DOQ

Keel­amandelen laseren in plaats van opereren

Tonsillectomie, het onder narcose operatief verwijderen van de keelamandelen, is invasief, pijnlijk en gaat vaak gepaard met complicaties en een langzaam herstel. Laseren van de keelamandelen gebeurt poliklinisch, verloopt sneller, is minder pijnlijk en leidt tot minder complicaties en een sneller herstel.

Het overkomt in Nederland ruim 10.000 volwassenen per jaar: een indicatie voor het verwijderen van hun keelamandelen. “De belangrijkste redenen voor resectie van de amandelen zijn het frequent en/of langdurig optreden van tonsillitis en – in toenemende mate – de diagnose obstructief slaapapneusyndroom”, legt Henk Blom, KNO-arts in het HagaZiekenhuis, uit. Verwijderen van de keelamandelen stond tot voor kort synoniem aan een operatie onder narcose, de klassieke tonsillectomie. Blom: “Dit is een forse, pijnlijke ingreep met een grote kans op postoperatieve complicaties, zoals nabloedingen, wondinfecties en smaakstoornissen. Het herstel duurt gemiddeld meer dan twee weken. En voor het ziekenhuis betekent iedere tonsillectomie een beslag op de altijd schaarse beschikbaarheid van de operatiekamers alsmede op het personeel en de kosten daarbij.”

“Het voordeel is dat er geen ziekenhuisopname meer nodig is”

KNO-arts Henk Blom

Iets meer dan een uur

Dat zou toch anders moeten kunnen, meende Blom. En dat was ook zo, zag hij enkele jaren geleden in België. Blom werkt al enkele jaren nauw samen met het Universitair Ziekenhuis Antwerpen en heeft er een aanstelling als gastprofessor. “In België was een techniek ontwikkeld om keelamandelen gedeeltelijk te verwijderen met behulp van een CO2-laser, de zogeheten laser-tonsillotomie. Daar gebeurde het laseren echter onder narcose. In het HagaZiekenhuis hebben we deze behandeling overgenomen maar dan onder lokale verdoving. Het voordeel is dat er dan geen ziekenhuisopname meer nodig is.” De voordelen van het laseren van de keelamandelen zijn talrijk. Doordat het laserlicht heel nauwkeurig is, raakt het omliggende weefsel minder beschadigd en is de wond veel minder groot. Zenuwen, bloedvaten en de spieren onder de amandelen blijven intact. Blom: “Dat vermindert het risico op complicaties en versnelt het herstel.” Ook duurt de hele procedure1 een stuk korter. “De behandeling zelf duurt zo’n 20-40 minuten. Inclusief voorbereiding en nazorg staat de patiënt na iets meer dan een uur weer buiten.”

“Nabloedingen traden op bij 2% van de patiënten in de lasergroep tegenover 12% in de operatiegroep”

Gerandomiseerde studie

Om de klinische voordelen van de laser-tonsillotomie ten opzichte van de tonsillectomie te objectiveren voerden Blom en collega’s een gerandomiseerde studie uit bij 199 patiënten; de ene helft onderging laser-tonsillotomie, de andere helft een klassieke tonsillectomie.2 Nabloedingen traden op bij 2% van de patiënten in de lasergroep tegenover 12% van de patiënten in de operatiegroep. Twee weken na de ingreep waren 77% van de patiënten in de lasergroep helemaal hersteld, tegenover 57% in de tonsillectomiegroep. Patiënten gaven de postoperatieve pijn gedurende de eerste twee weken een gemiddelde VAS-score van 42 na lasertonsillotomie en van 66 na tonsillectomie (op een schaal van 0-100). Wel waren er 6 maanden na de ingreep minder patiënten in de lasergroep geheel klachtenvrij dan in de tonsillectomiegroep: 43% tegenover 65%. Die restklachten waren overigens mild. “Ook 2 jaar na de ingreep zijn de patiënten nog tevreden over de behandeling”, constateert Blom uit de meest recente follow-up van de studie.

“In principe kan elke KNO-arts deze techniek gemakkelijk aanleren”

Kokhalsreflex

Ondanks de voordelen ervan is de laser-tonsillotomie niet voor alle patiënten een goed alternatief voor de klassieke tonsillectomie. “De patiënt moet het niet eng vinden de ingreep bewust mee te maken, moet in staat zijn 20 tot 30 seconden de adem in te houden en geen sterke kokhalsreflex hebben. We passen de techniek daarom doorgaans alleen toe bij volwassenen. Ook moeten de amandelen goed zichtbaar zijn en moet er geen noodzaak zijn voor histopathologisch onderzoek aan het te verwijderen weefsel, zoals bij een sterke verdenking op maligniteit. Immers, bij het laseren verdampt het weefsel.” 

Landelijk implementeren

Inmiddels hebben KNO-artsen uit diverse andere Nederlandse ziekenhuizen ook interesse getoond in de laserbehandeling. “We hebben recent een aanvraag bij ZonMW ingediend voor financiële ondersteuning van de implementatie van deze techniek in 10 andere ziekenhuizen. In principe kan elke KNO-arts deze techniek gemakkelijk aanleren. Onze ervaring is dat de ingreep een steile leercurve kent waarbij de arts na vijf tot tien ingrepen onder supervisie in staat is de ingreep zelfstandig uit te voeren. Daarnaast moet je ervaring krijgen met het preoperatief beoordelen van de kokhalsreflex en de maximale mondopening. Uiteraard moet je in het ziekenhuis over de benodigde apparatuur beschikken en over een poliklinische behandelkamer die geschikt is voor het uitvoeren van de ingreep.”

Referenties:

  1. CO2-Lasertonsillotomy Under Local Anesthesia in Adults. Video van de procedure, Jove Journal, 2019.
  2. Wong Chung JERE, et al. Time to functional recovery after laser tonsillotomy performed under local anesthesia vs conventional tonsillectomy with general anesthesia among adults: a randomized clinical trial. JAMA Netw Open. 2022;5:e2148655.
Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Minder administratie, beter contact

AI kan artsen ondersteunen door administratieve lasten te verlichten, ziet Juliën Rezek. Transcriptietools maken automatisch verslagen, waardoor artsen meer tijd hebben voor patiënten. “Hierdoor kunnen artsen dieper ingaan op klachten, wat resulteert in betere zorg.”

‘Laten we allemaal één stapje in elkaars domein zetten’

Zorgverleners hebben nog onvoldoende oog voor het verband tussen mentale klachten, hormonale klachten en hart- en vaatziekten bij vrouwen, aldus Sandra Kooij. Meer samenwerking tussen verschillende disciplines is nodig. “Kijk bij elkaar mee. Geef elkaar advies.”

Casus: oudere patiënte met reukproblemen

Op het spreekuur komt een 70-jarige vrouw in verband met problemen met ruiken. De problemen zijn enkele jaren eerder gestart. Initieel met minder goed ruiken (hyposmie), sinds een half jaar worden geuren steeds vaker als vies ervaren (kakosmie). Wat is uw diagnose?

Casus: man met klachten in de bovenbuik

Een man heeft in toenemende mate klachten van pijn in de bovenbuik. De pijn is zeurend en soms stekend en zit middenin de buik. Wat is uw diagnose?

Van tropenarts naar huisarts op Texel

Josine Blanksma werkte jarenlang als tropenarts voor Artsen zonder Grenzen en is een paar jaar geleden een nieuw avontuur aangegaan: ze werkt nu als huisarts op Texel. “Mijn nieuwe carrièrepad is heus niet minder uitdagend te noemen.”

‘Ik kan niet wachten op de eerste geprinte lasagne’

Ineke Obbema werkt met 3D-geprinte maaltijden voor mensen met slikproblemen bij het Máxima MC. De herkenbare vormen en verbeterde smaak bieden een opvallend alternatief voor traditionele gemalen voeding. “Je kunt meteen proeven dat er een chef-kok achter zit.”

Klimaatimpact onderzoeken voor een heel zorgpad

Lisanne Kouwenberg doet onderzoek naar de milieu-impact van zorgpaden. Dat kan aangrijpingspunten opleveren voor het verlagen van de klimaatimpact. “De meeste studies kijken naar één behandeling. Maar daar zit een heel traject omheen dat er ook aan bijdraagt.”

Help patiënten te stoppen met roken: ‘Minder zenden en meer interacteren’

Marieke Helmus combineert kunst en innovatie om het gesprek over stoppen met roken te starten. Met tools zoals een ‘Chat met je sigaret’-chatbot en humoristische ansichtkaarten helpt ze moeilijk bereikbare groepen om na te denken over hun rookgedrag.

Is er een dokter aan boord?

Wat doe je als er in een vliegtuig om een arts wordt gevraagd? Huisarts en luchtvaartgeneeskundige Peter Nijhof legt uit hoe medische noodgevallen in de lucht worden aangepakt, van de rol van artsen en cabinepersoneel tot het gebruik van medische kits en noodlandingen.

‘Stress verdient centrale plek in het consult’

Chronische stress, vaak gekoppeld aan sociale problemen, kan gezondheidsklachten veroorzaken. Feia Hemke pleit voor meer aandacht hiervoor in de spreekkamer en ontwikkelde tools om dit bespreekbaar te maken. “Hierdoor voorkom je onnodige medicalisering.”