‘Het is nog niet zeker of digitalisering leidt tot efficiënte, houdbare zorg’

Huib Cense is sinds kort bijzonder hoogleraar Health System Innovation. Hij wil onderzoek doen naar en bijdragen aan de discussie over het toekomstbestendig maken en houden van ons zorgsysteem. “We zien een enorme beweging richting netwerkgeneeskunde, waarbij de zorg niet alleen fysiek geleverd wordt in een ziekenhuis, maar ook digitaal. De vraag is of deze digitalisering leidt tot een efficiënt en houdbaar zorgsysteem. Vooralsnog zijn dit aannames, maar zeker weten doen we het niet.”

Huib Cense, chirurg in het Rode Kruis Ziekenhuis Beverwijk en Noordwest Ziekenhuisgroep te Alkmaar en Den Helder, is per 1 maart benoemd tot bijzonder hoogleraar Health System Innovation. Dit is een leerstoel binnen het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) en de Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit Groningen. Cense is in hoge mate geïnteresseerd in netwerkgeneeskunde en digitalisering van de zorg. Een netwerk rond een patiënt kan bijvoorbeeld bestaan uit een huisarts, mantelzorger, fysiotherapeut en medisch specialist.

Gemixte zorg

“Waar ik vooral benieuwd naar ben, is of meer gemixte zorg, dus zowel in een netwerk als digitaal, leidt tot betere zorg. Zijn bijvoorbeeld patiënten met chronische wonden in een dergelijke gemixte zorgomgeving beter af? Of zijn patiënten met COPD dan beter ingesteld op hun medicatie? Dat is volgens mij het onderzoeken waard.”

“Een ziekenhuisorganisatie zal zich veel meer bewegen van een gebouw met personeel naar een digitaal georganiseerd netwerk”

Planning en afspraken digitaliseren

Met digitalisering doelt Cense niet alleen op het digitaliseren van zorg rond patiënten, maar ook op digitalisering van processen in het ziekenhuis. “Denk aan de planning en het maken van afspraken. Hiervoor wordt nu nog veel gebeld en gefaxt. Ik verwacht dat dit veel meer digitaal zal gaan gebeuren. Een ziekenhuisorganisatie zal zich dan veel meer gaan bewegen van een gebouw met personeel naar een digitaal georganiseerd netwerk. Kijk bijvoorbeeld naar banken: we gaan nooit meer naar een bankfiliaal voor het regelen van bankzaken. Maar we gaan nog wel vaak naar de huisarts of het ziekenhuis voor onze medische zaken.”

“Ik zie het als een opdracht voor mezelf om de geneeskunde en economie/bedrijfskunde bij elkaar te brengen”

Leren van elkaar

Cense realiseert zich dat dit alles nogal abstract kan klinken. Hij heeft op dit moment – zo kort na zijn benoeming – ook nog geen concreet uitgewerkte plannen. “Er gaat voor mij nu een wereld open, als arts binnen een faculteit Economie en Bedrijfskunde. Ik zie het wel als een opdracht voor mezelf om deze twee werelden, de geneeskunde en economie/bedrijfskunde, bij elkaar te brengen. Ik denk dat we veel van elkaar kunnen leren.”

Beste zorg ter wereld

Hij is dan ook aangesteld bij zowel de Rijksuniversiteit Groningen als het Universitair Medisch Centrum Groningen. Over zijn ambities: “Ik was voorzitter van de werkgroep Medisch Specialisten 2025. Met deze werkgroep hebben we in 2017 voor de Federatie Medisch Specialisten een visiedocument geschreven. De bovenliggende ambitie hierin was het bereiken van ‘aantoonbaar de beste zorg ter wereld in 2025’. Deze ambitie wil ik graag doortrekken naar dit hoogleraarschap. Ik realiseer me dat dit nog wel erg breed is. De komende maanden ga ik gesprekken voeren om te kijken hoe we dit kunnen opdelen in verschillende projecten.”

Kwaliteitsregistraties

Cense is bestuurder van de stichting Dutch Institute for Clinical Auditing (DICA). In die hoedanigheid ziet hij de kwaliteitsregistraties als een ander belangrijk aspect rond de digitalisering van zorg. “Er wordt steeds meer informatie verzameld in databases. De kunst hierbij is om wat verzameld wordt om te zetten naar bruikbare informatie.” In de praktijk betekent dit bijvoorbeeld dat de informatie gebruikt wordt om samen met patiënten te besluiten wat voor hen de beste keuze is. Is een operatie bij bepaalde klachten zinvol of geeft de ingreep een te hoog risico op complicaties?

“Als we de zorg steeds meer gaan organiseren in netwerken, hoe meten we dan de kwaliteit?”

Hoger niveau

Cense: “Ook geven kwaliteitsregistraties belangrijk inzicht in hoe een ziekenhuis presteert. Dit is erg leerzaam en heeft de laatste jaren geleid tot verdere verbetering van de kwaliteit van zorg.” Maar dan komt de crux, zegt Cense: “Als we weten dat kwaliteitsregistraties leiden tot een betere kwaliteit van zorg, maar we de zorg steeds meer gaan organiseren in netwerken, hoe meten we dan de kwaliteit? En hoe vergelijk je zorgnetwerken in Groningen met netwerken in Limburg? Door na te denken over deze nieuwe manier van werken, hoop ik de kwaliteit van zorg naar een steeds hoger niveau te kunnen tillen.”

Uitdaging

Hij heeft dan ook veel zin in deze nieuwe uitdaging. “Kwaliteit van zorg, innovatie en nadenken over hoe we ook in de toekomst efficiënte, doelmatige en hoogkwalitatieve zorg kunnen bieden: ik vind het belangrijk dat we daar als medisch specialisten mee bezig zijn. Deze leerstoel ligt dan ook helemaal in mijn interessegebied.”

bijzonder hoogleraar Health System Innovation Huib Cense, digitalisering zorg, Faculteit Economie en Bedrijfskunde, netwerkgeneeskunde, Rijksuniversiteit Groningen, Universitair Medisch Centrum Groningen