‘Halve’ heup vervangen niet slechter dan ‘hele’

Redactioneel

redactie

20 maart 2020

Orthopeed dr. Ydo Kleinlugtenbelt ontving de professor dr. Marti Prijs voor beste orthopedisch traumaonderzoek van Nederland tijdens het NOV-Jaarcongres. Deze titel kreeg hij voor zijn onderzoek naar de effectiviteit van halve heupprotheses.

Orthopeed dr. Ydo Kleinlugtenbelt leidt, en neemt deel aan, verschillende internationale medische onderzoeken, zoals de HEALTH-trail. Te vaak wordt nog onnodig een hele heup (kop/kom) vervangen bij een operatie terwijl een eenvoudiger en minder dure ingreep (alleen kop) net zo goed had gekund. Door het onderzoek kunnen zorgkosten worden bespaard en moeten orthopedische richtlijnen mogelijk worden herschreven.

Hele heupvervanging onnodig

Bij een ‘halve’ heupoperatie wordt alleen de kop van de heup vervangen. Bij een ‘hele’ heupoperatie worden zowel kop als kom vervangen. Standaard wordt bij jonge mensen vaak gekozen voor een complete vervanging omdat de nieuwe heup nog een leven lang mee moet. Bij oudere mensen wordt in Nederland echter vaak automatisch gekozen voor een hele heupvervanging. Onnodig, zo blijkt.

“Te vaak wordt onnodig een veel kostbaardere kop/kom-operatie uitgevoerd waar alleen een kop had kunnen volstaan”

Publicatie onderzoek

Kleinlugtenbelt: “De bestaande onderzoeken naar het verschil tussen een hele of een halve heupvervanging waren allemaal slecht van kwaliteit. Dit onderzoek geeft een hard wetenschappelijk antwoord op de vraag: is een ‘halve’ of een ‘hele’ heupvervanging beter? Het simpele antwoord op die vraag is: een ‘halve’ heupoperatie is niet slechter dan een ‘hele’. Te vaak wordt onnodig een veel kostbaardere kop/kom-operatie uitgevoerd waar alleen een kop had kunnen volstaan.” Een ‘halve’ operatie leidt ook niet tot meer revisie-operaties, levert geen hoger sterftecijfer op en patiënten worden er ook niet minder mobiel door. Het onderzoek, waarvoor Kleinlugtenbelt onderzoeksleider voor Nederland is, is gepubliceerd in het New England Journal of Medicine (NEJM). Het Deventer Ziekenhuis leverde een groot aantal patiënten voor het onderzoek.

Heupoperaties blijven maatwerk

Toch blijven heupoperaties volgens Kleinlugtenbelt wel maatwerk. “Heeft een (jong) iemand nog een leven voor zich, kiezen ook wij vaak voor een ‘hele’ vervanging. Is iemand 73 en hij/zij fietst nog elke week honderd kilometer, kiezen we (soms) ook voor kop én kom. Maar is iemand 80 en inactief, zit hij/zij in een verzorgingshuis, dan is er geen enkele klinische noodzaak om een hele heup te vervangen. Ons onderzoek heeft aangetoond dat dan de ‘halve’ vervanging even goed is. Voor de kwaliteit van leven maakt het voor deze laatste doelgroep niets uit.” De nieuwe benadering kan zorgkosten besparen als met name bij oudere mensen niet standaard voor een hele heupvervanging wordt gekozen.

De prof. dr. René Marti Prijs – ter nagedachtenis aan prof. dr. René Marti – werd dit jaar voor het eerst uitgereikt. Deze prijs zal jaarlijks toegekend worden aan de beste voordracht passend in het thema Orthopedische Traumatologie.