DOQ

Huisarts Van den Hurk over pilot GezondDorp: ‘Minder pillen, meer échte gesprekken met patiënt’

Wat begon als een lokale leefstijl-pilot in een dorp, krijgt intussen landelijke aandacht en uitrol: GezondDorp. Huisarts Norbert van den Hurk, medebedenker: “Eerder schreef ik vooral pillen voor, nu ga ik met mijn patiënten om de tafel om hun leefstijl onder de loep te nemen.”

Huisarts Norbert van den Hurk heeft in zijn eigen dorp Leende een ware leefstijlverandering ontketend. Het leverde hem de titel Leefstijlarts van het Jaar op en de rest van Nederland raakt intussen enthousiast. “Dorpsgenoot Hans van Kuijk, sportarts, benaderde mij een aantal jaar geleden met zijn ideeën over leefstijlverandering. Ik zag ook wat hij zag: veel patiënten die mager aten en goed bewogen, maar die toch te zwaar bleven en medicatie nodig hadden voor bijvoorbeeld een te hoge bloeddruk of diabetes type 2. Toen Hans zei dat minderen met koolhydraten en het toevoegen van meer gezonde vetten aan voeding wel eens een groot verschil kon gaan maken, verklaarde ik hem voor gek. Ik stond erop om bewijs te zoeken tegen dat idee, maar dat was nog best lastig. Heel behouden besloot ik samen met Hans toch met deze andere manier van voeding aan de slag te gaan, in een klein project: GezondDorp.”

huisarts-norbert van den hurk
Huisarts Norbert van den Hurk
(Bron foto: dr. Van den Hurk)

Schijf van Vijf

Van den Hurk en Van Kuijk, bekende gezichten in Leende, hielden twee voorlichtingsbijeenkomsten. Er verscheen in totaal zo’n 650 man. “Mensen stelden vragen die ik ook eerst had: ‘Hoe kan dat nou, ik houd me altijd aan de Schijf van Vijf en er verandert niks?’ Ons verhaal hielden we simpel: wat heeft ons lichaam nu eigenlijk nodig? Hoe zag ons voedingspatroon er nog geen honderd jaar geleden uit, toen er nog veel minder overgewicht en welvaartsziekten waren? Maar ook: diëten kan iedereen, een echte leefstijlverandering in je eentje is moeilijk vol te houden. Je hebt mensen nodig die met je meedoen, een community. En dat is net de kracht van Leende: het is een dorp waarin bewoners betrokken zijn bij elkaar, elkaar willen helpen en elkaar kennen.”

Minder medicijngebruik

In een half jaar tijd zag Van den Hurk een ommezwaai ontstaan in Leende. “Ik kreeg patiënten op het spreekuur die eerder niets voelden voor de leefstijlverandering. Maar ze zagen hun buurman tientallen kilo’s afvallen en zich zoveel beter voelen. Schreef ik eerder vooral pillen voor aan patiënten, nu ga ik met ze in gesprek over hun leefstijl. Uit onderzoek van Hans en mij blijkt dat het aantal mensen dat insuline of bloeddrukverlagers gebruikt, afneemt sinds onze nieuwe aanpak. Het heeft mijn werk verrijkt, die gesprekken met patiënten. We begonnen met twintig deelnemers aan GezondDorp, nu staan er in Leende 250 geregistreerd maar doen er zeker 2000 mee zonder dat zij geregistreerd zijn. Slechts een enkeling heeft bijsturing nodig als ze eenmaal zijn begonnen.”

Veel collega-huisartsen reageren zoals ik in het begin reageerde, ze neigen naar vasthouden aan de richtlijnen.”

Kritiek

Het afgelopen jaar kreeg Van den Hurk via GezondDorp veel aanvragen van collega-huisartsen uit het land: de interesse neemt toe. “Misschien werkt het niet in elke plaats of stad zoals in Leende, maar iedereen kan eruit halen wat passend is. Ik zie dit ook in een Haagse volkswijk werken, maar dan moet je misschien niet twee artsen neerzetten die hun verhaal houden. Misschien een bekende diëtist, iemand naar wie mensen willen luisteren”, aldus Van den Hurk. Samen met Van Kuijk schreef hij het boek Van GezondDorp naar GezondLand, waar huisartsen in den lande ook uit kunnen putten.
Is er ook kritiek op zijn aanpak? “Veel collega-huisartsen reageren zoals ik in het begin reageerde, ze neigen naar vasthouden aan de richtlijnen. Durf daar vanaf te wijken. Slechts een klein deel van de welvaartsziekten in ons land is genetisch bepaald, het meeste kun je bijsturen of zelfs voorkomen met leefstijlwijzigingen. Elke arts weet: die enorme hoeveelheden koolhydraten die wij eten, dat kan best een beetje minder. Kijk gewoon eens naar de patiënt: een bouwvakker heeft er natuurlijk meer behoefte aan dan iemand die de hele dag op kantoor zit.”

Bewegen en ontspannen

Voor de nabije toekomst zijn Van den Hurk en Van Kuijk bezig met een aanvullend beweeg- en ontspanningsadvies. “Voor ons een logische volgende stap. Zodra mensen van het overgewicht af zijn, kunnen ze gemakkelijker meer gaan bewegen. Door meer te bewegen, voelen ze zich beter, slapen ze beter, ontspannen ze gemakkelijker. Zo komen ze in een positieve cirkel terecht die goed vol te houden is”, zegt Van den Hurk. Ook vinden er gesprekken plaats met staatssecretaris Blokhuis (VWS) over het eventueel verder uitrollen van GezondDorp, en wordt in Leende een boerderij opgetuigd waar inwoners hun eigen, onbewerkte producten kunnen laten kweken door een boer. “Het effect van GezondDorp is al groot gebleken, dus we blijven niet stil staan.”

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: jongen met gepig­menteerde huid­afwijking

Een tienjarige jongen heeft een opvallende laesie op de rechterbovenarm. Bij navraag blijkt deze laesie al jaren aanwezig. In de familie komen geen melanomen voor. De jongen heeft een blanco voorgeschiedenis. Wat is uw diagnose?

Casus: man met klachten van moeizaam plassen

Een man komt met een doorgemaakte blaasontsteking op uw spreekuur. Plassen gaat al een paar jaar langzaamaan moeilijker en moeilijker. De straal is zwak, nogal eens sproeiend en er wordt bijna altijd wat nagedruppeld. Persen helpt niet echt. Wat is uw diagnose?

Iedere arts moet zich voorbereiden op een leven lang leren

Welzijn is een voorwaarde voor professionele en persoonlijke ontwikkeling. En dat is in de medische sector meer dan ooit een punt van zorg, vindt Marjolein van de Pol. “De nieuwe bewegingen moet je gewoon volgen, in welke fase van je carrière je ook zit.”

‘‘Minder eten en meer bewegen’ is echt een misvatting’

Mensen met obesitas hebben vaak te maken met negatieve vooroordelen, ook in de zorg. Daardoor vermindert de kwaliteit van zorg, legt Paige Crompvoets uit. “Uit mijn onderzoek bleek dat mensen met obesitas soms belachelijk gemaakt worden door hun zorgverleners.”

Whispp biedt oplossing voor mensen met stem- en spraak­problemen

Joris Castermans ontwikkelde Whispp, een app die met behulp van AI fluister- en aangedane spraak kan omzetten in een heldere en natuurlijke stem. “Wie nog audio- of video-opnames heeft van de gezonde stem, kan met Whispp de eigen stem van vroeger creëren.”

Artsen voor Kinderen helpt kinderen met een chronische ziekte of beperking

Michel Weijerman van Stichting Artsen voor Kinderen vertelt over hun projecten voor betere zorg en welzijn voor kinderen met een chronische aandoening. “Zo’n 200 zorgprofessionals zijn op vrijwillige basis bij onze poli betrokken. Binnen 48 uur krijg je antwoord.”

Casus: patiënte met dagelijkse neusbloedingen

Een patiënte is de dagelijkse neusbloedingen rechts helemaal zat. Door het dichtknijpen van de neus gedurende 10 minuten stopt de bloeding wel steeds. Wat is uw diagnose?

‘Wees alert op opioïd­misbruik bij patiënten op SEH’

Opioïdgebruik komt bij SEH-patiënten vaker voor dan gemiddeld. Meer bewustzijn over misbruik van deze medicatie is nodig, aldus Joris Holkenborg. “Maar vergeleken met de VS doen we het in Nederland, mede dankzij apothekers en huisartsen, best wel goed.”

Voorkom een burn-out

Huisarts Nico Verhoef onderzocht waarom steeds meer artsen een burn-out krijgen, hoe dit te voorkomen, én geeft tips hoe je het werk leuk houdt voor jezelf. “Een middag per week maakte ik vrij voor kleine chirurgische ingrepen, omdat ik dat heel leuk vind om te doen.”

De zorgverlener als verwonderaar

Steeds meer resultaten wijzen uit dat een goed contact tussen de zorgverlener, het kind en de ouders, veel leed kan voorkomen. Piet Leroy zet zich in voor pijn- en traumavrije zorg bij kinderen. “Ik spreek nooit over lastige ouders, wel over kwetsbare ouders.”


0
Laat een reactie achterx