DOQ

Hartschade door oncolytica vaak niet meteen opgemerkt

Oncologische medicijnen, zoals anthracyclines en trastuzumab, kunnen tot hartschade leiden. Bij patiënten met bijvoorbeeld een verminderde pompfunctie wordt dit echter vaak niet meteen opgemerkt. Dat vond cardioloog-onderzoeker dr. Janine Kamphuis tijdens haar promotieonderzoek in het UMC Utrecht.

De cardio-oncologie richt zich op de cardiovasculaire gezondheid van kankerpatiënten vooraf, tijdens en na het ziekteproces. Zo kan bij patiënten met manifeste hart- en vaatziekten de cardiovasculaire status geoptimaliseerd worden, om de meest effectieve oncologische behandeling te kunnen geven.

(Foto: iStock)

Cardiale screening

Tijdens en na het ziekteproces van de kanker kan cardiale screening bijdragen aan de detectie van cardiovasculaire bijwerkingen van de oncologische behandeling. Deze behandelingen kunnen namelijk diverse bijwerkingen geven, zoals ritmestoornissen, pericardiale ziekte, coronarialijden, klepafwijkingen en cardiale dysfunctie.
In de afgelopen decennia is er steeds meer aandacht gekomen voor de cardiovasculaire bijwerkingen van oncologische medicijnen. Deze aandacht was in eerste instantie voornamelijk gericht op de behandeling van cardiovasculaire bijwerkingen. In de afgelopen jaren is er tevens aandacht gekomen voor de vroegtijdige herkenning en preventie van deze bijwerkingen.

Cardio-oncologie poli’s

In gespecialiseerde cardio-oncologie poli’s worden via een gestructureerde benadering de cardiovasculaire bijwerkingen van oncologische medicijnen opgespoord en aangepakt. Door het ontbreken van een richtlijn over de cardio-oncologische zorg wordt op deze poli’s op verschillende manieren gewerkt.
Op de polikliniek cardio-oncologie van het UMC Utrecht wordt zorg geboden aan patiënten die een verhoogd risico hebben op het ontwikkelen van hartschade door hun oncologische behandeling. Kamphuis heeft de implementatie en uitkomsten van deze poli beschreven. Daarnaast evalueerde ze enkele aspecten van de huidige kennis over het uitvoeren van cardio-oncologische zorg.

Risico-inschatting verbeteren

De huidige risico-inschatting op hartschade bij behandeling met bepaalde oncologische medicijnen is nog niet optimaal. Om deze risico-inschatting te verbeteren, is onder andere de Cardio-Oncologie registratie (ONCOR) opgezet. In deze registratie worden door meerdere ziekenhuizen in Nederland gegevens verzameld van patiënten die cardio-oncologische zorg hebben gekregen.

Anthracyclines en trastuzumab

Kamphuis vond dat onder andere anthracyclines en trastuzumab een verhoogd risico op hartschade geven. Anthracyclines worden vooral gebruikt bij de behandeling van borstkanker, lymfeklierkanker, acute leukemie en bepaalde soorten kinderkanker. Trastuzumab wordt vooral gebruikt voor de behandeling van HER2-positieve borstkanker.
Overigens acht ze het niet zinvol om alle patiënten die met anthracyclines of trastuzumab zijn behandeld, regelmatig te screenen. “Het gaat erom de patiënten die hartschade krijgen, tijdig te signaleren. Gelukkig krijgt de overgrote meerderheid geen hartschade. Daarom is het niet nodig om de hele groep te belasten met extra controles bovenop alle onderzoeken en behandelingen die patiënten reeds moeten ondergaan vanwege de kanker. Goede zorg op de juiste plaats, daar moeten we naar streven.”


Referenties: Janine Kamphuis. Stepping stones to improve cardio-oncological care. UMC Utrecht. ISBN: 978-90-393-7339-2. https://dspace.library.uu.nl/handle/1874/400220
Hartschade door chemokuur niet direct merkbaar. UMCUtrecht.nl, 12 november 2020. https://www.umcutrecht.nl/nieuws/hartschade-door-chemokuur-niet-direct-merkbaar

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: jongen met gepig­menteerde huid­afwijking

Een tienjarige jongen heeft een opvallende laesie op de rechterbovenarm. Bij navraag blijkt deze laesie al jaren aanwezig. In de familie komen geen melanomen voor. De jongen heeft een blanco voorgeschiedenis. Wat is uw diagnose?

Casus: man met klachten van moeizaam plassen

Een man komt met een doorgemaakte blaasontsteking op uw spreekuur. Plassen gaat al een paar jaar langzaamaan moeilijker en moeilijker. De straal is zwak, nogal eens sproeiend en er wordt bijna altijd wat nagedruppeld. Persen helpt niet echt. Wat is uw diagnose?

Iedere arts moet zich voorbereiden op een leven lang leren

Welzijn is een voorwaarde voor professionele en persoonlijke ontwikkeling. En dat is in de medische sector meer dan ooit een punt van zorg, vindt Marjolein van de Pol. “De nieuwe bewegingen moet je gewoon volgen, in welke fase van je carrière je ook zit.”

‘‘Minder eten en meer bewegen’ is echt een misvatting’

Mensen met obesitas hebben vaak te maken met negatieve vooroordelen, ook in de zorg. Daardoor vermindert de kwaliteit van zorg, legt Paige Crompvoets uit. “Uit mijn onderzoek bleek dat mensen met obesitas soms belachelijk gemaakt worden door hun zorgverleners.”

Whispp biedt oplossing voor mensen met stem- en spraak­problemen

Joris Castermans ontwikkelde Whispp, een app die met behulp van AI fluister- en aangedane spraak kan omzetten in een heldere en natuurlijke stem. “Wie nog audio- of video-opnames heeft van de gezonde stem, kan met Whispp de eigen stem van vroeger creëren.”

Artsen voor Kinderen helpt kinderen met een chronische ziekte of beperking

Michel Weijerman van Stichting Artsen voor Kinderen vertelt over hun projecten voor betere zorg en welzijn voor kinderen met een chronische aandoening. “Zo’n 200 zorgprofessionals zijn op vrijwillige basis bij onze poli betrokken. Binnen 48 uur krijg je antwoord.”

Casus: patiënte met dagelijkse neusbloedingen

Een patiënte is de dagelijkse neusbloedingen rechts helemaal zat. Door het dichtknijpen van de neus gedurende 10 minuten stopt de bloeding wel steeds. Wat is uw diagnose?

‘Wees alert op opioïd­misbruik bij patiënten op SEH’

Opioïdgebruik komt bij SEH-patiënten vaker voor dan gemiddeld. Meer bewustzijn over misbruik van deze medicatie is nodig, aldus Joris Holkenborg. “Maar vergeleken met de VS doen we het in Nederland, mede dankzij apothekers en huisartsen, best wel goed.”

Voorkom een burn-out

Huisarts Nico Verhoef onderzocht waarom steeds meer artsen een burn-out krijgen, hoe dit te voorkomen, én geeft tips hoe je het werk leuk houdt voor jezelf. “Een middag per week maakte ik vrij voor kleine chirurgische ingrepen, omdat ik dat heel leuk vind om te doen.”

De zorgverlener als verwonderaar

Steeds meer resultaten wijzen uit dat een goed contact tussen de zorgverlener, het kind en de ouders, veel leed kan voorkomen. Piet Leroy zet zich in voor pijn- en traumavrije zorg bij kinderen. “Ik spreek nooit over lastige ouders, wel over kwetsbare ouders.”


0
Laat een reactie achterx