Huisarts Smeekes: ‘Met een inzichtelijker cardiovasculair risico kun je de patiënt maximaal stimuleren tot gedragsverandering’
De Hartleeftijd-tool, ontwikkeld door de Hartstichting, is een online tool die het cardiovasculaire risico op een inzichtelijkere manier presenteert. De nieuwe term ‘hartleeftijd’ helpt mensen om hun risico op hart- en vaatziekten beter te begrijpen en daar leefstijlveranderingen op toe te passen. David Smeekes, huisarts en tevens medisch beleidsadviseur van de Hartstichting: “We willen meer toespitsen op relevantie binnen de spreekkamer.”
Huisartsen bepalen het risico op hart- en vaatziekten doorgaans met behulp van een risicotabel, die in de medische richtlijn Cardiovasculair risicomanagement staat en gebaseerd is op observationele data. Na invullen van parameters, zoals leeftijd, bloeddruk, geslacht, cholesterol en rookstatus, levert die een tienjaarsrisico op in percentages.
Moeite met interpreteren
Uit onderzoek medegefinancierd door de Hartstichting blijkt dat vooral laagopgeleiden en mensen met weinig gezondheidsvaardigheden moeite hebben met het interpreteren van zo’n tienjaarsrisico: ze vinden het te abstract. In het onderzoek kregen 700 mensen tussen de 45 en 65 jaar de uitslag van een fictieve test op hart- en vaatziekten voorgeschoteld op drie manieren: als percentage, visueel, of als hartleeftijd. Die laatste bleek het beste te werken. “Artsen communiceren een percentage naar de patiënt, waarvan ze niet weten of het goed aankomt”, zegt David Smeekes, huisarts en medisch beleidsadviseur van de Hartstichting.
“Mensen met een verhoogd risico zijn vaak gemotiveerder om gezonder te leven”
Interpretatie
Hartleeftijd is gebaseerd op dezelfde medische richtlijn als de veelgebruikte risicotabel, en ook de in te voeren parameters zijn dezelfde. Het enige verschil zit in de interpretatie, zegt Smeekes. “De risicotabel levert een percentage op dat afhankelijk is van persoonlijke parameters. Dat kun je vergelijken met het percentage van iemand met dezelfde leeftijd die ideale risicofactoren heeft. Het verschil tussen die twee levert de hartleeftijd op.” Die insteek geeft meer inzicht in het cardiovasculaire risico en leidt hopelijk tot beter begrip bij de patiënt.
Verleiden tot leefstijlverandering
Voordeel van hartleeftijd is dat het niet afhankelijk is van niet-beïnvloedbare risicofactoren, zoals leeftijd en geslacht. Zo kan de arts het gesprek beter sturen naar de beïnvloedbare risico’s. Dat is de sleutel tot verlagen van het risico op hart- en vaatziekten, zegt Smeekes. “Mensen met een verhoogd risico zijn vaak gemotiveerder om gezonder te leven. Je probeert iemand te informeren, ergens toe te verleiden. Leefstijlveranderingen zijn nu eenmaal lastig te realiseren. Met een inzichtelijker risico kun je de patiënt maximaal stimuleren tot veranderen van zijn gedrag.”
“De Hartleeftijd-tool past goed bij de trend van shared decision making”
Gezamenlijk beslissen
Hoewel de Hartleeftijd-tool nog geen common practice is in de spreekkamer, ziet Smeekes dat op termijn wel gebeuren. “De tool past goed bij de trend van shared decision making. We willen meer toespitsen op relevantie binnen de spreekkamer, en deze tool past daar goed bij.”
Zowel patiënten als artsen kunnen de Hartleeftijd-tool gratis gebruiken via de website van de Hartstichting. Voor behandelbesluiten blijft de risicotabel wél leidend.
cardiovasculair risico, hart- en vaatziekten, Hartleeftijd-tool, hartstichting, leefstijlveranderingen, shared decision making