DOQ

Hoge glycemische index van voeding verhoogt cardiovasculaire risico

De consumptie van een dieet met een hoge glycemische index en belasting gaat gepaard met een toegenomen risico op hart- en vaatziekten en overlijden in vergelijking met een dieet met een lagere glycemische index en belasting. Dit verband is gevonden in diverse populaties.

Er zijn zorgen over de gezondheidseffecten van koolhydraatrijke voedingsmiddelen en dranken van slechte kwaliteit. Dit heeft de populariteit van zogenaamde koolhydraatarme diëten vergroot. Kwalitatief slechte koolhydraatarme voedingsmiddelen kunnen weinig vezels en een hoger percentage geraffineerde granen dan volle granen bevatten en een hoge glycemische index hebben. Deze index is een maatstaf voor hoeveel 50 gram koolhydraten uit een bepaald voedingsmiddel de bloedglucosespiegel verhoogt. Er is een algemene consensus over de waarde van volkoren en vezelrijk voedsel voor de preventie van chronische ziekten.

Grote, geografisch diverse populatie

Hoewel de consumptie van een dieet met een lage glycemische index nuttig blijkt te zijn voor de preventie en behandeling van diabetes, zijn de gegevens wisselend over het verband tussen een dergelijk dieet en een cardiovasculaire risicoreductie. Bovendien zijn de meeste van die gegevens afkomstig uit westerse hoge inkomenslanden. Er zijn weinig gegevens voor niet-westerse lage- of middeninkomenslanden. Om deze leemte op te vullen, zijn gegevens nodig van een grote, geografisch diverse populatie.

De grote, internationale studie Prospective Urban Rural Epidemiology (PURE) evalueerde het verband tussen de glycemische index enerzijds en het risico op hart- en vaatziekten en de all-cause mortaliteit bij mensen met een breed scala aan inname van koolhydraten en diverse voedingspatronen. Deze analyse omvatte bijna 138.000 personen van 35-70 jaar oud die op vijf continenten woonden.

Verband tussen index en events

Gedurende de follow-up van mediaan 9,5 jaar overleden 8780 mensen en traden 8252 ernstige cardiovasculaire events op. Een dieet met een hoge glycemische index ging gepaard met een toegenomen risico op ernstige cardiovasculaire events of overlijden, zowel bij personen met manifeste hart- en vaatziekten (hazard ratio 1,51), als bij degenen zonder dergelijke ziekten (HR 1,21). Een hoge glycemische index ging ook gepaard met een verhoogd risico op overlijden door een cardiovasculaire oorzaak.

De resultaten met betrekking tot de glycemische belasting waren vergelijkbaar met die voor de glycemische index onder de deelnemers met manifeste hart- en vaatziekten bij aanvang. Daarentegen was dit verband niet significant bij degenen zonder reeds bestaande hart- en vaatziekten.

Culturele en sociaaleconomische diversiteit

Deze studie toonde dat diëten met een hoge glycemische index gepaard gingen met een hoger risico op hart- en vaatziekten en overlijden dan diëten met een lage glycemische index. Dit verband kwam naar voren in meerdere landen en geografische en economische regio’s.

Door de culturele en sociaaleconomische diversiteit van deze studie was het mogelijk om het verband tussen de glycemische index en belasting enerzijds en het risico op cardiovasculaire events anderzijds te onderzoeken voor een zeer breed scala aan voedingspatronen. De beoordeling van uitkomsten onder deelnemers op basis van de aan- of afwezigheid van reeds bestaande hart- en vaatziekten maakte het mogelijk om associaties te onderzoeken, die implicaties hebben voor zowel de primaire als de secundaire preventie.


Referentie: Jenkins DJA, Dehghan M, Mente A, et al. Glycemic Index, Glycemic Load, and Cardiovascular Disease and Mortality. N Engl J Med. 2021;384:1312-1322. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33626252/, https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa2007123

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: patiënte met dyspnoe en oedeem in het gelaat

Een 66-jarige vrouw presenteert zich met sinds drie weken progressief verminderde inspanningstolerantie en met name ’s ochtends een zwelling van het gelaat. Overdag verbeteren de klachten deels. Wat is uw diagnose?

Wat je verwacht, voel je: wat zorgverleners kunnen leren van placebo-effecten

Wat patiënten verwachten, beïnvloedt direct hoe zij pijn of bijwerkingen ervaren. Henriët van Middendorp legt uit hoe placebo- en nocebo-effecten werken, en hoe zorgverleners deze bewust en ethisch kunnen inzetten in de praktijk.

Trots op goed werkend meld­systeem voor bijwerk­ingen

Agnes Kant wijst op het belang van meer onderzoek naar bijwerkingen en roept zorgverleners op te blijven melden bij het Bijwerkingenmeldsysteem. “Van 70% van de geneesmiddelen is nog onduidelijk of deze veilig tijdens de zwangerschap gebruikt kunnen worden.”

Wandelend naar een betere gezondheid

Matthijs van der Poel combineert als huisarts en sportliefhebber zorg en beweging. Met stichting Looprecept wandelt hij wekelijks met patiënten – goed voor lijf, hoofd én verbinding. “Het is heel laagdrempelig en dat verklaart denk ik ook het succes.”

De patiënt doet lastig, en dan?

Patiënten met een persoonlijkheidsstoornis kunnen soms veel losmaken, zowel in het behandeltraject als bij de arts. Thom van den Heuvel geeft handvatten voor het omgaan met deze patiëntengroep. “Het contact vraagt meer tijd en legt tegelijk emotionele druk op de arts."

Vind meertalige zorgverleners via ikspreekmeerdan.nl

Als anios in een huisartsenpraktijk in Amsterdam merkte Daan Frehe dat taal voor veel patiënten een barrière vormt voor het krijgen van goede zorg. “Via ikspreekmeerdan.nl kan nu een zorgverlener met een gedeelde taal en cultuur gevonden worden. Dat is enorm waardevol.”

Casus: man met een veranderde vlek op het been

Een 72-jarige man presenteert zich op uw spreekuur met een veranderde plek op het bovenbeen rechts. De vlek is gegroeid en van kleur veranderd. De patiënt heeft een licht huidtype en een voorgeschiedenis van basaalcelcarcinoom. Wat is uw diagnose?

Maak van wachttijd in de ggz hersteltijd: vijf praktische adviezen

Sanne Booij en Christien Slofstra willen af van de stille wachttijd in de ggz. Met hulp van de huisarts kan het herstel al beginnen, nog vóór de intake. “Deze periode hoeft geen verloren tijd te zijn.”

Beteugelen geneesmiddel­prijzen noodzakelijk voor betaalbare zorg

Wilbert Bannenberg strijdt met Stichting Farma ter Verantwoording tegen excessieve geneesmiddelprijzen. Zijn missie: winsten beteugelen om zorg toegankelijk te houden. “Geneesmiddelprijzen moeten beteugeld gaan worden, anders wordt de zorg onbetaalbaar.”

Casus: vrouw met veranderd defecatiepatroon

Een vrouw wordt naar de polikliniek gestuurd in verband met een veranderd defecatiepatroon. Ze heeft wat frequenter dan gebruikelijk ontlasting. Er zijn wat vage buikklachten in de zin van rommelingen en krampen. Ze gebruikt geen medicatie. Wat is uw diagnose?