Log in om uw persoonlijke bookmarks op te kunnen slaan.
Keelamandelen laseren in plaats van opereren
Tonsillectomie, het onder narcose operatief verwijderen van de keelamandelen, is invasief, pijnlijk en gaat vaak gepaard met complicaties en een langzaam herstel. Laseren van de keelamandelen gebeurt poliklinisch, verloopt sneller, is minder pijnlijk en leidt tot minder complicaties en een sneller herstel.
Het overkomt in Nederland ruim 10.000 volwassenen per jaar: een indicatie voor het verwijderen van hun keelamandelen. “De belangrijkste redenen voor resectie van de amandelen zijn het frequent en/of langdurig optreden van tonsillitis en – in toenemende mate – de diagnose obstructief slaapapneusyndroom”, legt Henk Blom, KNO-arts in het HagaZiekenhuis, uit. Verwijderen van de keelamandelen stond tot voor kort synoniem aan een operatie onder narcose, de klassieke tonsillectomie. Blom: “Dit is een forse, pijnlijke ingreep met een grote kans op postoperatieve complicaties, zoals nabloedingen, wondinfecties en smaakstoornissen. Het herstel duurt gemiddeld meer dan twee weken. En voor het ziekenhuis betekent iedere tonsillectomie een beslag op de altijd schaarse beschikbaarheid van de operatiekamers alsmede op het personeel en de kosten daarbij.”
“Het voordeel is dat er geen ziekenhuisopname meer nodig is”
KNO-arts Henk Blom
Iets meer dan een uur
Dat zou toch anders moeten kunnen, meende Blom. En dat was ook zo, zag hij enkele jaren geleden in België. Blom werkt al enkele jaren nauw samen met het Universitair Ziekenhuis Antwerpen en heeft er een aanstelling als gastprofessor. “In België was een techniek ontwikkeld om keelamandelen gedeeltelijk te verwijderen met behulp van een CO2-laser, de zogeheten laser-tonsillotomie. Daar gebeurde het laseren echter onder narcose. In het HagaZiekenhuis hebben we deze behandeling overgenomen maar dan onder lokale verdoving. Het voordeel is dat er dan geen ziekenhuisopname meer nodig is.” De voordelen van het laseren van de keelamandelen zijn talrijk. Doordat het laserlicht heel nauwkeurig is, raakt het omliggende weefsel minder beschadigd en is de wond veel minder groot. Zenuwen, bloedvaten en de spieren onder de amandelen blijven intact. Blom: “Dat vermindert het risico op complicaties en versnelt het herstel.” Ook duurt de hele procedure1 een stuk korter. “De behandeling zelf duurt zo’n 20-40 minuten. Inclusief voorbereiding en nazorg staat de patiënt na iets meer dan een uur weer buiten.”
“Nabloedingen traden op bij 2% van de patiënten in de lasergroep tegenover 12% in de operatiegroep”
Gerandomiseerde studie
Om de klinische voordelen van de laser-tonsillotomie ten opzichte van de tonsillectomie te objectiveren voerden Blom en collega’s een gerandomiseerde studie uit bij 199 patiënten; de ene helft onderging laser-tonsillotomie, de andere helft een klassieke tonsillectomie.2 Nabloedingen traden op bij 2% van de patiënten in de lasergroep tegenover 12% van de patiënten in de operatiegroep. Twee weken na de ingreep waren 77% van de patiënten in de lasergroep helemaal hersteld, tegenover 57% in de tonsillectomiegroep. Patiënten gaven de postoperatieve pijn gedurende de eerste twee weken een gemiddelde VAS-score van 42 na lasertonsillotomie en van 66 na tonsillectomie (op een schaal van 0-100). Wel waren er 6 maanden na de ingreep minder patiënten in de lasergroep geheel klachtenvrij dan in de tonsillectomiegroep: 43% tegenover 65%. Die restklachten waren overigens mild. “Ook 2 jaar na de ingreep zijn de patiënten nog tevreden over de behandeling”, constateert Blom uit de meest recente follow-up van de studie.
“In principe kan elke KNO-arts deze techniek gemakkelijk aanleren”
Kokhalsreflex
Ondanks de voordelen ervan is de laser-tonsillotomie niet voor alle patiënten een goed alternatief voor de klassieke tonsillectomie. “De patiënt moet het niet eng vinden de ingreep bewust mee te maken, moet in staat zijn 20 tot 30 seconden de adem in te houden en geen sterke kokhalsreflex hebben. We passen de techniek daarom doorgaans alleen toe bij volwassenen. Ook moeten de amandelen goed zichtbaar zijn en moet er geen noodzaak zijn voor histopathologisch onderzoek aan het te verwijderen weefsel, zoals bij een sterke verdenking op maligniteit. Immers, bij het laseren verdampt het weefsel.”
Landelijk implementeren
Inmiddels hebben KNO-artsen uit diverse andere Nederlandse ziekenhuizen ook interesse getoond in de laserbehandeling. “We hebben recent een aanvraag bij ZonMW ingediend voor financiële ondersteuning van de implementatie van deze techniek in 10 andere ziekenhuizen. In principe kan elke KNO-arts deze techniek gemakkelijk aanleren. Onze ervaring is dat de ingreep een steile leercurve kent waarbij de arts na vijf tot tien ingrepen onder supervisie in staat is de ingreep zelfstandig uit te voeren. Daarnaast moet je ervaring krijgen met het preoperatief beoordelen van de kokhalsreflex en de maximale mondopening. Uiteraard moet je in het ziekenhuis over de benodigde apparatuur beschikken en over een poliklinische behandelkamer die geschikt is voor het uitvoeren van de ingreep.”
Referenties:
- CO2-Lasertonsillotomy Under Local Anesthesia in Adults. Video van de procedure, Jove Journal, 2019.
- Wong Chung JERE, et al. Time to functional recovery after laser tonsillotomy performed under local anesthesia vs conventional tonsillectomy with general anesthesia among adults: a randomized clinical trial. JAMA Netw Open. 2022;5:e2148655.