DOQ

Incidentie huidkanker blijft stijgen

De incidentie van het plaveiselcelcarcinoom stijgt gestaag bij zowel mannen als vrouwen, zo blijkt uit een Europese studie, en die stijging zet voorlopig door. Hoewel de mortaliteit in Nederland stabiel blijft, stelt deze stijging de Nederlandse zorg voor een enorme uitdaging, vertelt dermatoloog in het Erasmus MC Marlies Wakkee.

“Nederland heeft van oudsher een goede registratie van kanker via het Integraal Kankercentrum Nederland”, zegt Marlies Wakkee. Ze is een van de onderzoekers die de Europese incidentie onder de loep namen. De wetenschappers onderzochten het optreden van de ziekte de afgelopen drie decennia en vonden nog drie andere regio’s die hun registratie over deze periode op orde hebben: Schotland en de Duitse bondsstaten Saarland en Schleswig-Holstein.

“Hoewel de mannen over alle periodes heen vaker huidkanker krijgen, stijgt de incidentie bij vrouwen het hardst, zelfs met een factor 9”

Dermatoloog Marlies Wakkee

Mannen en vrouwen

In de periode van 1989 tot en met 2021 steeg de voor leeftijd gecorrigeerde incidentie van het plaveiselcelcarcinoom in alle populaties met gemiddeld 2,4-5,7% per jaar. Hoewel al tijden bekend is dat de incidentie van alle vormen van huidkanker stijgt, deden de onderzoekers toch enkele opmerkelijke bevindingen. De incidentie stijgt sneller bij hogere leeftijden. Zo nam de incidentie bij mannen ouder dan 80 met een factor 3-5 toe. “Mannen  hebben traditioneel de meeste buitenberoepen en mannen op leeftijd hebben vaker een onbehaard hoofd”, zo verklaart Wakkee deze bevinding.
Hoewel de mannen over alle periodes heen vaker huidkanker krijgen, stijgt de incidentie bij vrouwen het hardst, zelfs met een factor 9. “We zien dit in alle regio’s, maar het meest bij Nederlandse vrouwen. Waarom dit gebeurt is niet duidelijk. Een hypothese gaat ervan uit dat vrouwen de afgelopen dertig jaar anders om zijn gegaan met blootstelling aan de zon in bijvoorbeeld hun vrije tijd.” 

“In Nederland blijft de mortaliteit verhoudingsgewijs stabiel”

Mortaliteit

Naarmate de incidentie van het plaveiselcelcarcinoom groeit en de bevolking ouder wordt, stijgt ook de mortaliteit als gevolg van deze vorm van kanker, behalve in Nederland waar de mortaliteit verhoudingsgewijs stabiel blijft. Behandelen we de patiënten dan zo goed in vergelijking met Duitsland en Schotland? “Waarschijnlijk niet”, zegt Wakkee. “We denken dat Nederlandse dermatologen en pathologen laagdrempeliger de diagnose plaveiselcelcarcinoom stellen. Daar zitten dan ook mensen bij die wellicht toch geen plaveiselcelcarcinoom hebben en dus nooit aan de gevolgen ervan zullen overlijden.”

“In ons land stijgt die incidentie tot 2044 met 20% naar 130 van elke 100 duizend mannen en 85 van elke 100 duizend vrouwen”

Sombere toekomst

De onderzoekers extrapoleerden uit hun data de incidentie tot 2044. De cijfers zijn niet rooskleurig aangezien de incidentie gestaag door blijft groeien, in Schotland zelfs met 75%. In ons land stijgt die incidentie met 20% naar 130 van elke 100 duizend mannen en 85 van elke 100 duizend vrouwen. “Dat stelt onze zorg voor een enorme uitdaging”, meent Wakkee. “Hoewel de mortaliteit van het plaveiselcelcarcinoom maar een paar procent bedraagt, lukt het niet de hoog-risicogroep al bij diagnose te identificeren. Daarom vervolgen we alle patiënten op de poli. We zullen moeten uitzoeken hoe we hoog-risicopatiënten kunnen identificeren. Daarnaast zal de patiënt met een plaveiselcelcarcinoom meer zelfredzaam moeten worden zodat deze met goede instructies zijn huid zelf in de gaten kan houden.”
Die patiënt zoekt natuurlijk niet meteen contact met een dermatoloog maar ziet eerst de huisarts. Ook deze groep artsen staat volgens Wakkee een hele uitdaging te wachten als het gaat om het tijdig herkennen van een plaveiselcelcarcinoom. De gestage opmars van huidkanker is al te zien in de IKNL kankeratlas waar de provincie Zeeland rood kleurt. “Die hoge expositie aan zonlicht in onze meest zonnige provincie, zie je er letterlijk gereflecteerd in de incidentiecijfers van huidkanker”, zegt Wakkee. “Ik verwacht dat het rode gebied zich de komende jaren over heel Nederland zal uitbreiden.”

Referentie:

  1. Keim U, Katalinic A, Holleczek B, et al. Incidence, mortality and trends of cutaneous squamous cell carcinoma in Germany, the Netherlands, and Scotland. European Journal of Cancer 183;2023:60e68
  2. Kankeratlas
Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Boek over veilige sedatie toepassen op de SEH moet angst wegnemen

Vier SEH- artsen schreven een boek over veilige sedatie op de SEH. Het is bedoeld als naslagwerk en cursusmateriaal, vertellen Mischa Veen en Daniëlle van Winden. “Uniek is dat de informatie ook gericht is op het voorkomen van traumatische ervaringen voor patiënten.”

‘Wij willen over twintig jaar ook nog huisarts zijn’

Ties Janssen vertelt over het manifest ‘De huisarts van morgen’, waarmee de Lovah de continuïteit van de huisartsenzorg wil veiligstellen. “Al jaren wordt er nagedacht over vergrijzing en personeelstekorten in de zorg, en nog steeds kabbelt het maar voort.”

Casus: 13-jarig meisje met een bloedende moedervlek

Een 13-jarig meisje komt op het spreekuur omdat ze sinds enkele dagen een bloedende moedervlek heeft. De moedervlek zit er al sinds enkele maanden en is snel gegroeid en ook wat boller geworden. Verder geen klachten zoals pijn of jeuk. Wat is uw diagnose?

‘Ik heb medewerkers meegenomen naar waar ze het best op hun plek zijn’

Op de afdeling waar Jacqueline Loonen leiding geeft staat ‘persoonsgericht’ centraal, zowel in de patiëntenzorg als in de organisatie. “De patiënt en zorgverlener zijn samen verantwoordelijk. Iedereen komt vanuit zijn of haar expertise met voorstellen tot verbetering.”

Casus: vrouw met verkoudheid en oorpijn

Patiënte zit verkouden tegenover u met oorpijn links. De verkoudheid bestaat sinds gisteren maar de oorpijn is vannacht begonnen. De otalgie is pijnlijker dan de pijn die zij heeft ervaren bij de bevalling van haar kinderen. Het gehoor is links mogelijk iets minder dan rechts. Zij heeft geen koorts. Wat is uw diagnose?

Mededingings­toezicht biedt veel ruimte voor samen­werking

In ons zorgstelsel is veel ruimte voor samenwerking en netwerkvorming, vertelt Marco Varkevisser. “Veel zorgaanbieders denken dat heel veel niet mag van de ACM, terwijl die de afgelopen jaren heeft laten zien dat er juist veel ruimte is voor samenwerking.”

‘Vergroot herken­baarheid anti­biotica’

Een betere herkenbaarheid van antibiotica kan leiden tot verstandiger gebruik en zo helpen in de strijd tegen de wereldwijd groeiende antibioticaresistentie. Annelie Monnier en Heiman Wertheim vertellen over het ABACUS-project. “Resistentie kent geen grenzen.”

Medische hypnose: meer controle over je lijf en emoties

Kinderarts en hypnotherapeut Arine Vlieger vertelt over het gebruik van medische hypnose: “Als je de verwachtingen van de patiënt positief kan beïnvloeden dan heeft dat tevens effect op de behandeling. Taal is dan ook de basis van hypnose.”

Casus: vrouw met melaena, een steeds dikker wordende buik en een uitpuilende navel

Een vrouw wordt gepresenteerd op de Spoedeisende Hulp in verband met sinds 1 dag bestaande melaena. Daarnaast klaagt patiënte over een steeds dikker wordende buik, pijn in de rechter bovenbuik en een uitpuilende navel sinds 6 weken. Tevens zijn haar benen iets dikker geworden. Wat is uw diagnose?

In zes stappen afval op de OK reduceren

Roos Bleckman, Lukas Radema en hun collega’s van het OK Green Team bedachten een stappenplan om het afval op de OK de komende jaren met de helft te reduceren. “Het afdekmateriaal op de OK kon met maar liefst 20% gereduceerd kon worden.”


0
Laat een reactie achterx