‘De vraag is of de Nederlandse aanpak niet te voorzichtig is’
Het bevolkingsonderzoek darmkanker blijkt effectief, maar de opkomst bij de eerste oproep neemt sinds enkele jaren af. Iris Lansdorp reageert op deze ontwikkeling: “Mensen zijn kritischer op dingen die door de overheid zijn geïnitieerd.”
Stamceltransplantatie voor herstel van speekselklieren na bestraling
Bij toeval kwam Rob Coppes, hoogleraar radiotherapie, in aanraking met de afdeling stamcelbiologie. Nu zijn zij samen gestart met stamceltransplantatie van gekweekte speekselkliercellen na bestraling. “Het is altijd goed om buiten je eigen vakgebied te kijken.”
Selectiever inzetten oncolytica voor betere overleving
Ondanks de komst van veel nieuwe oncolytica is de overleving bij kanker slechts beperkt toegenomen. Sabine Siesling en Agnes Jager onderzochten de overlevingswinst bij gemetastaseerde kanker. “Oncolytica moeten nog selectiever worden ingezet.”
‘Het gaat om mensen die nog een heel leven voor zich hebben’
Jamie Verhoeven vond een verhoogde incidentie van kanker bij jongvolwassenen in de eerste paar jaar na een beroerte. Zij zoekt nu naar screeningsmogelijkheden. “Het herseninfarct is waarschijnlijk een eerste uiting van de kanker.”
‘Familieonderzoek’ naar naweeën van behandeling kinderkanker
Broer Julius Heemelaar – cardioloog in opleiding – en zus Steffie Heemelaar – gynaecoloog in opleiding – identificeerden samen een potentiële voorspeller voor de afname van de hartfunctie tijdens de zwangerschap.
Incidentie huidkanker blijft stijgen
De incidentie van het plaveiselcelcarcinoom stijgt gestaag bij zowel mannen als vrouwen, wat de Nederlandse zorg voor een enorme uitdaging stelt, meent Marlies Wakkee. “De patiënt met een plaveiselcelcarcinoom zal meer zelfredzaam moeten worden.”
Meer mogelijk met MRI
Radioloog Marion Smits heeft een duidelijk doel voor ogen: tumordiagnostiek uitsluitend op basis van beeldvorming. “Mijn recente benoeming tot Medical Delta-hoogleraar geeft me een extra steuntje in de rug bij het bereiken van dit doel.”
Interventies voor en na slokdarmoperatie verbeteren herstel
Prehabilitatie voor een slokdarmresectie en direct erna starten met orale voeding verminderen postoperatieve complicaties. “We gaan nu naar de overleving kijken,” vertelt Laura Fransen. “Als we daar ook effect op zien, hebben we het helemaal strak onderbouwd.”
Even plassen volstaat om blaaskanker uit te sluiten
Een urinetest, ontwikkeld in het Erasmus MC, is in staat blaaskanker uit te sluiten bij mensen met hematurie. Dat scheelt het uitvoeren van cystoscopieën, stelt uroloog Joost Boormans. “De urinetest heeft een negatief voorspellende waarde van 99%.”
Nieuwe techniek spoort vroege longkanker beter op
Erik van der Heijden ontwikkelde de cone beam CT-geleide navigatiebronchoscopie. Het doel: biopten nemen uit kleine longnodules. Zijn ambitie: de methode verder ontwikkelen en in heel Nederland implementeren. De stip op de horizon: diagnose en behandeling in één procedure.
TIL-therapie vergoed, maar nog niet breed beschikbaar
Het AVL ontwikkelde de TIL-therapie voor patiënten met uitgezaaid melanoom en mag deze jaarlijks voor 50 patiënten produceren. Onderzoeker en internist-oncoloog John Haanen: “Dit onderzoek laat zien dat academisch farmaceutisch onderzoek zonder winstbejag mogelijk is.”
Betere uitkomst voor oudere patiënten
Multimodale prehabilitatie geeft minder complicaties en een kortere ligduur bij oudere patiënten met colorectaal carcinoom. Arts-onderzoeker Thea Zonneveld-Heil: “Ons onderzoek laat zien dat prehabilitatie gemiddeld één complicatie per vier patiënten voorkomt.”
Een derde van de mannen met prostaatkanker heeft al een wervelfractuur
Verpleegkundig specialist osteoporose Marsha van Oostwaard ziet geregeld mannen met een fractuur die androgeen deprivatie therapie krijgen. Daarom onderzocht zij hun botgezondheid bij aanvang van therapie. “De resultaten verrasten ons.”
Zoutrestrictie helpt om bijwerking oncolytica te voorkomen
Een zoutbeperkt dieet helpt hoge bloeddruk als bijwerking van VEGF-remmers te voorkomen. Dit blijkt uit onderzoek van verpleegkundig specialist Leni van Doorn. “Zoutbeperking is een relevante interventie, die bovendien goedkoop is en eenvoudig uit te voeren.”
Algoritme vergemakkelijkt vroegtijdig opsporen leverkanker
Het Erasmus MC gebruikt sinds kort de GAAD-score bij het monitoren van mensen met levercirrose. “De voorspellende waarde van deze score is hoger dan de combinatie van echo en AFP-waarde,” stelt MDL-arts Rob de Man.
Hoge deelname drie screeningsprogramma’s kanker
Onderzoekers van Erasmus MC analyseerden hoeveel vrouwen deelnamen aan alle screenings-programma’s voor kanker, en welke factoren hierbij van invloed waren. Kennis over hun deelname aan deze programma’s kan gebruikt worden om de participatie te verbeteren.
Neoadjuvante immuuntherapie effectief bij MMR-deficiënt coloncarcinoom
“Het indrukwekkendst was dat bijna alle patiënten (99%) een pathologische respons hadden. 95% had een complete of bijna complete respons en 67% een pathologische complete respons. Echt een fantastisch resultaat”, zegt internist-oncoloog Chalabi.
Groeiend inzicht in cardiale risico’s bij kinderen en adolescenten
Er zijn steeds meer jeugdige risicogroepen voor atherosclerotische hartziekten op latere leeftijd. Dat vraagt om goed risicomanagement bij kinderen en adolescenten. Kindercardiologen dr. Henk Schipper en dr. Sarah de Ferranti schreven daarover twee publicaties in Pediatrics.
Prostaattumoren opgespoord met radioactiviteit en fluorescentie
“PSMA-liganden gekoppeld met het radioactieve isotoop zirkoon-89 helpen bij de efficiëntere diagnostiek van prostaatkanker”, ontdekte biomedisch wetenschapper Yvonne Derks die onlangs hierop promoveerde.
Kunstmatige alvleesklier veelbelovend na totale pancreatectomie
“Is de kunstmatige pancreas ook een optie voor mensen die als gevolg van een totale pancreatectomie moeilijk in te stellen insuline-afhankelijke diabetes hebben?”, vroeg arts onderzoeker Charlotte van Veldhuisen zich af.
Borstkanker: erken klachten, ook lange tijd na behandeling
“Wees je als huisarts ervan bewust dat vrouwen – ook na genezing – nog klachten kunnen ervaren die mogelijk samenhangen met de behandeling van borstkanker”, zegt huisarts en onderzoeker Accord-Maass. “Denk aan vermoeidheidsklachten, depressieve klachten en milde cardiale disfunctie.”
Jaarlijks screenen bij hoog risico alvleesklierkanker blijkt zinvol
“Na vijf jaar was 32% van de patiënten met alvleesklierkanker in dit screenings- programma nog in leven. In de algemene bevolking is de vijfjaarsoverleving bij alvleesklierkanker 5 tot 10%”, aldus arts-onderzoeker Derk Klatte.
Samen werken aan preventie dermatologische bijwerkingen kanker
“Met hoofdhuidkoelingen kun je haaruitval bij chemotherapie verminderen, met koelingen van de handpalmen en voetzolen rem je hand-voetsyndroom en nagelafwijkingen”, aldus onco-dermatoloog Annemie Galimont.
