DOQ

Hoe kun je als zorgprofessional werkstress verminderen?

Artsen en andere zorgprofessionals die hun talenten of competenties onvoldoende kunnen inzetten, ervaren op den duur veel werkstress. Anneke de Joode, coach bij Surplace Fietscoaching, legt uit hoe dit zit en geeft tips hoe je je werkstress kunt verminderen door beter gebruik te maken van je (natuurlijke) competenties. 

Onlangs sprak ik een vriendin, die nogal gefrustreerd was over haar werk. Ze was net twee maanden geleden ingestapt in een startup. Haar collega was nu een paar weken bezig om het product in de markt te zetten, maar het was haar opgevallen dat daar weinig vooruitgang in zat. Ze hoorde vooral excuses. Feitelijk waren er de afgelopen vier weken géén nieuwe klanten bij gekomen. In overleg met de directeur besloot ze dat zij een deel van de acquisitie op zich zou nemen. Binnen twee dagen had zij connecties gemaakt met verschillende mensen uit haar netwerk, die ook klant werden. Een van de klanten, een onderwijsinstelling, wilde het product in het leersysteem opnemen. Dat betekende dat ze het product ook op langere termijn gingen inzetten, waarbij een aanvullend onderhoudscontract werd geregeld. Een superslimme zet dus!

Sterke punten en voldoening

Niks mis met dit verhaal, zou je denken. Maar ze vertelde dit met enorm veel frustratie. Want ze begreep werkelijk niet waarom die collega na vier weken nog helemaal niets had bereikt, terwijl zij in twee dagen tijd zo veel voor elkaar had gekregen. Ik moest grinniken. Want waar zij zich over frustreerde, was juist iets heel positiefs. Het gaf precies aan waar zij zo goed in is, namelijk het leggen van slimme verbanden en snappen wat haar netwerk nodig heeft. En dat strategisch inzetten. Noem het een talent, gewoon iets waar zij heel erg goed in is. En werk waar ze ook nog eens veel plezier en voldoening uithaalt. Ondanks dat het vooraf niet zo bedoeld was, zat ze nu dus op de juiste plek.

Psychologische basisbehoefte

Het wel of niet kunnen inzetten van je sterke punten, talenten of competenties maakt het verschil tussen een leuke werkdag en eentje die totaal geen voldoening geeft. Het kunnen inzetten van je competenties is een van de psychologische basisbehoeften uit de zelfdeterminatietheorie. Een basisbehoefte die wij als mens in meerdere of mindere mate nodig hebben om gemotiveerd te blijven. Zorgprofessionals die hun talenten onvoldoende kunnen inzetten, kunnen op den duur veel stress ervaren. In het Chivo Vitaliteitskwadrant, dat grotendeels is gebaseerd op de zelfdeterminatietheorie, zit je dan ‘onder de streep’. De plek in het kwadrant waar er een tekort is aan een of meerdere basisbehoeften, met stress tot gevolg (voor meer uitleg over het Chivo Vitaliteitskwadrant, zie ook de eerder verschenen artikelen ‘Passie voor je vak, maar toch te weinig voldoening?’ , ‘Werkdruk verlichten? Verbeter je werkrelaties!’ en ‘Meer focus en minder stress? Bewegen in de natuur helpt’).

chivo vitaliteitskwadrant
Chivo Vitaliteitskwadrant
(Bron: Chivo, kennisinstituut vitaliteit & leefstijl)

Hoe ontdek je ze?

Het is dus een goed idee om zo veel mogelijk je sterke punten of talenten in te zetten. Maar hoe weet je nu wat jouw talent is? Je kunt dat achterhalen uit de volgende aanwijzingen en vragen:

  • Wat is voor jou zo vanzelfsprekend, wat voor anderen heel ingewikkeld lijkt? 
  • Wat gaat jou heel gemakkelijk af, wat anderen juist heel veel moeite kost? 
  • Waar krijg je altijd complimenten over?

Door deze vragen te beantwoorden kun je ontdekken wat jouw sterke punten zijn. Het gaat hier niet om vaardigheden, die je al zo vaak gedaan hebt dat het routine is en je er dus heel goed in bent. Het gaat eerder om de eigenschappen die jij inzet waardoor jij zo goed en handig bent in het uitvoeren van die taken. 


Een voorbeeld: 
Stel, je bent pakketbezorger. Je hebt een route met afleveradressen in je navigatie staan. Maar wat blijkt, er is een extra pakketje dat niet is opgenomen in de route. Een pakketbezorger met ruimtelijk inzicht, die ook nog eens snel kan schakelen, zal met dat extra pakketje op een afwijkend adres veel makkelijker om kunnen gaan dan een pakketbezorger die dat ruimtelijke inzicht niet zo sterk ontwikkeld heeft of moeite heeft met snel schakelen. De snel schakelende pakketbezorger met ruimtelijk inzicht doet het afwijkende adres waarschijnlijk op het juiste moment wel even tussendoor. Het kost hem geen enkele moeite. Terwijl de pakketbezorger zonder dat ruimtelijk inzicht het afwijkende adres eerder ziet als een probleem (je hoort hem al zuchten). Hij stelt het uit en komt mogelijk pas in actie nadat hij de standaardroute heeft gereden.


Vaak is het niet één specifieke eigenschap, maar eerder een set van sterke punten. Die set, dát is jouw talent!

Waarom zou je je sterke punten inzetten?

Het is heel goed om te weten wát jouw sterke punten of talenten zijn. Én om ze vaker te benutten. Waarom?

1. Alleen in je sterkste punten kun je echt uitblinken (excelleren).

Excelleren: Door je sterke punten vaker en in verschillende situaties te gebruiken, word je er steeds beter in. Ook door taken waar je niet zo goed in bent vaker te doen, maakt dat je er beter in wordt. Maar op die taken blijf je altijd middelmatig scoren. Het verschil met het gebruiken van jouw talenten is dat je met je sterke eigenschappen kunt excelleren. Je gaat er in uitblinken! Doe dus vooral meer met je sterke punten. Want dát doen waar je goed in bent, geeft een positief gevoel.

2. Het geeft je meer zelfvertrouwen

Zelfvertrouwen: Doordat je meer dingen doet waar je goed in bent, ga je er in uitblinken. En dát valt op! Voor het vergroten van je zelfvertrouwen is het goed om te zien dat je ergens beter in wordt. Dat je groeit. Behalve dat jij dat zelf ziet, is het ook van belang dat anderen dat zien. En dat ze jou dat ook vertellen. Dat geeft je bevestiging. Juist de complimenten, dus de waardering, van je omgeving kunnen een groot verschil maken. En dat gebeurt vooral als je ergens in uitblinkt.

3. Je kunt vaker werken in flow

Flow: Misschien ken je dat wel, van die momenten waarop je lekker bezig bent en je er achter komt dat je de tijd volledig bent vergeten. Dit zijn momenten van flow. Flow wordt gekenmerkt door taken die uitdagend zijn, maar waarbij je wel een gevoel van controle ervaart en waar je positieve feedback op krijgt. Je hebt het gevoel dat je even lekker bezig bent geweest. Het treedt met name op als je je talenten in kunt zetten. Wanneer je regelmatig een toestand van flow ervaart, geeft dat een positief gevoel. En dat helpt om werkstress terug te dringen en uit die overleefstand te komen (‘onder de streep’ in het Chivo Vitaliteitskwadrant).

Doen waar je goed in bent, geeft je een positief gevoel. Regelmatig en vaker positieve ervaringen hebben, is gunstig voor je algehele welbevinden.


Vraag je eens af (of schrijf op):
Op welke manier zet jij nu je sterke eigenschappen in? En hoe zou je ze nog meer in kunnen zetten? En in welke andere situaties dan je nu al doet? En nog beter: zet ze in ten gunste van iemand anders. Dat geeft namelijk nog meer voldoening!


Voor een leuker (werk)leven is het daarom goed om te weten wat je sterke punten zijn en om deze zoveel mogelijk en bij verschillende taken en situaties in te zetten.

Benutten van elkaars talenten

Voel jij ook wel eens die frustratie? Dat een ander dat ene niet zo goed kan, terwijl dat voor jou zo vanzelfsprekend is? Bedenk je dan dat dáár jouw talent zit! Ook de ander heeft zo zijn talenten. Probeer je frustratie daarom om te zetten naar iets positiefs. Kijk of je elkaars talenten kunt benoemen om ze vervolgens optimaal te benutten in een samenwerking.


logo BOvV

Wil je meer weten over het Chivo Vitaliteitskwadrant en de onderliggende modellen en theorieën? Een vitaliteitscoach van de BOvV (Beroepsorganisatie voor Vitaliteitsprofessionals) kan je er alles over vertellen. Zie www.bovv.nl.


Anneke de Joode_Surplace Fiets Coaching
(Bron: A. de Joode)

Anneke de Joode is coach bij Surplace Fietscoaching. Als coach richt zij zich op vitaliteit in het dagelijks leven door met cliënten te onderzoeken wie ze zijn en wat ze belangrijk vinden. En ook hoe ze stressoren (weer) onder controle krijgen. Een voorwaarde om veranderingen in gang te zetten en doelen te bereiken. Letterlijk in beweging komen versnelt dit proces. Zodoende vindt coaching (deels) plaats op de fiets.

Logo Surplace fietscoaching
Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: jongen met gepig­menteerde huid­afwijking

Een tienjarige jongen heeft een opvallende laesie op de rechterbovenarm. Bij navraag blijkt deze laesie al jaren aanwezig. In de familie komen geen melanomen voor. De jongen heeft een blanco voorgeschiedenis. Wat is uw diagnose?

Casus: man met klachten van moeizaam plassen

Een man komt met een doorgemaakte blaasontsteking op uw spreekuur. Plassen gaat al een paar jaar langzaamaan moeilijker en moeilijker. De straal is zwak, nogal eens sproeiend en er wordt bijna altijd wat nagedruppeld. Persen helpt niet echt. Wat is uw diagnose?

Iedere arts moet zich voorbereiden op een leven lang leren

Welzijn is een voorwaarde voor professionele en persoonlijke ontwikkeling. En dat is in de medische sector meer dan ooit een punt van zorg, vindt Marjolein van de Pol. “De nieuwe bewegingen moet je gewoon volgen, in welke fase van je carrière je ook zit.”

‘‘Minder eten en meer bewegen’ is echt een misvatting’

Mensen met obesitas hebben vaak te maken met negatieve vooroordelen, ook in de zorg. Daardoor vermindert de kwaliteit van zorg, legt Paige Crompvoets uit. “Uit mijn onderzoek bleek dat mensen met obesitas soms belachelijk gemaakt worden door hun zorgverleners.”

Whispp biedt oplossing voor mensen met stem- en spraak­problemen

Joris Castermans ontwikkelde Whispp, een app die met behulp van AI fluister- en aangedane spraak kan omzetten in een heldere en natuurlijke stem. “Wie nog audio- of video-opnames heeft van de gezonde stem, kan met Whispp de eigen stem van vroeger creëren.”

Artsen voor Kinderen helpt kinderen met een chronische ziekte of beperking

Michel Weijerman van Stichting Artsen voor Kinderen vertelt over hun projecten voor betere zorg en welzijn voor kinderen met een chronische aandoening. “Zo’n 200 zorgprofessionals zijn op vrijwillige basis bij onze poli betrokken. Binnen 48 uur krijg je antwoord.”

Casus: patiënte met dagelijkse neusbloedingen

Een patiënte is de dagelijkse neusbloedingen rechts helemaal zat. Door het dichtknijpen van de neus gedurende 10 minuten stopt de bloeding wel steeds. Wat is uw diagnose?

‘Wees alert op opioïd­misbruik bij patiënten op SEH’

Opioïdgebruik komt bij SEH-patiënten vaker voor dan gemiddeld. Meer bewustzijn over misbruik van deze medicatie is nodig, aldus Joris Holkenborg. “Maar vergeleken met de VS doen we het in Nederland, mede dankzij apothekers en huisartsen, best wel goed.”

Voorkom een burn-out

Huisarts Nico Verhoef onderzocht waarom steeds meer artsen een burn-out krijgen, hoe dit te voorkomen, én geeft tips hoe je het werk leuk houdt voor jezelf. “Een middag per week maakte ik vrij voor kleine chirurgische ingrepen, omdat ik dat heel leuk vind om te doen.”

De zorgverlener als verwonderaar

Steeds meer resultaten wijzen uit dat een goed contact tussen de zorgverlener, het kind en de ouders, veel leed kan voorkomen. Piet Leroy zet zich in voor pijn- en traumavrije zorg bij kinderen. “Ik spreek nooit over lastige ouders, wel over kwetsbare ouders.”


0
Laat een reactie achterx
Lees ook: Meer focus en minder stress? Bewegen in de natuur helpt

Naar dit artikel »