Gynaecoloog Vollebergh: ‘Arts, laat je niet gek maken door indianenverhalen over nieuwe anticonceptiemiddelen’
“Wij moeten ons als arts niet gek laten maken door indianenverhalen over anticonceptiemiddelen in de media.” Dat stelt gynaecoloog Jos Vollebergh van ziekenhuis Bernhoven. Hij ziet met lede ogen aan dat nieuwe anticonceptiemiddelen geen eerlijke kans meer krijgen, soms nog voor ze op de markt zijn gebracht. Vollebergh wil hiermee tegenwicht bieden aan berichten van individuele gevallen op bijvoorbeeld social media en bij AVROTROS Radar.
Elk anticonceptiemiddel kent bijwerkingen en een bepaalde kans op zwangerschap. “Alleen wordt dit bij nieuwe middelen veel minder geaccepteerd dan bij gevestigde,” zegt Jos Vollebergh, gynaecoloog in ziekenhuis Bernhoven. Als oorzaak wijst hij de media aan. “Het begint dan vaak bij iemand die op social media een probleem meldt, waar sommige media dan vervolgens op inspringen – ongeacht de aantallen. Voor je het weet is er veel negatieve publiciteit over zo’n middel, puur op basis van slechts een aantal individuele verhalen. En dan durven andere vrouwen niet meer.”
Geen relatie gevonden
Vollebergh noemt voorbeelden. “Met de Essure, een implantaat dat de eileiders dicht laat groeien, hebben we het zien gebeuren. Patiënten meldden hoofdpijn, allergieën en zelfs zelfmoordpogingen als gevolg van het gebruik ervan. Diverse media besteedden er aandacht aan, onder andere AVROTROS Radar. Maar wat vervolgens nauwelijks aandacht kreeg, was dat er geen relatie tussen deze bijwerkingen en de sterilisatiemethode werd gevonden in een grote cohortstudie van Kim Bouillon en anderen.” Vollebergh wil niet beweren dat er met de Essure niets aan de hand is. “Ik ken veel vrouwen die uiterst tevreden zijn, maar het kent zeker complicaties en problemen. Alleen wordt nu elke klacht die vrouwen met een Essure ervaren daaraan geweten, en dan kunnen wij niets anders doen dan de Essure eruit halen.”
“Zélfs als het risico op zwangerschap iets groter is dan bij andere spiraaltjes, kunnen er best vrouwen zijn die daarvoor kiezen omdat ze met andere spiraaltjes problemen hebben gehad”
Van de markt?
Hetzelfde publicitaire lot lijkt nu de Ballerine beschoren. AVROTROS Radar besteedde eind januari 2021 aandacht aan onverwachte zwangerschappen bij gebruik van dit hormoonvrije spiraaltje. Van collega-gynaecologen hoort Vollebergh dat ze de Ballerine al niet meer voorschrijven. “Ook de beroepsverenigingen van gynaecologen, de NVOG, raadt plaatsing nu af en in onze eigen vakgroep hebben we dat ook besloten. Dit middel gaat van de markt, let maar op.” Hij vindt dat geen goede ontwikkeling. “Zélfs als het risico op zwangerschap iets groter is dan bij andere spiraaltjes, kunnen er best vrouwen zijn die daarvoor kiezen omdat ze met andere spiraaltjes problemen hebben gehad.”
“Ten tijde van de ophef is onderzoek naar vernieuwde vormen van de Essure gestaakt. Misschien waren dat wel mooie vormen van anticonceptie geweest, waar sommige vrouwen veel plezier van hadden gehad”
Gemiste kansen
Fabrikanten zijn huiverig geworden om überhaupt nog nieuwe anticonceptiemiddelen op de markt te brengen, weet Vollebergh. “Ten tijde van de ophef over de Essure werd er onderzoek gedaan naar vernieuwde vormen van de Essure. Dat is toen allemaal gestaakt.” Zonde, vindt hij. “Misschien waren dat wel mooie vormen van anticonceptie geweest, waar sommige vrouwen veel plezier van hadden gehad.” Hij vreest dan ook dat er nooit een mannenpil komt. “Er hoeven maar een paar mannen te zijn die ergens last van krijgen en die pil wordt meteen afgebrand.”
“Huisartsen en gynaecologen moeten de feiten en de cijfers uit onderzoek kennen, eerlijke informatie geven en zo nodig indianenverhalen ontkrachten”
Goede voorlichting
Vollebergh vindt dat mensen zelf een afweging moeten kunnen maken tussen alle beschikbare anticonceptiemiddelen, of ze nou gevestigd zijn of net geïntroduceerd. “Je kunt als arts niet een middel overslaan omdat je bang bent vanwege de verhalen in de media. Bij de pil en de Mirena kennen we ook problemen, maar omdat die in de jaren zestig van de vorige eeuw zijn geïntroduceerd, horen we daar nauwelijks nog iemand over.” Het valt of staat met goede voorlichting, bepleit Vollebergh. “Huisartsen en gynaecologen moeten de feiten en de cijfers uit onderzoek kennen, eerlijke informatie geven en zo nodig indianenverhalen ontkrachten. Zodat elke vrouw het anticonceptiemiddel kan kiezen dat het beste bij haar situatie past.”
anticonceptie, gynaecoloog Jos Vollebergh, Ziekenhuis Bernhoven