DOQ

Hoe de hoofd-hart-hormonen-connectie tot ernstige hartklachten leidt

Het was een eyeopener voor cardioloog Janneke Wittekoek: de relatie tussen hormonale stemmingswisselingen, hartklachten en ADHD bij vrouwen. Toen het besef er was, pakte ze meteen door. Inmiddels is de stichting Hoofd-Hart-Hormonen (H3) Netwerk een feit en staan er de nodige activiteiten gepland. “We moeten deze zorg samen van de grond krijgen.”

Hartkloppingen, angina pectoris, slecht slapen en concentratieproblemen. Regelmatig ziet cardioloog Janneke Wittekoek vrouwen in de overgang op het spreekuur met deze klachten. “Vaak zijn ze de wanhoop nabij: soms gaat werken niet meer en voelen ze zich depressief. Dan is alleen de cardiale klachten behandelen symptoombestrijding: je hebt een geïntegreerde aanpak nodig met ook aandacht voor de hormonale balans en de psychiatrische of psychologische problematiek. Daarom hebben we het H3-netwerk opgericht, dat staat voor Hoofd-Hart-Hormonen.”

“Cardiologie, psychiatrie en gynaecologie bleken enorm veel raakvlakken met elkaar te hebben. We zagen dezelfde vrouwen.”

Cardioloog Janneke Wittekoek

Late diagnose

De link legde Wittekoek twee jaar geleden op een congres waar ze was uitgenodigd als spreker om te vertellen hoe ze onbegrepen hartklachten bij vrouwen op de kaart had gezet. “Daar ontmoette ik psychiater Sandra Kooij. Zij vertelde over de relatie tussen ADHD en hormonen. ADHD wordt vaker gemist bij vrouwen. Soms komt de diagnose pas laat: bijvoorbeeld omdat tijdens de overgang het oestrogeen afneemt. Oestrogeen versterkt de functie van dopamine op stemming en cognitie, en bij ADHD is de dopaminespiegel al laag. Neemt het oestrogeen dan af, dan nemen de klachten verder toe. Met name de slapeloosheid die ontstaat, is vaak de druppel voor bijvoorbeeld depressie of cardiale klachten.”

Veel raakvlakken

Voor Wittekoek viel daarmee ineens veel op zijn plek. “Waar Sandra deze vrouwen zag voor de diagnose ADHD, ADD of bipolariteit, zag ik deze vrouwen in mijn spreekkamer vaak voor ‘stressinfarcten’. Dit zijn infarcten die niet ontstaan door de bekende risicofactoren als roken of artherosclerose, maar door verkramping van de bloedvaten door stress. Aanvankelijk dacht ik dat het alleen de stress was, of dat de klachten nu eenmaal bij de overgang hoorden. Maar toen ik verder vroeg, bleek dat deze vrouwen vaak al langer pijn op de borst hadden en dat ze bovengemiddeld vaak al tijdens premenstruele en postnatale perioden gevoelig waren voor hormonale stemmingsklachten. Daarvoor kwamen ze dan bij gynaecoloog Dorenda van Dijken op de poli. Die drie gebieden bleken enorm veel raakvlakken met elkaar te hebben. We zagen dezelfde vrouwen.”

“Er is een sterke relatie tussen vrouwen met ADHD, hormonale stemmingsklachten en cardiale klachten”

Hoge prevalentie

Een kleine studie bevestigde het vermoeden van de cardioloog. “Bij driehonderd opeenvolgende vrouwelijke patiënten in de HeartLife-kliniek deed ik een korte screener die aan de hand van vier vragen een indicatie geeft of iemand ADHD heeft, ontwikkeld door Sandra Kooij. De prevalentie was 35 procent! Een groot deel daarvan kreeg bij verwijzing naar Sandra ook daadwerkelijk de diagnose. Maar toen wisten we zeker dat er een sterke relatie is tussen vrouwen met ADHD, hormonale stemmingsklachten en cardiale klachten. Die hoofd-hart-hormonen-connectie was voor ons drieën de aanleiding om het H3-netwerk op te richten: om kortere lijnen te leggen tussen de zorgprofessionals die deze vrouwen behandelen, om meer bekendheid te geven en kennis op te bouwen.”

“Nu is het tijd om de zorg goed te organiseren zodat deze vrouwen niet meer naar drie verschillende loketten hoeven!”

Eén loket

Het platform is sinds maart in de lucht en al bijna niet meer weg te denken. “We hebben ondertussen meer dan 2.000 professionals in ons netwerk”, vertelt Janneke Wittekoek. “Ook voor ons eerste webinar in april ‘Optimale zorg voor “ingewikkelde” vrouwen’, trok veel belangstelling. De komende tijd gaan we meer interactieve webinars en nascholingen organiseren om expertise op te bouwen. Ook hoop ik dat de eerste regionale netwerken snel van start kunnen gaan. Met in de eerste week duizend aanmeldingen van vrouwen die zich herkenden in de ‘H3-klachten’ kunnen wij als oprichters namelijk niet iedereen zien. We kennen nu de oorzaken, nu is het tijd om de zorg goed te organiseren zodat deze vrouwen niet meer naar drie verschillende loketten hoeven!’

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Boek over veilige sedatie toepassen op de SEH moet angst wegnemen

Vier SEH-artsen schreven een boek over veilige sedatie op de SEH. Het is bedoeld als naslagwerk en cursusmateriaal, vertellen Mischa Veen en Daniëlle van Winden. “Uniek is dat de informatie ook gericht is op het voorkomen van traumatische ervaringen voor patiënten.”

‘Wij willen over twintig jaar ook nog huisarts zijn’

Ties Janssen vertelt over het manifest ‘De huisarts van morgen’, waarmee de Lovah de continuïteit van de huisartsenzorg wil veiligstellen. “Al jaren wordt er nagedacht over vergrijzing en personeelstekorten in de zorg, en nog steeds kabbelt het maar voort.”

Casus: 13-jarig meisje met een bloedende moedervlek

Een 13-jarig meisje komt op het spreekuur omdat ze sinds enkele dagen een bloedende moedervlek heeft. De moedervlek zit er al sinds enkele maanden en is snel gegroeid en ook wat boller geworden. Verder geen klachten zoals pijn of jeuk. Wat is uw diagnose?

‘Ik heb medewerkers meegenomen naar waar ze het best op hun plek zijn’

Op de afdeling waar Jacqueline Loonen leiding geeft staat ‘persoonsgericht’ centraal, zowel in de patiëntenzorg als in de organisatie. “De patiënt en zorgverlener zijn samen verantwoordelijk. Iedereen komt vanuit zijn of haar expertise met voorstellen tot verbetering.”

Casus: vrouw met verkoudheid en oorpijn

Patiënte zit verkouden tegenover u met oorpijn links. De verkoudheid bestaat sinds gisteren maar de oorpijn is vannacht begonnen. De otalgie is pijnlijker dan de pijn die zij heeft ervaren bij de bevalling van haar kinderen. Het gehoor is links mogelijk iets minder dan rechts. Zij heeft geen koorts. Wat is uw diagnose?

Mededingings­toezicht biedt veel ruimte voor samen­werking

In ons zorgstelsel is veel ruimte voor samenwerking en netwerkvorming, vertelt Marco Varkevisser. “Veel zorgaanbieders denken dat heel veel niet mag van de ACM, terwijl die de afgelopen jaren heeft laten zien dat er juist veel ruimte is voor samenwerking.”

‘Vergroot herken­baarheid anti­biotica’

Een betere herkenbaarheid van antibiotica kan leiden tot verstandiger gebruik en zo helpen in de strijd tegen de wereldwijd groeiende antibioticaresistentie. Annelie Monnier en Heiman Wertheim vertellen over het ABACUS-project. “Resistentie kent geen grenzen.”

Medische hypnose: meer controle over je lijf en emoties

Kinderarts en hypnotherapeut Arine Vlieger vertelt over het gebruik van medische hypnose: “Als je de verwachtingen van de patiënt positief kan beïnvloeden dan heeft dat tevens effect op de behandeling. Taal is dan ook de basis van hypnose.”

Casus: vrouw met melaena, een steeds dikker wordende buik en een uitpuilende navel

Een vrouw wordt gepresenteerd op de Spoedeisende Hulp in verband met sinds 1 dag bestaande melaena. Daarnaast klaagt patiënte over een steeds dikker wordende buik, pijn in de rechter bovenbuik en een uitpuilende navel sinds 6 weken. Tevens zijn haar benen iets dikker geworden. Wat is uw diagnose?

In zes stappen afval op de OK reduceren

Roos Bleckman, Lukas Radema en hun collega’s van het OK Green Team bedachten een stappenplan om het afval op de OK de komende jaren met de helft te reduceren. “Het afdekmateriaal op de OK kon met maar liefst 20% gereduceerd kon worden.”


0
Laat een reactie achterx