DOQ

‘Het ontbreekt nog vaak aan tijdige diagnose van maag-darmischemie’

Het Maagdarm Ischemie Centrum Rotterdam, een samenwerking van het Erasmus MC en Franciscus Gasthuis & Vlietland, is door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) voor de komende vijf jaar erkend als Expertisecentrum Zeldzame Aandoeningen (ECZA). Eerder dit jaar ontving Franciscus al de topklinische erkenning van de vereniging van Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen (STZ) voor de behandeling van chronische maag-darmischemie.

Dr. Desirée Leemreis-van Noord, MDL-arts en onderzoeker bij het Maagdarm Ischemie Centrum Rotterdam, is trots op beide erkenningen. “Ik zie het als beloning voor de vele jaren hard werken in ons centrum aan de diagnostiek, behandeling en onderzoek van chronische maag-darmischemie. Dat is een zeldzame aandoening, al komt het vaker voor dan we denken. Met een prevalentie van 9,2 per honderdduizend inwoners bijna net zoveel als de ziekte van Crohn, met 10,9 per honderdduizend inwoners.”

MDL-arts dr. Desirée Leemreis-van Noord

Fear of eating

De verwachting is dat met de voortgaande vergrijzing die prevalentie alleen maar zal toenemen. “Bij chronische maag-darmischemie is er een zuurstoftekort door onvoldoende doorbloeding in de bloedvaten van het maag-darmkanaal: de maag-leverslagader, en de bovenste en onderste darmslagader. De meest voorkomende oorzaak is aderverkalking. Dat komt vooral voor bij oudere patiënten met hart- en vaatziekten.” Buikpijn na het eten en gewichtsverlies, dat zijn de twee voornaamste symptomen van maag-darmischemie. “Na het eten schiet de bloedtoevoer naar de maag en de darm tekort, want dan wordt de maaltijd verwerkt. Patiënten krijgen dan buikpijn. Ze durven daardoor niet meer te eten – fear of eating noemen we dat – en gaan afvallen.”

“Op het moment dat we de diagnose stellen, kunnen we patiënten meteen behandelen door een stent te plaatsen in het aangedane bloedvat”

Weg buikpijn

Het goede nieuws is echter dat je chronische maag-darmischemie goed kunt behandelen, vervolgt Leemreis-van Noord. “Op het moment dat we de diagnose stellen, kunnen we patiënten meteen behandelen door een stent te plaatsen in het aangedane bloedvat. De dag daarna zeggen ze al: ‘dokter, ik kan weer eten, de buikpijn is weg.’ Vervolgens komen ze snel aan in gewicht. We kunnen patiënten dus veel kwaliteit van leven teruggeven.”

Mensen lopen vaak lang rond met onbegrepen buikklachten voordat de diagnose wordt gesteld”

Acute ischemie

Tijdige diagnostiek en behandeling is daarom het advies. “Des te meer omdat er bij een niet-onderkende chronische maag-darmischemie acute ischemie – een darminfarct – kan optreden. Dat kan zelfs leiden tot de dood.” Maar tijdige diagnostiek, daar ontbreekt het nog aan. “Mensen lopen vaak lang rond met onbegrepen buikklachten voordat de diagnose wordt gesteld. Er is veel delay doordat er vaak niet of pas laat aan maag-darmischemie wordt gedacht.”Meer aandacht voor de aandoening is dus nodig. “We zijn dan ook blij dat we als expertisecentrum recent van de Maag Lever Darm Stichting (MLDS) subsidie hebben gekregen – ‘Right on Time’ – om de diagnose chronische maag-darmischemie breder onder de aandacht te brengen bij medisch specialisten. Zodat zij er eerder aan denken en het vaker meenemen in hun differentiaaldiagnose.”

“We kunnen meer internationale studies doen en daardoor meer patiënten includeren. Bij een zeldzame aandoening als chronische maag-darmischemie komt dat de onderzoekskwaliteit ten goede”

Eerste Europese richtlijn

Ja, Leemreis-van Noord is blij dat het Maagdarm Ischemie Centrum Rotterdam zich sinds dit najaar een ECZA mag noemen. “Dat opent deuren die anders gesloten zouden blijven. We krijgen meer aandacht voor wat we doen, én we vinden hierdoor makkelijker aansluiting bij het Europese netwerk van internationale expertisecentra (ERN’s). Dat zijn netwerken waarin onderzoekers met expertise van zeldzame aandoeningen hun kennis delen en uitwisselen.” Het Maagdarm Ischemie Centrum Rotterdam acteerde al op Europees niveau, benadrukt ze. “Onze onderzoeksgroep, onder leiding van professor Marco Bruno uit het Erasmus MC, was bijvoorbeeld initiatiefnemer van de eerste Europese richtlijn Chronische Maag-darmischemie, die in 2020 is gepubliceerd. We hebben deze richtlijn geschreven in samenwerking met onze Europese partners. Nu we onszelf een ECZA mogen noemen, kunnen we deze samenwerking verder intensiveren.” Bijvoorbeeld op het gebied van wetenschappelijk onderzoek. “We kunnen meer internationale studies doen en daardoor meer patiënten includeren. Bij een zeldzame aandoening als chronische maag-darmischemie komt dat de kwaliteit van het onderzoek natuurlijk ten goede.”

“De diagnostiek, behandeling en onderzoek van chronische maag-darmischemie, dat kan ik als MDL-arts niet alleen. Ik heb daarbij de vaatchirurg, interventie-radioloog en internist-vasculair geneeskundige nodig”

Multidisciplinaire aanpak

Multidisciplinaire samenwerking, ook dát hoort bij een expertisecentrum, vervolgt ze. “De diagnostiek, behandeling en onderzoek van chronische maag-darmischemie, dat kan ik als MDL-arts niet alleen. Ik heb daar de vaatchirurg, de interventie-radioloog en de internist-vasculair geneeskundige bij nodig. Juist die multidisciplinaire benadering vormt de kracht van ons centrum.” Vandaar de oproep van Leemreis-van Noord aan collega-medisch specialisten om patiënten met een vermoeden van chronische maagdarmischemie door te verwijzen naar het Maagdarm Ischemie Centrum Rotterdam. “We hebben alle expertise in huis voor een goede diagnostiek en behandeling. Patiënten zijn daarmee geholpen.”

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Boek over veilige sedatie toepassen op de SEH moet angst wegnemen

Vier SEH-artsen schreven een boek over veilige sedatie op de SEH. Het is bedoeld als naslagwerk en cursusmateriaal, vertellen Mischa Veen en Daniëlle van Winden. “Uniek is dat de informatie ook gericht is op het voorkomen van traumatische ervaringen voor patiënten.”

‘Wij willen over twintig jaar ook nog huisarts zijn’

Ties Janssen vertelt over het manifest ‘De huisarts van morgen’, waarmee de Lovah de continuïteit van de huisartsenzorg wil veiligstellen. “Al jaren wordt er nagedacht over vergrijzing en personeelstekorten in de zorg, en nog steeds kabbelt het maar voort.”

Casus: 13-jarig meisje met een bloedende moedervlek

Een 13-jarig meisje komt op het spreekuur omdat ze sinds enkele dagen een bloedende moedervlek heeft. De moedervlek zit er al sinds enkele maanden en is snel gegroeid en ook wat boller geworden. Verder geen klachten zoals pijn of jeuk. Wat is uw diagnose?

‘Ik heb medewerkers meegenomen naar waar ze het best op hun plek zijn’

Op de afdeling waar Jacqueline Loonen leiding geeft staat ‘persoonsgericht’ centraal, zowel in de patiëntenzorg als in de organisatie. “De patiënt en zorgverlener zijn samen verantwoordelijk. Iedereen komt vanuit zijn of haar expertise met voorstellen tot verbetering.”

Casus: vrouw met verkoudheid en oorpijn

Patiënte zit verkouden tegenover u met oorpijn links. De verkoudheid bestaat sinds gisteren maar de oorpijn is vannacht begonnen. De otalgie is pijnlijker dan de pijn die zij heeft ervaren bij de bevalling van haar kinderen. Het gehoor is links mogelijk iets minder dan rechts. Zij heeft geen koorts. Wat is uw diagnose?

Mededingings­toezicht biedt veel ruimte voor samen­werking

In ons zorgstelsel is veel ruimte voor samenwerking en netwerkvorming, vertelt Marco Varkevisser. “Veel zorgaanbieders denken dat heel veel niet mag van de ACM, terwijl die de afgelopen jaren heeft laten zien dat er juist veel ruimte is voor samenwerking.”

‘Vergroot herken­baarheid anti­biotica’

Een betere herkenbaarheid van antibiotica kan leiden tot verstandiger gebruik en zo helpen in de strijd tegen de wereldwijd groeiende antibioticaresistentie. Annelie Monnier en Heiman Wertheim vertellen over het ABACUS-project. “Resistentie kent geen grenzen.”

Medische hypnose: meer controle over je lijf en emoties

Kinderarts en hypnotherapeut Arine Vlieger vertelt over het gebruik van medische hypnose: “Als je de verwachtingen van de patiënt positief kan beïnvloeden dan heeft dat tevens effect op de behandeling. Taal is dan ook de basis van hypnose.”

Casus: vrouw met melaena, een steeds dikker wordende buik en een uitpuilende navel

Een vrouw wordt gepresenteerd op de Spoedeisende Hulp in verband met sinds 1 dag bestaande melaena. Daarnaast klaagt patiënte over een steeds dikker wordende buik, pijn in de rechter bovenbuik en een uitpuilende navel sinds 6 weken. Tevens zijn haar benen iets dikker geworden. Wat is uw diagnose?

In zes stappen afval op de OK reduceren

Roos Bleckman, Lukas Radema en hun collega’s van het OK Green Team bedachten een stappenplan om het afval op de OK de komende jaren met de helft te reduceren. “Het afdekmateriaal op de OK kon met maar liefst 20% gereduceerd kon worden.”


0
Laat een reactie achterx