DOQ

‘Ik zie dat u overgewicht heeft, mag ik daar met u over praten?’

Een patiënt met obesitas in je spreekkamer? Vráág of je erover mag praten. Die boodschap wil huisarts Joriet Kanbier-Schneider uitdragen waar en wanneer ze maar kan. Met een focus op positieve gezondheid kun je een patiënt op weg helpen naar een gezondere leefstijl. “Het is complex, maar het is zó leuk.”

Waarom zou een huisarts met patiënten over dat gevoelige onderwerp van hun overgewicht moeten praten? “Omdat we niet anders kunnen”, is het stellige antwoord van Joriet Kanbier-Schneider. “Het maatschappelijke probleem dat op ons afkomt is zó gigantisch. De zorgvraag door obesitas wordt alleen maar groter.”
Als huisarts in Zoetermeer ziet ze de problemen dagelijks in haar spreekkamer: te zware patiënten komen met hartklachten of artrose in hun knieën, ze hebben diabetes of zijn depressief. En nee, zij vindt het bespreekbaar maken van overgewicht niet lastig, hopeloos of tijdrovend. Dat waren in een onderzoek onder huisartsen veelgenoemde argumenten om het gesprek juist uit de weg te gaan.
Kanbier-Schneider over haar aanpak: “Ik vraag heel eenvoudig om toestemming. Ik zeg iets als: ‘Ik zie dat u overgewicht heeft, mag ik daar met u over praten?’ Als patiënten nee zeggen, dan vraag ik of ik er een andere keer over mag praten. Of we een aparte afspraak kunnen maken.”

Obesitas is een chronische ziekte en iedere patiënt verdient een individueel behandelplan

Huisarts Joriet Kanbier-Schneider

Neutraal praten

Patiënten die het goed vinden om over hun overgewicht te praten krijgen een geduldige huisarts tegenover zich. “Ik luister vooral en geef ruimte”, vertelt Kanbier-Schneider. “Ik formuleer mijn vragen en antwoorden neutraal. Er kan zoveel spelen bij gewichtstoename, van stress tot bepaalde medicatie die voor gewichtstoename zorgt. Obesitas is een chronische ziekte en iedere patiënt verdient een individueel behandelplan.


Onderdeel van dat plan is altijd de inzet op een gezondere leefstijl. Ze werkt bijvoorbeeld graag met het Spinnenweb van de Positieve Gezondheid. Daarin zitten zes pijlers, waaronder lichaamsfuncties en mentaal welbevinden, maar ook zingeving. Patiënten kunnen dit spinnenweb invullen. “Ik vraag dan waaraan de patiënt wil werken, wat de intrinsieke motivatie is en vraag ook wat iemand van mij nodig heeft. Natuurlijk verwijs ik soms ook door voor bariatrische chirurgie. Dat vind ik geen falen. Vergeet niet dat iemand na chirurgie ook met leefstijl aan de slag zal moeten.”  

“Ik kan bijvoorbeeld aanbieden dat een patiënt één keer per maand bij mij komt wegen”

Wandelgroep

Het verschilt per patiënt wat ze als huisarts aanbiedt. “Ik zeg er bij de gesprekken altijd bij dat de patiënt het zelf moet doen, dat ik niet met ze meega naar huis. Maar ik kan bijvoorbeeld aanbieden dat een patiënt één keer per maand bij mij komt wegen. Verder ben ik een wandelgroep gestart, één keer per week. Ik loop dan zelf ook een halfuur mee. Met die groep sla ik een brug naar het sociaal domein, samen wandelen werkt bijvoorbeeld ook tegen eenzaamheid of om laagdrempelig je Nederlands te oefenen als je dat nog niet goed spreekt.”
Kanbier-Schneider is niet bang dat patiënten zorg gaan mijden omdat zij over hun overgewicht wil praten. “Als huisartsen kennen we onze zorgmijders, ik ken mijn patiënten en heb een vertrouwensband met ze.”

“We hebben als huisarts met z’n allen dit probleem. We zien de ellende door obesitas in onze spreekkamers”

Niet iedere huisarts

De Zoetermeerse huisarts benadrukt dat het voor haar bijna niet als werk voelt om patiënten met obesitas te helpen. “Het is complex, maar het is zó leuk”, vertelt ze enthousiast. “Want de patiënten doen het uiteindelijk zelf. Natuurlijk kunnen we niet verwachten dat iedere huisarts dit doet. Ik snap dat het niet voor iedereen is op te brengen. Dat hoeft ook niet, niet alle huisartsen doen alles. Maar we hebben als huisarts wel met z’n allen dit probleem. We zien de ellende door obesitas in onze spreekkamers.”


Kanbier-Schneider merkt op kleine schaal al successen van haar aanpak. Ze merkt ook dat er rondom obesitas zoveel meer speelt, zoals schulden en lage gezondheidsvaardigheden. “Leefstijlgeneeskunde hoort thuis in de eerste lijn en in het sociaal domein. Daarom wil ik hier in Zoetermeer een expertisecentrum opzetten.  We kunnen echt met z’n allen gezond en gelukkig oud worden, als we daar samen werk van maken. Dat is een missie waar ik blij van word.”

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

De patiënt doet lastig, en dan?

Patiënten met een persoonlijkheidsstoornis kunnen soms veel losmaken, zowel in het behandeltraject als bij de arts. Thom van den Heuvel geeft handvatten voor het omgaan met deze patiëntengroep. “Het contact vraagt meer tijd en legt tegelijk emotionele druk op de arts."

Vind meertalige zorgverleners via ikspreekmeerdan.nl

Als anios in een huisartsenpraktijk in Amsterdam merkte Daan Frehe dat taal voor veel patiënten een barrière vormt voor het krijgen van goede zorg. “Via ikspreekmeerdan.nl kan nu een zorgverlener met een gedeelde taal en cultuur gevonden worden. Dat is enorm waardevol.”

Casus: man met een veranderde vlek op het been

Een 72-jarige man presenteert zich op uw spreekuur met een veranderde plek op het bovenbeen rechts. De vlek is gegroeid en van kleur veranderd. De patiënt heeft een licht huidtype en een voorgeschiedenis van basaalcelcarcinoom. Wat is uw diagnose?

Maak van wachttijd in de ggz hersteltijd: vijf praktische adviezen

Sanne Booij en Christien Slofstra willen af van de stille wachttijd in de ggz. Met hulp van de huisarts kan het herstel al beginnen, nog vóór de intake. “Deze periode hoeft geen verloren tijd te zijn.”

Beteugelen geneesmiddel­prijzen noodzakelijk voor betaalbare zorg

Wilbert Bannenberg strijdt met Stichting Farma ter Verantwoording tegen excessieve geneesmiddelprijzen. Zijn missie: winsten beteugelen om zorg toegankelijk te houden. “Geneesmiddelprijzen moeten beteugeld gaan worden, anders wordt de zorg onbetaalbaar.”

Casus: vrouw met veranderd defecatiepatroon

Een vrouw wordt naar de polikliniek gestuurd in verband met een veranderd defecatiepatroon. Ze heeft wat frequenter dan gebruikelijk ontlasting. Er zijn wat vage buikklachten in de zin van rommelingen en krampen. Ze gebruikt geen medicatie. Wat is uw diagnose?

‘We willen de maatschappij met de gezond­heids­zorg verbinden’

Huisarts Bernard Leenstra wil dat álle Nederlanders goed leren handelen in levensbedreigende situaties. Met zijn initiatief Schok & Pomp biedt hij leuke en tijdbesparende cursussen in levensreddend handelen en probeert hij maatschappij en gezondheidszorg te verbinden.

Trends in brandwonden bij kinderen

Zijn er meer brandwonden bij kinderen, of worden ze sneller doorverwezen? Arts-onderzoeker Frederique Kemme en chirurg Annebeth de Vries volgden de cijfers. “Er komen meer kinderen naar het brandwondencentrum.”

Veel kanker in de toekomst door CT-scans

Een recente analyse wijst op tienduizenden toekomstige kankergevallen door CT-scans. Cardio-thoracaal radioloog Firdaus Mohamed Hoesein pleit voor zorgvuldig gebruik: “Alleen als het écht nodig is en met een zo laag mogelijke dosis.”

‘Zorg dat de digitale weg niet de enige ingang naar de maatschap­pij wordt’

Steeds vaker gaat zorg via de digitale weg. Nicole Goedhart onderzoekt de toegankelijkheid van de (online) samenleving en geeft tips hoe de zorgverlener de zorg toegankelijk voor iedereen houdt. “Een afstand tot de online wereld kan gezondheidsverschillen vergroten.”