DOQ

Huisarts Smeekes: ‘Met een inzichtelijker cardiovasculair risico kun je de patiënt maximaal stimuleren tot gedragsverandering’

De Hartleeftijd-tool, ontwikkeld door de Hartstichting, is een online tool die het cardiovasculaire risico op een inzichtelijkere manier presenteert. De nieuwe term ‘hartleeftijd’ helpt mensen om hun risico op hart- en vaatziekten beter te begrijpen en daar leefstijlveranderingen op toe te passen. David Smeekes, huisarts en tevens medisch beleidsadviseur van de Hartstichting: “We willen meer toespitsen op relevantie binnen de spreekkamer.”

Huisartsen bepalen het risico op hart- en vaatziekten doorgaans met behulp van een risicotabel, die in de medische richtlijn Cardiovasculair risicomanagement staat en gebaseerd is op observationele data. Na invullen van parameters, zoals leeftijd, bloeddruk, geslacht, cholesterol en rookstatus, levert die een tienjaarsrisico op in percentages.

Huisarts David Smeekes

Moeite met interpreteren

Uit onderzoek medegefinancierd door de Hartstichting blijkt dat vooral laagopgeleiden en mensen met weinig gezondheidsvaardigheden moeite hebben met het interpreteren van zo’n tienjaarsrisico: ze vinden het te abstract. In het onderzoek kregen 700 mensen tussen de 45 en 65 jaar de uitslag van een fictieve test op hart- en vaatziekten voorgeschoteld op drie manieren: als percentage, visueel, of als hartleeftijd. Die laatste bleek het beste te werken. “Artsen communiceren een percentage naar de patiënt, waarvan ze niet weten of het goed aankomt”, zegt David Smeekes, huisarts en medisch beleidsadviseur van de Hartstichting.

“Mensen met een verhoogd risico zijn vaak gemotiveerder om gezonder te leven”

Interpretatie

Hartleeftijd is gebaseerd op dezelfde medische richtlijn als de veelgebruikte risicotabel, en ook de in te voeren parameters zijn dezelfde. Het enige verschil zit in de interpretatie, zegt Smeekes. “De risicotabel levert een percentage op dat afhankelijk is van persoonlijke parameters. Dat kun je vergelijken met het percentage van iemand met dezelfde leeftijd die ideale risicofactoren heeft. Het verschil tussen die twee levert de hartleeftijd op.” Die insteek geeft meer inzicht in het cardiovasculaire risico en leidt hopelijk tot beter begrip bij de patiënt.

Verleiden tot leefstijlverandering

Voordeel van hartleeftijd is dat het niet afhankelijk is van niet-beïnvloedbare risicofactoren, zoals leeftijd en geslacht. Zo kan de arts het gesprek beter sturen naar de beïnvloedbare risico’s. Dat is de sleutel tot verlagen van het risico op hart- en vaatziekten, zegt Smeekes. “Mensen met een verhoogd risico zijn vaak gemotiveerder om gezonder te leven. Je probeert iemand te informeren, ergens toe te verleiden. Leefstijlveranderingen zijn nu eenmaal lastig te realiseren. Met een inzichtelijker risico kun je de patiënt maximaal stimuleren tot veranderen van zijn gedrag.”

“De Hartleeftijd-tool past goed bij de trend van shared decision making

Gezamenlijk beslissen

Hoewel de Hartleeftijd-tool nog geen common practice is in de spreekkamer, ziet Smeekes dat op termijn wel gebeuren. “De tool past goed bij de trend van shared decision making. We willen meer toespitsen op relevantie binnen de spreekkamer, en deze tool past daar goed bij.”


Zowel patiënten als artsen kunnen de Hartleeftijd-tool gratis gebruiken via de website van de Hartstichting. Voor behandelbesluiten blijft de risicotabel wél leidend.

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: patiënte met dyspnoe en oedeem in het gelaat

Een 66-jarige vrouw presenteert zich met sinds drie weken progressief verminderde inspanningstolerantie en met name ’s ochtends een zwelling van het gelaat. Overdag verbeteren de klachten deels. Wat is uw diagnose?

Wat je verwacht, voel je: wat zorgverleners kunnen leren van placebo-effecten

Wat patiënten verwachten, beïnvloedt direct hoe zij pijn of bijwerkingen ervaren. Henriët van Middendorp legt uit hoe placebo- en nocebo-effecten werken, en hoe zorgverleners deze bewust en ethisch kunnen inzetten in de praktijk.

Trots op goed werkend meld­systeem voor bijwerk­ingen

Agnes Kant wijst op het belang van meer onderzoek naar bijwerkingen en roept zorgverleners op te blijven melden bij het Bijwerkingenmeldsysteem. “Van 70% van de geneesmiddelen is nog onduidelijk of deze veilig tijdens de zwangerschap gebruikt kunnen worden.”

Wandelend naar een betere gezondheid

Matthijs van der Poel combineert als huisarts en sportliefhebber zorg en beweging. Met stichting Looprecept wandelt hij wekelijks met patiënten – goed voor lijf, hoofd én verbinding. “Het is heel laagdrempelig en dat verklaart denk ik ook het succes.”

De patiënt doet lastig, en dan?

Patiënten met een persoonlijkheidsstoornis kunnen soms veel losmaken, zowel in het behandeltraject als bij de arts. Thom van den Heuvel geeft handvatten voor het omgaan met deze patiëntengroep. “Het contact vraagt meer tijd en legt tegelijk emotionele druk op de arts."

Vind meertalige zorgverleners via ikspreekmeerdan.nl

Als anios in een huisartsenpraktijk in Amsterdam merkte Daan Frehe dat taal voor veel patiënten een barrière vormt voor het krijgen van goede zorg. “Via ikspreekmeerdan.nl kan nu een zorgverlener met een gedeelde taal en cultuur gevonden worden. Dat is enorm waardevol.”

Casus: man met een veranderde vlek op het been

Een 72-jarige man presenteert zich op uw spreekuur met een veranderde plek op het bovenbeen rechts. De vlek is gegroeid en van kleur veranderd. De patiënt heeft een licht huidtype en een voorgeschiedenis van basaalcelcarcinoom. Wat is uw diagnose?

Maak van wachttijd in de ggz hersteltijd: vijf praktische adviezen

Sanne Booij en Christien Slofstra willen af van de stille wachttijd in de ggz. Met hulp van de huisarts kan het herstel al beginnen, nog vóór de intake. “Deze periode hoeft geen verloren tijd te zijn.”

Beteugelen geneesmiddel­prijzen noodzakelijk voor betaalbare zorg

Wilbert Bannenberg strijdt met Stichting Farma ter Verantwoording tegen excessieve geneesmiddelprijzen. Zijn missie: winsten beteugelen om zorg toegankelijk te houden. “Geneesmiddelprijzen moeten beteugeld gaan worden, anders wordt de zorg onbetaalbaar.”

Casus: vrouw met veranderd defecatiepatroon

Een vrouw wordt naar de polikliniek gestuurd in verband met een veranderd defecatiepatroon. Ze heeft wat frequenter dan gebruikelijk ontlasting. Er zijn wat vage buikklachten in de zin van rommelingen en krampen. Ze gebruikt geen medicatie. Wat is uw diagnose?