DOQ

Hoogleraar radiologie dr. Barentsz: ‘Dankzij de inzet van de MRI kunnen we het aantal weefselprikken halveren’

Goed nieuws voor de ruim 40.000 mannen die jaarlijks met een verhoogde PSA-waarde naar het ziekenhuis gaan voor prostaatonderzoek. Bij een normale MRI is geen echogeleid biopt, of ‘weefselprik’ meer nodig. Dit blijkt uit de resultaten van de 4M-studie, die vandaag verschijnen in European Urology. “Dankzij de inzet van de MRI kunnen we het aantal weefselprikken halveren,” zegt hoogleraar Radiologie Jelle Barentsz van het Radboudumc die de studie leidde. Inzet van MRI wordt meegenomen in het opstellen van de nieuwe richtlijn voor diagnostiek bij prostaatkanker, die begin 2019 verschijnt.

De huidige richtlijn voor de diagnostiek van prostaatkanker schrijft echogeleide weefselprikken voor om vast te stellen of bij patiënten met een verhoogde PSA-waarde sprake is van kanker. Hierbij wordt er met een naald op twaalf plekken in de prostaat een stukje weefsel afgenomen. Een MRI-scan kan het prostaatweefsel echter nauwkeuriger beoordelen. Hierdoor hoeven patiënten met een goede uitslag op de MRI geen prostaatprik meer te ondergaan. Het Radboudumc heeft de echogeleide weefselprik daarom al sinds 2017 vervangen door een MRI-scan bij mannen met een verhoogd PSA.

Drie centra

Om de inzet van MRI bij prostaatdiagnostiek landelijk te testen, is onder leiding van promovenda Marloes van der Leest van het Radboudumc tussen 2015 en 2017 de door Alpe d’Huzes gefinancierde 4M-studie (Met prostaat-MRI Meer Mans) uitgevoerd. Hierbij is in drie Nederlandse centra de MRI-methode vergeleken met de echografische methode bij 626 mannen met verhoogd PSA. Alle mannen kregen eerst een MRI om te kijken of er daadwerkelijk kanker aanwezig was. Bij ongeveer de helft van hen was er een verdenking op een zorgwekkende vorm van kanker. Deze mannen ondergingen vervolgens een prostaatprik in de MRI waarbij twee tot vier stukjes weefsel werden afgenomen.

Minder overbehandeling

Om de resultaten van het MRI-onderzoek te vergelijken met de standaardpraktijk van de echogeleide weefselprik, ondergingen alle deelnemers beide onderzoeken. Met de MRI werden minder niet-relevante vormen van kanker (ten onrechte) aangezien voor een zorgwekkende vorm van kanker. Daardoor kan met de MRI-methode de overdiagnose en overbehandeling van prostaatkanker voor een belangrijk deel worden voorkomen.

Geen twaalf naalden meer

De resultaten van de studie laten zien dat de MRI net zo betrouwbaar is als de veelgebruikte, maar meer patiëntonvriendelijke echografische methode. En dat is goed nieuws voor patiënten, zegt hoogleraar Radiologie Jelle Barentsz: “Dit kan ongeveer 20.000 mannen per jaar de 12-naalds weefselprik besparen. Patiënten met een verhoogde PSA-waarde bij wie op de eerste MRI geen zorgwekkende vorm van kanker wordt gezien, hoeven geen biopt meer te ondergaan, maar moeten wel hun PSA blijven controleren.”
Alleen als een arts een sterk vermoeden heeft dat er ondanks een negatieve uitslag van de MRI wel sprake kan zijn van prostaatkanker, volgt alsnog een echografische weefselprik.

Gespecialiseerde centra

De huisarts moet een patiënt met een hoge PSA-waarde met een verdenking op prostaatkanker verwijzen naar een van de gespecialiseerde prostaatdiagnostische centra in Nederland, zegt Jelle Barentsz: “In deze expertcentra zijn artsen gespecialiseerd in het verrichten van een prostaat-MRI en waardoor bij 49 procent van de mannen een weefselprik kan worden voorkomen, terwijl dit bij niet-gespecialiseerde centra 28 procent betreft.”  De aanbevelingen uit de 4M-studie worden meegenomen in het opstellen van de nieuwe richtlijn voor prostaatdiagnostiek, die naar verwachting  begin 2019 zal verschijnen.
 

Bron: Radboudumc

 

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Boek over veilige sedatie toepassen op de SEH moet angst wegnemen

Vier SEH-artsen schreven een boek over veilige sedatie op de SEH. Het is bedoeld als naslagwerk en cursusmateriaal, vertellen Mischa Veen en Daniëlle van Winden. “Uniek is dat de informatie ook gericht is op het voorkomen van traumatische ervaringen voor patiënten.”

‘Wij willen over twintig jaar ook nog huisarts zijn’

Ties Janssen vertelt over het manifest ‘De huisarts van morgen’, waarmee de Lovah de continuïteit van de huisartsenzorg wil veiligstellen. “Al jaren wordt er nagedacht over vergrijzing en personeelstekorten in de zorg, en nog steeds kabbelt het maar voort.”

Casus: 13-jarig meisje met een bloedende moedervlek

Een 13-jarig meisje komt op het spreekuur omdat ze sinds enkele dagen een bloedende moedervlek heeft. De moedervlek zit er al sinds enkele maanden en is snel gegroeid en ook wat boller geworden. Verder geen klachten zoals pijn of jeuk. Wat is uw diagnose?

‘Ik heb medewerkers meegenomen naar waar ze het best op hun plek zijn’

Op de afdeling waar Jacqueline Loonen leiding geeft staat ‘persoonsgericht’ centraal, zowel in de patiëntenzorg als in de organisatie. “De patiënt en zorgverlener zijn samen verantwoordelijk. Iedereen komt vanuit zijn of haar expertise met voorstellen tot verbetering.”

Casus: vrouw met verkoudheid en oorpijn

Patiënte zit verkouden tegenover u met oorpijn links. De verkoudheid bestaat sinds gisteren maar de oorpijn is vannacht begonnen. De otalgie is pijnlijker dan de pijn die zij heeft ervaren bij de bevalling van haar kinderen. Het gehoor is links mogelijk iets minder dan rechts. Zij heeft geen koorts. Wat is uw diagnose?

Mededingings­toezicht biedt veel ruimte voor samen­werking

In ons zorgstelsel is veel ruimte voor samenwerking en netwerkvorming, vertelt Marco Varkevisser. “Veel zorgaanbieders denken dat heel veel niet mag van de ACM, terwijl die de afgelopen jaren heeft laten zien dat er juist veel ruimte is voor samenwerking.”

‘Vergroot herken­baarheid anti­biotica’

Een betere herkenbaarheid van antibiotica kan leiden tot verstandiger gebruik en zo helpen in de strijd tegen de wereldwijd groeiende antibioticaresistentie. Annelie Monnier en Heiman Wertheim vertellen over het ABACUS-project. “Resistentie kent geen grenzen.”

Medische hypnose: meer controle over je lijf en emoties

Kinderarts en hypnotherapeut Arine Vlieger vertelt over het gebruik van medische hypnose: “Als je de verwachtingen van de patiënt positief kan beïnvloeden dan heeft dat tevens effect op de behandeling. Taal is dan ook de basis van hypnose.”

Casus: vrouw met melaena, een steeds dikker wordende buik en een uitpuilende navel

Een vrouw wordt gepresenteerd op de Spoedeisende Hulp in verband met sinds 1 dag bestaande melaena. Daarnaast klaagt patiënte over een steeds dikker wordende buik, pijn in de rechter bovenbuik en een uitpuilende navel sinds 6 weken. Tevens zijn haar benen iets dikker geworden. Wat is uw diagnose?

In zes stappen afval op de OK reduceren

Roos Bleckman, Lukas Radema en hun collega’s van het OK Green Team bedachten een stappenplan om het afval op de OK de komende jaren met de helft te reduceren. “Het afdekmateriaal op de OK kon met maar liefst 20% gereduceerd kon worden.”


0
Laat een reactie achterx