag gaat de pijnlijke rechter oorschelp ook gepaard met gewrichtsklachten. Het gehoor is goed en patiënt heeft geen neusobstructie of een inspiratoire stridor. Er is geen trauma in de anamnese. Wat is uw diagnose?

Casus: man met buikklachten en veranderd defecatiepatroon

Een man wordt gestuurd naar de polikliniek in verband met geleidelijk toenemende buikklachten met een verandering van het defecatiepatroon. Wat is uw diagnose?

AI-gestuurd model verbetert doorstroom

Esther Janssen ontwikkelde een AI-gestuurd model dat voor de operatie al voorspellingen doet over het ontslagmoment van een patiënt en de benodigde nazorg, en zo de doorstroom te verbeteren. “Hiermee kun je eerder schakelen, door nazorgpartners te benaderen.”

SPAT voor allergietesten

Senne Gorris bedacht de SPAT: een automatische machine die alle allergiekrasjes in een keer zet. Dit maakt de testen betrouwbaarder en sneller. “De resultaten zijn na een kwartier bekend en overal waar de SPAT wordt gebruikt zijn de testen en dus de uitslagen gelijk.”

Machte­loosheid drijft artsen tot ‘medische gas­lighting’

De uitdrukking ‘medische gaslighting’ popt steeds vaker op in discussies onder ontevreden patiënten en in de medische wereld zelf. Marlies van Hemert legt uit wat dit betekent en hoe om te gaan met de patiënt als een diagnose uitblijft. “Bescheidenheid helpt.”

Casus: patiënt met probleem bij uitsteken tong

Uw 24-jarige ietwat schuchtere patiënt 'steekt' zijn tong direct naar u uit als u vraagt wat u voor hem kan doen. Daarna vervolgt hij dat hij maar één probleem heeft... Wat is uw diagnose?


0
Laat een reactie achterx