DOQ

Hoge glycemische index van voeding verhoogt cardiovasculaire risico

De consumptie van een dieet met een hoge glycemische index en belasting gaat gepaard met een toegenomen risico op hart- en vaatziekten en overlijden in vergelijking met een dieet met een lagere glycemische index en belasting. Dit verband is gevonden in diverse populaties.

Er zijn zorgen over de gezondheidseffecten van koolhydraatrijke voedingsmiddelen en dranken van slechte kwaliteit. Dit heeft de populariteit van zogenaamde koolhydraatarme diëten vergroot. Kwalitatief slechte koolhydraatarme voedingsmiddelen kunnen weinig vezels en een hoger percentage geraffineerde granen dan volle granen bevatten en een hoge glycemische index hebben. Deze index is een maatstaf voor hoeveel 50 gram koolhydraten uit een bepaald voedingsmiddel de bloedglucosespiegel verhoogt. Er is een algemene consensus over de waarde van volkoren en vezelrijk voedsel voor de preventie van chronische ziekten.

Grote, geografisch diverse populatie

Hoewel de consumptie van een dieet met een lage glycemische index nuttig blijkt te zijn voor de preventie en behandeling van diabetes, zijn de gegevens wisselend over het verband tussen een dergelijk dieet en een cardiovasculaire risicoreductie. Bovendien zijn de meeste van die gegevens afkomstig uit westerse hoge inkomenslanden. Er zijn weinig gegevens voor niet-westerse lage- of middeninkomenslanden. Om deze leemte op te vullen, zijn gegevens nodig van een grote, geografisch diverse populatie.

De grote, internationale studie Prospective Urban Rural Epidemiology (PURE) evalueerde het verband tussen de glycemische index enerzijds en het risico op hart- en vaatziekten en de all-cause mortaliteit bij mensen met een breed scala aan inname van koolhydraten en diverse voedingspatronen. Deze analyse omvatte bijna 138.000 personen van 35-70 jaar oud die op vijf continenten woonden.

Verband tussen index en events

Gedurende de follow-up van mediaan 9,5 jaar overleden 8780 mensen en traden 8252 ernstige cardiovasculaire events op. Een dieet met een hoge glycemische index ging gepaard met een toegenomen risico op ernstige cardiovasculaire events of overlijden, zowel bij personen met manifeste hart- en vaatziekten (hazard ratio 1,51), als bij degenen zonder dergelijke ziekten (HR 1,21). Een hoge glycemische index ging ook gepaard met een verhoogd risico op overlijden door een cardiovasculaire oorzaak.

De resultaten met betrekking tot de glycemische belasting waren vergelijkbaar met die voor de glycemische index onder de deelnemers met manifeste hart- en vaatziekten bij aanvang. Daarentegen was dit verband niet significant bij degenen zonder reeds bestaande hart- en vaatziekten.

Culturele en sociaaleconomische diversiteit

Deze studie toonde dat diëten met een hoge glycemische index gepaard gingen met een hoger risico op hart- en vaatziekten en overlijden dan diëten met een lage glycemische index. Dit verband kwam naar voren in meerdere landen en geografische en economische regio’s.

Door de culturele en sociaaleconomische diversiteit van deze studie was het mogelijk om het verband tussen de glycemische index en belasting enerzijds en het risico op cardiovasculaire events anderzijds te onderzoeken voor een zeer breed scala aan voedingspatronen. De beoordeling van uitkomsten onder deelnemers op basis van de aan- of afwezigheid van reeds bestaande hart- en vaatziekten maakte het mogelijk om associaties te onderzoeken, die implicaties hebben voor zowel de primaire als de secundaire preventie.


Referentie: Jenkins DJA, Dehghan M, Mente A, et al. Glycemic Index, Glycemic Load, and Cardiovascular Disease and Mortality. N Engl J Med. 2021;384:1312-1322. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33626252/, https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa2007123

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Minder administratie, beter contact

AI kan artsen ondersteunen door administratieve lasten te verlichten, ziet Juliën Rezek. Transcriptietools maken automatisch verslagen, waardoor artsen meer tijd hebben voor patiënten. “Hierdoor kunnen artsen dieper ingaan op klachten, wat resulteert in betere zorg.”

‘Laten we allemaal één stapje in elkaars domein zetten’

Zorgverleners hebben nog onvoldoende oog voor het verband tussen mentale klachten, hormonale klachten en hart- en vaatziekten bij vrouwen, aldus Sandra Kooij. Meer samenwerking tussen verschillende disciplines is nodig. “Kijk bij elkaar mee. Geef elkaar advies.”

Casus: oudere patiënte met reukproblemen

Op het spreekuur komt een 70-jarige vrouw in verband met problemen met ruiken. De problemen zijn enkele jaren eerder gestart. Initieel met minder goed ruiken (hyposmie), sinds een half jaar worden geuren steeds vaker als vies ervaren (kakosmie). Wat is uw diagnose?

Casus: man met klachten in de bovenbuik

Een man heeft in toenemende mate klachten van pijn in de bovenbuik. De pijn is zeurend en soms stekend en zit middenin de buik. Wat is uw diagnose?

Van tropenarts naar huisarts op Texel

Josine Blanksma werkte jarenlang als tropenarts voor Artsen zonder Grenzen en is een paar jaar geleden een nieuw avontuur aangegaan: ze werkt nu als huisarts op Texel. “Mijn nieuwe carrièrepad is heus niet minder uitdagend te noemen.”

‘Ik kan niet wachten op de eerste geprinte lasagne’

Ineke Obbema werkt met 3D-geprinte maaltijden voor mensen met slikproblemen bij het Máxima MC. De herkenbare vormen en verbeterde smaak bieden een opvallend alternatief voor traditionele gemalen voeding. “Je kunt meteen proeven dat er een chef-kok achter zit.”

Klimaatimpact onderzoeken voor een heel zorgpad

Lisanne Kouwenberg doet onderzoek naar de milieu-impact van zorgpaden. Dat kan aangrijpingspunten opleveren voor het verlagen van de klimaatimpact. “De meeste studies kijken naar één behandeling. Maar daar zit een heel traject omheen dat er ook aan bijdraagt.”

Help patiënten te stoppen met roken: ‘Minder zenden en meer interacteren’

Marieke Helmus combineert kunst en innovatie om het gesprek over stoppen met roken te starten. Met tools zoals een ‘Chat met je sigaret’-chatbot en humoristische ansichtkaarten helpt ze moeilijk bereikbare groepen om na te denken over hun rookgedrag.

Is er een dokter aan boord?

Wat doe je als er in een vliegtuig om een arts wordt gevraagd? Huisarts en luchtvaartgeneeskundige Peter Nijhof legt uit hoe medische noodgevallen in de lucht worden aangepakt, van de rol van artsen en cabinepersoneel tot het gebruik van medische kits en noodlandingen.

‘Stress verdient centrale plek in het consult’

Chronische stress, vaak gekoppeld aan sociale problemen, kan gezondheidsklachten veroorzaken. Feia Hemke pleit voor meer aandacht hiervoor in de spreekkamer en ontwikkelde tools om dit bespreekbaar te maken. “Hierdoor voorkom je onnodige medicalisering.”